Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

( 1 ) jöetofMẃm (Btolaaol a tiijmm, Y'NCHYD AG AMRYWIOL BETHAU ERAILt WEDI EU CYMMERÍD ALLAN O BAPURAU'r NEWYDDION. O'r 6ed o Dachwedd hyd y 12ed o Ragfyr, 1815. FFRAINGC—-Wedi'r hanes a roddasom yn ein Rhifÿn diweddaf am fynediad pethau y'mlaen yn y wlad hon, a bod seiliau ac amodau'r heddwch wedi cytuno arnynt gan y partion gwahanoî, dedwydd genym ddywedyd, i'r unrhyw gytundeb yn derfynol gael ei arwydd-nodi rbwHg holl alluoedd cyngreiriol Europe a'i Fawrhydi Louis XVIII. Yn foreu ar yr 2lin o Dachwedd, daelh Mr Planta, sgrifenydd Arglwydd Castlereagh, a Mr. Lisle, cenhadwr y Brenin, i'r ddinas on à cheuhadiaeth oddi wrth y Dug Wellington ac Arglwydd Castlereagh, yn cynwys amodau'r gynnadledd. Gwnawd yn hyspys fod yr heddwch ag y buwyd yn hir ddisgwyl am dano o'r diwedd wedi dyfod, trwy ruadau magnelau'r Park a'r Tŵr, ac wedi'n mewn llys-argraph anarferol o'r Swyddfa Dramor. Y nos Luu ganlynol, góleuwyd y Swyddfeudd CyfFredin, a rhanau o'r dref j ac amlygwyd gradd o lawenydd ar yr achos. Tra mawr yw ein llawenydd a'n boddlonrwydd i weled, y'mhlith erthyglau'r eytundeb, fod diddymiad maynach mewn caethion yn gwneuthur un « honynt *- ond mae hynny, cyn belled ag y mae yn perthyn i Ffraingc, yn wreiddiol yn ddy- ledus i Napoleon Bonaparte, beth bynag a'i cymhellodd, a'r dihen oedd ganddo yn hynny. Felly ni wnaeth y cyngreirwyr yn hyn ond cydsynied â'r hyn a gyf- lawnasid o'r blaen gau Napoleon ar ei ddyfodiad yn ol yr ail waith i Ffraingc.— Diau y bjdd i'r weilhred hon atddwyu mwy o anrhydedd iddo, a ileshad i'r wlad yn gyffredmol, na'r holl frwydyron buddugoliaethus a enillodd ef erioed. Mae'r Hywodraeth Ffrengig yn ymffyrnigo yu erbyn pleidwyr Bonaparte, gan benderfynu dwyn i farn hoíl flaenoriaid y gwrthryfel a'r ymlithriad diweddar. Euogfarnwyd i farwolaeth M. Lavalette, Cyfarwyddydd y Llytbyr-dŷ, am iddo gynorthwyo trais-feddiant Bonaparte; ond dywed rhai ddarfod i'r Brenin gyf- newid ei ddedryd o farwolaeth am yr un o alitudiaeth trag'wyddol. Dihenyddiad y Maeslywydd Ney atn Fradwriaeth. Mae'rMaes lywydd Ney wedi bod gerbron y frawdle. Ycyhuddìadau a ddygwyá yn ei erbyn ydynt y rhai canlynol:—Ddarfod iddo gadw i fynu gyfrinach gyd â Bonaparte pan oedd yn Elba, a hynny mewn trefn i rwyddhau ei ddyfodfa i dir Ffraingc, ac i roddi i fynu ddinasoedd, amddiffynfeydd, ystor-dai, acarf-gelloedd: am ei gynysgaeddu â chyflawniadau o ddynion a raìlwyr, a chefnogi ei weithred- iadau milwraidd ar dir Ffraingc ; ond yn benaf am ddymchwelyd ffyddlondeb y swyddogien a'r milwyr; am osod ei hun yn ben ar finteuoedd arfogion, a'u har- feryd dan ei awdurdod ei hun i gymeryd meddiant o'r trefydd yn enw Bonaparte, gan wrthwynebu y lluoedd cyhoedd a aethant yn ei erbyti; am fyned trosodd at ÿ gelyn, a chymeryd gyd âg ef gyfran o'r fyddin; am anog y bobl, trwy ymddi- ddanion, cyhoeddiadau, hyspysiadau, ac ysgrifeniadau, i ymarfogi y nadl yn er« byny Ilall: am gymell ei gymdeithion i ddilyn ei esiampt trwy uno â'r gelyn : yn ddiweddaf, cyhuddir ef o frad ynerbyn y breuin a'r Ilywodraeth, ac o gyfranogi mewn brad-gyngrair, amcan yr hyn oedd cyfuewid a distrywio'r y Ilywodraeth a'r gradd brenhinol, cyn gystal achyffroi'r wladwriaeth i wrthryfel, ac i ymladd y.naill yn erbyn y lla.ll. Yr holl gyhuddiadau a wnawd ydynt droseddiadau yn •rbyn yr erthyglau 77, 87, 88, 89, 92, 93, 9*» 95, a'r 102, o'r cospawl gyfreithiau. Ẃedieigaelyn euog yn ol yr erthyglau uchod, cymerwyd ef oddi gerbruo y