Welsh Journals

( I ) Í9e1wtŵáw <0tola&ol a t^ratnor, ÿ'nGHYD AG AMRYWIOL BETHAU ERAILL WEDI Eü CYMMERYD ALLAN O BAPURAU'R NEWYDDION. OV ISedo Dachwedd, hyd yr Sìin o Ragfyr, 1814. AMERICA.—Nid oes nemawr o obaith am heddwch rbyngöm ni a'r Ameri- caniaid hyd etto 5 ac nid oes fawr newyddiou o bwys wedi dyfod i law er ein Rhifyn am y mis o'r blaen. Tachwedd y 26in, derbyniwyd llythyr oddi wrth y Cadfridog Syr G. Provosf wedi ei ddyddio yn Platsburg, Medi 11, 1814, yn rhoddi hanes am y frwydr af- lwyddianus a ymladdwyd yno, yr hon y darfu i ni led-grybwyll am dani yn y Rhifyn am Rhagfyr, 1814,—Mae'n ymddangos oddi wrth y llythyr hwn fod Syr G. Provost wedi derbyn gorchymyn, ar y 3dd o Fehefin, i fyned yn erbyn amddi- íFynfeydd Platsburg. Wedi i Syr G. Provost grynhoi ei finteioedd y'nghyd i'r pwrpas, efe a'u har- weiniodd hwynt tu ag yno; ac ar y 5ed o Fedi hwy a gyrhaeddasant o fewn wyfh mílldir i Platsburg; ac ar ol symud amryw rwystrau a daflasid ar en ff'ordd gan y gelynion, hwy a aethant ymlaen yn erbyn Platshmrg, yr hwn le a gyrhaeddasant ar ol ychydig ymryson â'r gelynion, y rhai a enciliasant i'r amddiffynfa ar lan y môr, a Ue'r oedd rhai o'u llongau o fewn cyrhaedd i'w cynorthwyo. Pan welodd Syr G. hyn, efe a anfonodd at Gadben Downie, yr bwn oedd â rhai o'n Hongau rhyfel ni yn y gymydogaeth, gan ddeisyf ei gynorthwy ar yr achos yma i ymlâdd â Hongau'r gelynion, tra y byddai i'r gwyr traed gymeryd yr amddi- íFynfa. Yn y cyfamser, Syr G, a barodd ddwyn y magnelau y'mlaeii, a gwneu- thur pob darpariaeth angeurheidiol erbyu dyfodiad Cadben Downie i'w gynor- thwyo. Ar forau yr lieg o Fedi, canfyddwyd ein llongau o hirbell yn neshau i'r vm- laddfr.. ' ' " " " J' ,J--------- ......... J rin ar clywyd ni gael eu cymeryd, ac i'r lleill ddiangc am ddiogelwch. Pau welodd y Cadfiidog hyn, efe a welodd nad oedd un gobaith yn awr am gyflawnu ei amcanion ; gan hynny efe a farnodd yn ddoethach beidio rhuthro ar amddifynfa'r gelynion, ac a orchymynodd i'r milwyr ddychwelyd i Champlain Ilë'r ydoedd yn bwriadu aros byd ne's y cae weled pa ddefnydd a wuae'r gelynion o'r fuddugoliaeth—Lladdwyd Cadben Downie, a chymerwyd nifer fawr o'n mor- wyr a'n milwyr yngarcharorion. Derbyniwyd Hythyr arnll, yr un diwrnod, oddi wrth Gomodore Yeo, wedi ei ddyddio y 24in o Fedi 1814, ar fwrdd y St. Lawrence, y'mhorthìadd Ringston.__ Syíwedd y Hythyr sydd fel y canlyn:—" Mae'n ymddangos i mi, ac mae genyf achos da i gredu i Gadben Downie gael ei gymell a'i long ei gyrru i'r frvvydr pan nad oedd hi mewn cyflwr i gyfarfod y gelyn. Yr wyf hefyd yn meddwl nad oedd yr achos lleiaf i ni roddi y fath fantais neillduol i'r gelyn arnom, trwy fyned i'w porth eu hunain i ymladd à hwynt; canys hyd yn oèd pe buasai ein llongau yu llwyddianus, ni chynorthwyasai hynny mo'r milwyr yn y gradd lleiaf i gymeryd yr amddifFynfa: ond pe buasent hwy ýn sicrhau y lle hynny yn gyntaf, gorfuasai i longau'r gelynion floi, gan roddi i'n rhai ninau gyfleusdra tég i rutíiro arnynt a'u cymeryd." Gwedi hyn derbyniwyd amryw hanesion eraill, rhai am Iwyddiant yr Ameii.an- iaid, eraill am ryw fanteision a enillwyd gan ein milwyt ni yn y wlad honno : ond nid yw'r naill na'r Hall o fawr p.wys. Mae n rhy ddiweddar yn y flwyddyn i ni ddisgwyl pchau mawrion o le mor ogleddol a Chanada: ond dywedir fod ein Hywodraeth yn bwriadn anfon byddinoeddyn erbyn Florida, yn neheudir America, Bydd i byn gadw carwyr rhyfel mewn Hawn waith trwy'r tìwyddyn.