Welsh Journals

NEWYDDION. 123 YR UNDEB EFENGYLAIÜD. *Y mae amrai gyfarfodydd difyr íwedi cael eu cynal yn ddiweddar ar yr achos gogoneddus uchod, ac ymddengys ei fod yn mjned rhagddo yn dra Uwyddianus. Bu cryn bryder, beth bynag, ar feddyliau rhai o'r ffyddloniaid, yn nghylch llwydd- iant yr acbos beth amser yn ol, pan yr ar- wyddodd rhai o weinidogion Eglwys Rydd Scotland eu hannghytundeb ág egwyddor- ion yr Undeh. Ond da geuym weled fod y cwrawl hwn eto wedi eiwasgaru,, abod golwg ddysgleiriach a mwy gobeithiol yn awr ar awyrgylcb yr eglwys. Drwg gen- ym weled ein bod ni y Cymry yn parhau yn ararfaidd iawn yn ein symudiadau gyd- a'r achos hwn. HANES CYFARFOD YSGOLION YN MRYN- EGLWYS. Cynaliwyd y cyfarfod hwn ar yr 22ain o Chwefror, pryd yr ymgyfarfyddodd ysgol- ion Llandeglau a Llanfair. Am 2 de- chreuwyd gan y Parch. John Richards, ac adroddwyd y bedwaredd bennod o Ioan gan ysgol Bryneglwys. Wedi hyny ad- roddwyd y tair pennod gyntaf o Holwydd- orydd y Gynadledd, Ar ol hyn adroddodd ysgol Bryneglwys y bennod gyntaf, ysgol Llanfair yr eilfed bennod, ac ysgol Llan- deglau y bedwaredd bennod o'r eiifed ran o Holwyddorydd y Gynadledd. Çafwyd llawer o arwyddion amlwg er daioni yn y cyfarfod. Yr oedd Uafpr y gwahanol ysgol- ion yn fawr mewa ffordd o drysori gair Duw yn y cof. D. J. GWLADOL. TRAMOR. BRWYDRAU GWAEDLYD YN YR INDIA. Crybwyllasom yn ein rhifyn diweddaf am ryfel ag oedd newydd dori allan mewn rhan o'r India, ond y mae genym yn awr hanes helaethach i'w roddi am dano. Ymddangosai yn debygol tua'r 13eg o Ragfyr diweddaf, a'r dyddiau canlynol, fod y g«lyíiion, eef y Sikhs, 60^000 mewn rhifedi, ar wneyd ymosodiad ar Eereze» pore, un o'n dinasoedd yn yr India, Y-n y cyfamser yr oedd Llywydd .yr Ind», Syr H. Hardinge, a'i fyddin, 14,000 mewn rhifedi, yn teithio tua deng railldir ar ugain y dydd ar eu taith tua'r ddinas hòno, i'w hamddiffyn, ac.i ymlid y gelyn- ion, Ar yr I7eg, clywsant ei fod yn dy- fod, ac aeth myntai luosog o honynt i'w gyfarfod fgyda bẃriad i attal ei ddyfodiad, ac ar y Mfed dechreuodd yr ymladd. Yr oedd y fyddin Brydeinig wedi teithio taith hirfaith * chyflym y dydd hwnw, mewn trefn i gyraedd Moodkee, Ue oddeutudwyfilldirar ugain o Ferozeppre, Nid oeddent ond prin wedi ymwersyllu pan y daeth y newydd fod byddin y S»khs, 30,000 mewn rhifedi, yn dynesu yn gyf- lym, ac ni chafodd ein mjlwyr ni ond prin ddigon o amser i roddi eu hunain dan arfau cyn i'w gelynion danio arnyut. Cyfarfyddwyd yn wrol â'r ymosodiad; aeth ein marchog-lu a'n magnelwyr yn mlaen-r-dylynodd ein milwyr traed, ac ychydig ar ol machiudiad haul, tròdd y Sikhs eu cefnau a diangasant, gan adael y magnelau ag yr oeddent wedi en dwyn bellaf yn mlaen yn y frwydr yn tiwylaw ein milwyr ni. Geliwir hon yn Frtoydr Moadkee. Treuliwyd y 19eg a'r 20fed gan y ddwy fyddin i gladdu eu meirw a cheisio adgyfnerthiad, Yr oedd ein colled ni jn fawr mewn lladdedigion a chlwyfed- igion. Yn y frwydr hon y clwyfwyd yr hen filwr dewr hwnw, Syr R. Sale, a bu farw o'i archoll wedi hyny. Ar yr 21ain,ar ol der- byn adgyfnerthiad o 5,000 dan lywyddiaeth Syr John Littler, ymbarotôdd yr holl fydd- in i ryfel. Hi a ffuríiwydi bedwar o ddos- barthiadau. Llywyddid y dosbarth deau gan Syr H. Gough, y canolbarŵ gan y Cadfridog Gilbert, yr aswy gan Syr J. Littler, a'r olbarth gan Syr H. Smith. Yr oedd byddin y Sikhs, yr hon a lywydd- id gan Sirdar Zej Singh, wedi gosod ei hunan tu oliamddiffynglawdd cadarn, ac yr oedd y coedydd a'r dyrysni cylchynol jngwneyd mynediad ein milwyr traed yn anhawdd a pheryglus. Dynesodd ein mynteioedd yn mlaen yn awr i'r ymgyrch, ond mor ofnadwy y daeth tán y magnelau 0 amddiffynfeydd y gelynion, fel y meth- odd y dosbarth dan arweiniad Syr J. 3L.it- tler yu ei jmosodiad. Bu y Cadfridog Gilbert yn fwy Uwyddianus gyda'r Canol- barth. Aeth ein milwyr traed yn mlaen jn rhengc, gan ymosod gyda'r bayonet, ar 01 i'n magnelwyr roddi heibio tanio. Effeithiai magnelau y gelynion y pryd hwn yn ddychrynllyd, gan luçhio dinystr a marwolaeth i blith ein milwyr ; ac, i wneyd y galanasdra yn fwy, chwythwyd i fyný fwngloddiau dan draed ein milwyr, y rhai oeddent wedi eu rhagbarotoi, ac yr oedd y lladdfa yn arswydus. Fel y dy- nesai y nos arweiniwyd ein mynteioedd yn ol. Blinwyd ein pobl yn fawr gan y gelyn ar hyd nos yr 21ain, trwy danio ar- nynt yn awr ac yn y man, ac yr oeddent wedi bod eisioes dan arfau am un awr ar bymtheg. Yr ydoedd yn noswaith oer, ysgeler—ein dynion heb na Uuniaeth na lle i orphwys—y meirwon a rhai yn marw yn wasgaredig o'u hamgylch--a bwleden magnel yn awr ac yn y roan yn aredig ei chŵys waedlyd trwyddynt. Adnewydd- wyd y frwydr am b.edwar o'r gloch boreu dranoeth, sef yr 22ftin, a ph.arhaodd yn boeth iawn am dair awr. Yr oedd tân y gelyn yn ei boethder mwyaf o gylch saifh o'r gloch, a daeth y Uaddfa yn ddychiyn-