Welsh Journals

yR EURGRAWN WESLEYAIDD, AM CHWEFROR, 1841. BUCHEDDIAETH. COFIANT AM MR. RICHARD WILLIAMS, GYNT O GAERLLEON, A'l FERCH MARCÄRET. (Parhâd tudal. 3.) Yn mhen tair blynedd wedi ei ymfudiad i Gymru, efe a ymbriododd â Miss Eli- zabeth Gardner, ail ferch Mr. Gardner, o Fatten-hall-wood, Swydd Gaerlleon. Yr oedd hi y pT.yd hyny yn aros yn Clapham, yn agos i Lurjdain, lle y priodwyd hi â Mr. Williams, gan y diweddar Barch. William Romaine. Cawsant ddeg o blanr, y rhai oll, oddi eithr un a fu farw yn fabarj, y cawsant y boddlonrwydd o'u gweled wedi eu sefydlu yn y byd yn dded- wydd, ac yn aelodau addurniadol a defn- yddiol o'r Gymdeithas Drefnyddol. Mor gynted ag y sefydlodd yn ei drigle newydd, efe a deimlodd ei ddiffyg o wein- idogaeth gyhoeddus y gair, yr hwn a fu ynallu Duw er ei iachawdwriaeth, ac o gytìwr llygredig y gymydogaeth yr oedd yn byw ynddi. Gan uyny ei wrthddrych cyntaf a'i sylw oedd ar wahodd pregeth- wyr y Parch. John Wesley i'w dŷ, yr hyn yn ganlynol a wnaeth; a phan yr ymwelai pregethwyr Caer àg ef, fel y son- iwyd eisioes, efe a wahoddai gynifer o'i gymydogion ag a allai ddeall Saesonaeg yno i'w gwrando—canys yr oedd hyn ddeugain neu hanner can mlynedd oyn i'r Wesleyaid ddecbteu rregethu yn Gymraeg yn Nghymru. Fel hyn y codwyd goleu- ni ysbrydoì, yrhwn a barhaodd i lewyrchu am fwy nâ hanner cant o fiynydd» edd, a bu yn foddion i gyfarwyddo troed llawer crwydryn i ffordd heddwch. Eto yr oedd ganddo i ofidio oblegid diofalwch cyffred- inol ei gymydogion, y rhai, fel yr hen amaethwyr gynt, oeddent yn rhy brysur gyda'u llafurwaith i glust-ymwiando â i gwahoddiadau ysbrydo . Ond er mai 1 ychydig mewn cymhariaeth o'i gymydog- ion agosaf a gofleidiasant y gwirionedd yn galonog, cafodd yr hyfrydwch cyn ei íarw o weled y goleuni yn cynyddu i'r pentref- ydd cymydogaefhol, trwylafury Cenad- au Cymreig, Ile y mae yn bresenol lawer ogapelydd a chymdeithasau tra llwydd- iannus. Yr oedd yn gweled ei hunan yn derbyn eithaf digon o wobr am ei holl laf- ur a'i draul yn lledaenu a chynal yr efeng- yl, yn y fatitais ysbrydol a dderbyniai ei deulu lluosog ei hun drwyddi. Trwy y moddion hyn y dysgwyd ei holl blant yn fore yn athrawiaethau y Beibl, a phrofi eu dylanwad achubol. Byddai ymweliad y pregethwyr i dỳ eutad yn cael ei ddys- gwyl ganddynt gyda phleser, a derbynient lawer o wybodaeth oddi wrth eu hym- ddyddanion cyfeillgar. Am y fantais a dderbynient fel hyn yr oeddent mewn rhan fawr yn ddyledus i ddoethineb eu rhiaint, y rhai bob amser a feithrinent yn meddyliau eu plant y parch a'r serch mwyaf tuag at y pregethwyr, trwy ym- gadw oddi wrth bob sylw yn eu clywedig- aeth i anfantais yr un o honynt, a thrwy briodol ganmol eu cymeriad a'u gwaith. Fel hyn yr oedd croesaw i weision Crist i'w tŷ, a gwrandewid eu haddysgiadau gyda serch nemawr lai nà mabaidd. Trwy hollystod ei fywyd maith efe a gadwodd gyfrifiaeth na allai yr un am- gylchiad amheus yn ei hanes roddi lle i dafod enllibaidd. Gan fod bob amser yn gynil a llafnrus, efe a feddiannodd foddion i weini i eisieu a chysur ei deulu Uuosog, heb fod yn faich i neb; a gallai roddi cêd achlysurol i'w gymydogion angenus. Er ei fod yn gwbl alluog i roddi addysg gyhoeddus ar destynau crefyddol, nis