Welsh Journals

SEREN GOMEE. Rhif. 538.] GORPHENHAF, 1860. [Ctf. XLIII. DEDWYDDWCH Y SAINT YMADAWEDIG.* GAN Y PABCH. J. EHYS MOEGAN, LLANELLI. Dad. xiv. 13. " Y metrw !!" Y fath luaws o syniadau amrjwiol a ymdyrant i'r meddwl wrth ddarllen y ddau air yma ! " Y meirw ! ! " Mor aruthrol y rhaid bod eu rhifedi! Anmhosibl penderfynu gydag unrhyw radd o fanylwch beth yw nifer trigolion y ddaiar. Diau eu bod yn amryw gannoedd o füiynau. Meddylia rhai fod preswylwyr y byd yn bresenol yn rhifo oddeutu naw can müiwn. Yn awr, os cywir yw y dybiaeth fod'y ddaiar yn nowid ei thrigolion dair gwaith bob can mlynedd, rhaid fod rhifedi y meirw yn yr hyn sydd wedi myned heibio o oed y ddíiiar yn anamgyffrcdadwy—rhaid fod eu lluosogrwydd yn debyg i'r dail ar y coed, i'r ser yn y ífurfafen, i'r glaswellt ar y ddaiar, ac i'r tywod ar fin y mor. " T meirw ! î " Yn y fath ddulliau amrywiol a moddau gwahanol y cyfarfuasant ag angeu ! Y fath luaws sydd wedi colli eu by wydau drwy ddamweiniau ar dir a mor—mewn gwlad a thref—mewn maes a thy—mewn gwaith a mwnglawdd. Y fath luaws a laddwyd gan ddaiargrynfíiau, a darawwyd yn feirw gan fellt, a syrthiasaut gan wres yr haul, a foddwyd gan lifogydd, a yswyd yn y tan, a larpiwyd gan anifeil- iaid gwylltioo, a gwympasant oddiar ì'eireh, ac a faluriwyd gan gerbydau. Y fath filiynau sydd wedi eu lladd gan y darfodecìigaeth a'r dwymyn, o bìaau, a heintiau, a chlefydau o bob math. Y mae angel marwolaeth wedi bod yn marchogaeth drwy wledydd, a theyrnasoedd, a chyfandiroedd y byd ar farch du newyn, ac ar farch cocn rhyfel, ac y mae müiynau ar fiiiynau wedi cael eu mathru ganddo dan garnau marwol pob nn o honynt. a rhai yn dylawd—rhai yn freninoedd, a rhai yn ddeiliaid—rhai mewn caethiwed, a rhai mewn rhyddid—rbai yn ddysgedig, a rhai yn anllythyrenog—rhai yn dywysog- ion, a rhai yn gardotwyr—rhaiyn baganiaid, a rhai yn Gristionogion. "Y naiíl sydd yn marw yn ei gyfla'iyn nei-th, ac efe yn gwbl esmwyth a heddychol. Ei fronau ef sydd yn llawn llaetli, a'i esgyrn yn iraidd gan fèr. A'r llall sydd yn marw mewn chwerwder enaid, ac ni fwytaodd mewn liyfrydwch. Y mae priddellau y dyffryn yn felus iddo, a phob dyn a dỳn ar ei ol, megis yr aeth aneirif o'i flaen ef." Nid oes ond ychydig i'w cael nad ydynt yn cyfrif yn mysg " y meirw " rhyw gyfeÙIion neu berthy'nasau anwyl, gyda pha rai yr oeddynt yn ymhyfrydu byw yn y * Traddodwyd y nodiadan hyn ar nos Sabbath, Ebrill 15, 1860, yn Nghapol Seion, Llaneîli, inewn cj'ssyütiad a marwolaoth y brawd Jared Davie«, un o ddiaconiaid mwyaf llafurus a tìyddlawn yr eglwya yn y lle uohod. Bu farw Bbrill 0, xu, 51 mlwydd oed. 25