Welsh Journals

SEREN GOMER. Rhif. 528.] MEDI, 1859. [Cyp. XLII. Y BEDYDDWYR, A RHWYMEDIGAETHAU Y BYD I D D Y N T. Llythyr II. Yn ydym, yn y llythyr blaenorol, wedi dangos a phrofi fod y Bedyddwyr fel yr Iuddewon gynt, wedi bod yn "bobl yn preswylio eu Imnain, ae heb gael eu cyfrif yn nghyd â'r cenedloedd." Canrynasom hwynt, ac olrheiniasom eu hanes i lawr o ddyddiau yr apostolion hyd yn bresenol; ac, yn nghanol cyfuewidiadau gwladol, nas gellir cael cymhariaethau digon cryfion i'w gosod allan, oud y ddaiar yn symud, y mynyddoedd yn cael eu treiglo i ganol y nior, dyfroedd y mor mawr yn rhuo ac yn terfysgu nes crynu o'r mynyddoedd gan ei ymchwydd ef-—yn nghanol cyfnewidiadau crefyddol nas gellir eu cyffelybu i cldim oncl i'r haul yn tywyllu yn y ffurfafen, a'r ser yn syrthio o'r nefoedd—yu nghanol erlidigaethau, a thylodi, a gwasgfeuon o'r fath na ddyuddefodd neb arall mewn unrhyw oes nac ar unrhyw aehos, gwelsom eubod diwy yr oesoedd wedi aros yu bobl heb eu dyfetha, ac heb golli eu nodweddau gwahan- iaethoi. Ond, gellir gofyn—ac y mae Uawer wedi gofyn mewn gwahanol deimladau, ac i wahanol ddybenion—pa les, pa ddaioni sydtí wecli cael ei wneuthur genych ì A ydych wedi bod o ryw fendith ar y ddaiar? Mewn atebiad i hyn gellir yn briodol ddyweyd fod y Bedyddwyr yn mhob oes wedi bod, megis y dywedai Paul am y Philipiaid, pen. ii. adn. 15, "yn dysgleirio megis goleuadau yn y byd." Fel y nìae y ddaiar yn ddyledus i'r haul am oleuni a gwres naturiol, felly geílir dy«-eyd fod y byd Cristionogol yn ddyledus, i raddau helaeth iawn, i'r Bedydclwyr am ei oleuni a'i wres crefyddol. Y maent mewn Hawer o ffyrcld, ac mewn llawer o bethau, wedì gosod y byd o dan rwyinedigaethau pwysig iddynt. II.—Bedyddiwu okdd Awdwr Trefn Iacuawdwrtaeth. Pell wjî fi o feddwl fod amledd pleidiau crefyddol, fel y myn rhai i ni gredu, yn lles ac yn Uwyddiant i'r efengyl. O'r tu arall, nis gaìlaf lai nâ chredu mai y bobl sydd yn gwaeddi uwchaf yn erbyn sectyddiaeth a phleidyddiaeth, yw y mwyaf oul a rhagfarnllyd at bawb ereill. Yr ysgiifenyddion a'r Phaiiseaul gynt a ystyrient ein Harglwydd Iesu Grist fel dymchwelydd a rhwygydd yr hen drefniadau Dwyfol a roddwyd ìddynt drwy Moses, gwas Duw ; a galwent ei ganlynwyr, mewn gwawd, yn " wyr o'r ffordd hon," y " sect hon," ac yn " sect y Nazareaid ;" er hyn oll yr ysgrif- «ryddion a'r Phariseaid ocdd yn bleidgar, yn sectyddol, a rhagíarnlìyd, ac nid lesu Grist a'i apostolion. Yrnaeenwau HowellHarris a Daniel Rowlands ynberaidd iawn jrn ein gwladnî— y niae eu coffadwriaeth gan bob dyn ystyriol yn fendigedig, nid am mai hwjuit-hw y oedd dechreuwyr y Trefnyddion Calfinaidd yn Nghymmru, ond am eu sel, eu tan- beidrwydd, a'u hymroad Cristionogol, yn ngliyd â'r cyti'road a'r diwygiad crefyddol p!jfg a 85rminei'°dd le yn ein gwlad/drwy fendith Duw ar eu llafur hwy ac ereill. ■oydd enwau Morgan a John Wcsley mewn cofladwriaeth felus gan bob dyn sydd