Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

SEREN OOMER RHIF. 95.] AWST, 1823. [CYF. VI. SYLWADAÜ AR ECSODUS XXI. 22, 23, &c. .A.C os ymrafaelia dynion, a tharo o honynt wraig feichiog, fel yr êl ei beichiogi oddiwrthi, ac heb fod marw- olaeth; gan gospi cosper ef, fel y gos- odo gwr y wraig: a rhodded hyny trwy farnwyr. Ac os marwolaeth fydd; rhodder einioes ara einioes; Llygad am lygad, dantamdddnt,"&c. Yr anhawsdra a yraddengys i lawer yn yryraadroddion hyn yw ; bod cosp yr hwn a durawo y wraig yn ol gosod- iad ei gwr, ac eto dywedir bod y gosp i'w rhoddi trwyfarnwyr. Gellir mynegu ac egluro yr achos y cyfeirir ato yn y raodd hyn. Golygir bod dau ddyn yn ymrafaelio a'ugilydd, abod gwraig i un o honynt yn rhedeg rhyngddynt i'r dyben i'wgwahanu, neu i gymeryd plaid ei gwr, neu ynte i arbed ei gwr rbag dyrnodiau ei wrthwynebwr; gan feddwl na tharawai efe wraig, yn neilldiiol gwraig feichiog; ond er hyny yn derbyn ergyd a fwriedesid i'w gwr, a'r ergyd hwnw yn achos iddi esgor cyn ei thymp ; eithr os nabydd yr er- gyd yn achosi marwolaeth y wraig, cosped ei gwrhi y tarawyddtrwy godi dirwy arno am y drwg a wnaeth; os boddlona y troseddwr i'r ddirwy a os- odir gan y gwr, pob peth yn dda; eithr os na chydsynia efe â chais y gwr rhaid gosod yr achos i ystyriaeth y barnwyr, ahwy a farnant yn ol y drwg awnaethpwyd, a'r golled a gafwyd, a'u dedfryd hwy a derfyna y ddadl hon. CYFtYFR VI. Os y wraig a fydd farw o achos yr esgoriad anamserol a barwyd gan y ddyrnod, er y gallasai yr olaf ddy- gwyddo yn anfwriadol, gyda golwg ar y wraig; ac er nad oedd bwriad i ladd ei gwr, eto rhodder y tarawydd i farwolaeth; einioes am einioes, Hygad am lygad, &c. Y gosp hon hefyd oedd i gael ei phenderfynu gan farnwyr, ac nid oedd neb i gael barnu yn euhacho» eu hunain. Bernir oddiwrth osodiad y dinasoedd noddfa, er diogelwch i fywydau llofruddion anfwriadol, ac oddiwrth yr hyn a ddywedir yn ad- nod 30 o'r benod hon, am y gwr ag y ! byddai ei ych wedi cornio gwr neu wraig i farwolaeth, ei bodyn oddefad- wy i iawn arianol gael ei roddi dros fywyd y sawl a achlysurai farwolaeth I ereill yn anfwriadol. " Os iawn a I roddir arno, rhodded werth amei ein- | ioes, yn ol yr hyn oll a osodir arno." ! Hyny yw, rhodder yr achos i ystyr- ; iaeth y barnwyr, ac os boddlona cyf- J eillion y trengedig i dderbyn iawn ar- | ianol yn lle bywyd y troseddwr, taled i yr olaf yn ol penderfyniad y barnwyr, j ac uid yn ol yr hyn a geisio y naill, i neu a gynnygo y llall. Gwir yw, mai I gyda golwg arberchen yr ych llofrudd- icg y sonir am iawn niewu arian yn He bywyd; er hyny, pan ystyriom bod perchen yr ych ag oedd yn arfer corn- io, wedi pcidio ci gadw ihag drygu ereill, er cael ei rhybyddio, mor feius, î G