Welsh Journals

SEREN GOMER. Rhif. 326.] TACHWEDD, 1842. [Cyf. XXV. Y FARN DDIWEDDAF. T LAWER o ymddadlu sydd yn bod o gylch •M y fam 'ddiweddaf, a llawer o gwestiynau anorphen a ofynir am dani, &c. Rhai a ymofynant yn mha le y cynnelir y fern. Dy wedant mai ar y ddaear buredig, neu mewn rhyw blaned uwchben, &c. Ereill a geisiant wybod pa bryd y bydd y fern. Ni bydd yn gynt nac jm hwy nag yr atebo yn llawn ddybenion marw Gwaredwt " Am yr awr a'r dydd nia gŵyr neb ond y Tad yn unig." Ereill a ymofynant dros ba hyd y deil y fern. Ni bydd eisieu holi tystion dros ac yn erbyn neb, ond gwybodaeth y Barnwr mewn tarawiad a benderfyna sefyllfa a thynged y dyrfa afrifed. Ni pherthyna i ti wybod hjm ac arall; digon yw gwybod y bydd y fath adeg, ac y byddi di a minnau yno—y bydd raid i ni sefyll neu syrthio yn ol cyfiawnder noeth y dydd hwnw. Ni weinyddir trugaredd i neb. Os aflan y pryd hyny, aflan am byth. Os santaidd y dydd hwnw, santaidd am byth. Bellach, ni a geisiwn fwrw golwg ar ei natur, aV pethau cydfynedol â hi. Gan fod dyn yn greadur marwol, yn bodoli megys er doe, ac yn fuan a symudir ymaith, nis gall ddirnad symudiadau y Duwdod, nac amgyffred ei weithredoedd, y rhai yn y dydd olaf fel taranau nerthol a siglant y bellen ddae^ arol, gan beri i liaws y mynyddoedd fiaglu, a'r moroedd trochionog ferwi trwyddynt. Wrth ddarlunio gweithredion ac amgylchiadau y dydd olaf, gelwir amôin fod j*n wylaidd ac yn ochel- gar iawn, rhag ein cael yn euog o ryfyg, canlyn- iad yr hwn a wasga ar y galon yn drymach nâ mynyddoedd o blwm, nes peri i ni ochain heb olwg byth ar ddiangfe. Tybiwyf fod dychymmyg yn barod i gym- meryd ei aden, gan ymwibio i'r byd anweledig, He y canfyddir pethau rhyfeddol—y goleuadau a frithant yx eangder, y rhai am oesau a fu yn fflamllyd wreichioni, yn diffodd mewn tragy- wyddol nos—y beddau, trigfenau dystaw mar- wolion, yn rhwygo ac yn ymagor, a'r dyrfa gysglyd yn neidio i fywyd annherfynol—yr 41 elfenau yn ymryson—y ddaear fel meddwyn yn treiglo oddiar ei phegynau—y cymylau yn orlwythog o dàn a goleu, ac mewn dychryn yn ffoi o olwg y Barnwr—yr ymrwygiad ofnadwy yn cymmeryd lle—cylch naturiaeth yn tori— a*r cyfan-fyd yn ymgladdu mewn adfeil dra- gywyddol. Ar hyn ymddengys y cwbl yn un oddaith fyglyd—y doldiroedd aV rhosynau amryliw, y Hanerchau a\i briglwyni, y trefydd a'r din- asoedd, &c, a sodda ac a ymguddia yn lludw poethlyd y dinystr cyffredinol, heb ail-gyfodi— goleuadau tanbeidiol a felltena—a'r taranau croch gan ruo a ffy i'r gwagle lle y derfydd eu cyffroad a*u llid. Yma y gellir mabwysiadu geiriau grymus Shakspere ferdd,— " The i-Ind'l-cappM toarer*, the sor^eouc pilace», Tha «oleiiin templci, the preat <|obe itielf; Yea, all «hicli it inherit «ball dÌMolve't Aml, iike the bateless fabric of a vislon, Leave not a »rci k bt-liiml." Ar hyn dystawrwydd cyffrediuol a deyrnaaa yn mhob man, fel na bydd llais i godi mwy ol lle ; a chyda hyn, yraddengys yr orsedd fewr, at Barnwr, yv hwn unwaith a drengodd ar bren, a benderfyna dynged anghyfaewidiol hoH deulu dyn—amgylchir ef gan filoedd o engyí dysclaer gwynfe, y rhai ar amrantiad a gyf- lawnant ei arch, gan ddychwelyd i'r fynyd wedi Hwyr ateb eu cenadiaeth. Yna y floedd a â allan, a'r udgorn effeithiol a udgenir—cenadaú a wybiant trwy yr amherodraeth---y fern a eistedd, aY Hyfrau a agorir—tyrfa afrifed a wysir i'r llys, yna«rhaid sefyll neu syrthio yn ol egwyddorion manwl cyfiawnder ;—anwylîaid - Iesu, a gyfrifwyd fel ysgubion y byd, a sorod pob dim, a ymddangosant yn holl addurn grâs j ar ddeheulaw y Barnwr—a'i gaseion ar ei aswy, wedi eu pardduo gan ddychryn, ac yn myned ymaith fel us o flaen corwjmtoedd yr y»- chwiliad. Bwrw olwg ar ddeuddeg apostol jt Oen, y rhai a safodd dros y fiỳdd er carchar ac erlid, er marw yn yr ymdrech, yn gorchfygu yn hollol >rn angeu,—y pryd hy» a ddyscleiriant fel yr