Welsh Journals

SEREN GOME Rhip. 320.] MAI, 1842. [Cyf. XXV. COFIAÎIT V DIWÜ3DÌLB, BARCH. BSSÍJAESÎW OWÜN, GWBINIDOG Y BEDYDDWYR YN DINBYCH. BENJAMIN OWEN ydoedd fab henaf yr hybarch William Owen, Pantllin, gerllaw Llanrwst ; a clian y meddiannai lawer o ragor- ion clodwiw, ac iddo redeg ei yrfa i ben lieb lychwino cyfanwisg ei íFydd, trueni fyddai goll- wng ci goffadwriaeth i redeg gyda ffrydHf mar- wolaeth i fôr anghof. Nid yw yr ysgrifenydd yn gwybod am nemawr ragorion a hynodent ei ddyddiau ieuengaidd, namyn ei awydd didor am lyfrau, ei ymddyddanion difriibl a sobr, a'i ymarweddiad dychlynaidd a difrycheulyd.— Cafodd ci ddwyn i fyny gan ci riaint duwiol j-n addysg y Bibl, a ffyrdd rhinwedd; ni ymoll- yngai gyda dylif gwylltedd a thrachwant y dydd- iau hyny ; ni ymgymmysgai gyda chymdeithion annuwiol a gwatwarus ; eitlir dangosai lled- neisrwydd èi fywyd a'i ymlynîad parhaus wrth ddarllen, a chyda moddion gras, fod a fynai Duw ag ef, ac fod iddo waith idd ci gyflawni drosto. Pan oedd oddeutu 19 oed, llwyr argyhoedd- wyd ef o1r anghenrheidrwydd o wneuthur proffcs gyhoeddus o Grist yn ol ei orchjnnniyn, a dwyn y grcfydd brofíadol a dirgelaidd a fcdd- iannai yn un ymarferol ac amlwg ; a bedj-dd- iwyd ef yn ol esiampl Crist, gan y duwiol John Thomas, gweinidog y Bedyddwyr yn Llanrwst, yr un flwyddyn, os nad yn yr un dwfr, â hybarch weinidog y Casbach. Er nad ôedd ei lais mor beraidd a dcngar, na'i ddawn mor gyflym a hcdegawl ag eiddo rhai, etto canfyddai y frawdoliacth oddiwrth ei sobrwydd duwiolaidd a'i synwyr dwfn-dreidd- iawl, fod ynddo gymhwysderau mawrion i waith y weinidogaeth ; ac wedi llawer o an- nogaethau o du yr eglwys, a llawer o weddi ac ymbil o'i du yntau, ymosododd ar y gwaith pwysig o " berswadio dynion" yn y flwyddyn 1810,—yr un flwyddyn ag y dechreuodd y Parcli. E. Jones, Casbach, bregethu, a buant tra yn yr un gymmydogaeth j-n ddiau niegys Jonathan a Dafydd. Dechrcuodd Mr. Joncs o dan amgylchiadau mwy gobeithiol na1i frawd, 17 parth dawn a hylithrwydd ymadrodd ; ond ni ddigia y gwr parchus hwnw, yr hwn sydd un o ragorion ei oes, pan ddywedwyf y cyfrifai farn Benjamin fel sicrwydd, neu faen-prawf (testj, o bartli dirgelion trefn Gras. Myfyriodd yn ddwj's ar athrawiaethau bendigedig y Grefydd Gristionogol, hyd nes daeth cyfundrefn y Cym- mod fcl llyfr agored ger ei wydd. Yr oedd yn nodedig yn ei awydd am wybodaetli o bob natur, a chasglodd ystòr ddirfawr y\\ feddiant iddo. Nid oedd nemawr gelf na gwyddor heb fod i raddau yn wybodus iddo, ac yr oedd ei gywreinrwydd mewn dyfeisiadau y\\ ang- hyffredin. Bu jm dderbynydd y Seren er ei chyfodiad cyntaf yn Abertawy gan yr anfarwol Harris, a bu yn gohebu iddi am flynyddau o dan walianol ffug-enwau. Yr oedd yn ysgrif- enydd cadara a sefydlog,—byddai yn byw ac yn aros ar y pwnc a gymmeraí mewn llaw. Cof gan yr ysgrifenydd weled y byth-gofiadwy Christmas Evans gydag cf am ddyddiau jm di- wylliaw cynysgrifau ei wahanol draethodion, yr hjm a wnclai gyda dcheurwydd mawr. Yn y flwyddyn 18*21 priodai gwrthddrych ein Cofiant ag Elizabeth, merch Thomas Burch- inshaw, Ysw., o Lansannan, yr hon fu iddo yn briod serchus, ac jm ymgeledd gymhwys, hyd nes iddo eliedeg i fynwes Priod gwell. Yn mhen ychydig wedi priodi, symudodd i fferm gcrllaw Dinbych, ac yn y flwyddyn 1826 neill- duwyd ef jm fugail ar eglwys y Bedyddwyr yn y dref hono ; a pharhaodd idd eu gwasanaethu hyd o fewn ychydig i'w farwolaeth. Yr oedd ynddo awydd er ys blynyddau i ymsymud i'r America, ac ar y 23ain o Fai, 1840, cychwj-n- odd ef a'i deulu i'r fordaith beryglus dros y weilgi mawr tua'r wlad hono ; mewn llawn gobaith i wellhau ci amgylchiadau m'ewn ystyr dj-mhorol, a bod o fwjr o ddefnj'dd jm jt bj'd newj'dd dros ei Dduw ; ond, och! yn mlien j-chydig ddyddiau cjTnmerwyd ef yn glaf gan ennynfa y coluddion ('inflammutìon of the boirehj, yr hwn glefyd a derfynodd jm farwol,