Welsh Journals

8EREH CtOMERi Rhif. 265.] HYDREF. [Cyf. XX. BYR-GOFîANT Y DIWEDDAR BARCH. JAMES LEWIS, GWEINIDOG EGLWYS IESU GRIST YN LLANWENARTH, SWYDD FYNWY, Yr hwn a hunodd yn yr Arglwydd ar foreu Sabboth, y 5med o Fawrth^ 1837, yn y Ibainflynedd o'i oedran. BUDDIOL yn ddiau i bawb, ac yn enwedig i'r duwiolion, yw banes bywyd a marwolaeth eu gweinidogion duwiol a defnyddiol; ac nid cysson à'r parch dyledus iddynt fyddai gadael eu coflFadwriaeth yn ddisylw, eu claddu megys taflu maen i'r dwfn fôr, heb ddim mewn argraff i gynnal eu coífad- wriaeth i oesoedd dyfodol. Y dyben o ysgrifenu Cofiant ein hanwyl Frawd ymadawedig, yw gwneyd addefiad cy- hoeddus o ddaioni Duw a'i ben-argl- wyddiaeth ;—ei ddaioni yn rhoddi Gweiuidog mor dduwiol, doniol, a defnyddiol am dymmor maith; a'i ben-arglwyddiaeth yn ei symud yn ddigenad neb oddiwrth ei wäith at ei wobr nefol; gwneyd defnydd o'i fyw- yd duwiol a'i farwolaeth dangnefeddus, ac nid dyrchafu y dyu, ond talu teyrn- ged o gyfiawnder i'w goffadwriaeth anrhydeddus. Gwrthddrych y Cofiant hwn oedd fab i'r Parch. Dafydd Lewis, gweini- dog eglwys Crist yn Llangloffan. Gan- wyd ef yn Bwlch-y-rhos, yn mhlwyf Dinas, swydd Benfro, yn y flwyddyn 1762. Bedyddiwyd ef yn Llangloffan, ar broffes o ffydd yn Nghrist, yn y nwyddyn 1781. Dechreuodd bregethu yn 21 oed, ac ordeiniwyd ef i waith cyflawn y weinidogaeth yn Llangloff- jjn; ac yn y 29ain flwyddyn o'i oed «ewiswyd ef i fod yn weinidog eglwys J^mt yn Llanwenarth, swydd Fynwy. 9 ddiffyg hysbysiad o hanes ei ieu- enctyd, ei foesau cynhenid, ac amser ei droedigaeth at Dduw, nis gellir dy- wedyd llawer mwy am dano yu ngor- safoedd cyntaf ei fywyd, nà'i fod yn 37 wr ieuanc difyr, ac esgeulus o foddion gras. Dechreuad ei fywyd crefyddoL sydd fel y canlyn :—Ar foreu Sabboth, un o'r brodyr a gyfarfu ag ef ar y ffordd wrth fyned i gyfarfod y Bedydd- wyr yn Abergwaen, ac a ofynodd iddo, "I ba le yr ydych yn myned, wrî'' Yrntau a atebai, "Yr wyf yn myned lua'r eglwys." Pa un a oedd ef yn arfer myned i eglwys y plwyf i wraudo nid y w ddigonol hysbys; ond y brawd; pa fodd bynag, a'i cymhellai gydag ef tuag Abergwaen i'r cwrdd, ac efe a aeth ; a'r boreu hwuw, y mae yn deb- yg, dan bregeth y Parch. Henry Da- fydd, y darfu i'r Arglwydd, o'i dirion drugaredd, jmweled ag ef. Rhaglun- iaeth ddwyfol a gras pen-arglwydd- iaethol a gydweithredent, gan hyny^ yn ei droedigaeth, gan doddi ei feddwí i'r ffurf o athrawiaeth a bregethwyd ganddo dros ei oes; ac raewn canlyn- iad i'r argraífiadau by wriog, effeithiol, a pharhaus a wnaed ar ei feddwl, bu ya gyfyng arno yu ei droedigaeth ; canys wrth bregethu ar adenedigaeth gyfyng, clywodd yr ysgr'tfenydd ef yn mynegi yn gyhoeddus, ei bod inor gyfyng arno ei dan yr argraifiadau cyntaf, fel y gorfu arno orwedd ar y ddaear, gan ddywedyd ynddo ei hun, mewn gofid am bechod, y rlioddasai y byd, pe bo- asai yn ei feddiant, am ddyferyn o heddwch Duw; ond gan nad goruch- wyliaeth iddei ddÿstrywio oedd hon, eithr i'w ddarostwng, a'i ddarparu i dderbyn y cymmod, ei dristwch a dro- wyd yn orfoledd, trwy ffydd yn Aberth mawr y groes; ac am ei fod yn llestr etholedig i Dduw, wedi ei ddonio a't