Welsh Journals

fEB£H GOM£». Rhip. 252.] MEDÍ. [Cyf. xtx YU EGLWYS SEFYDLEDIG. ÜN o'r mesuräu rawyaf pwysfawr a fu dan sylw ein Senedd, yn ei heìsteddiad diweddaf, yw Diwygiad 'yr Eglwys Sefydledig ; a chan fod yr enw Diwygiad wedi creu dysgwyliad àm y cyfryw betb yn meddyliau y rban fwyaf o bobl, y byddai i ryw les gael ei wneyd, lle yr oedd cymmaint o alw amdano, ac addëwidion wedi cael eu gwneyd gan y Gweinidogion y byddai ỳ mesur yn effeithiol i gyflawni y dyben bẃriadoí, ein darllenyddion a synant yn fwy pan gahfyddant nad yẃ ý mësur ond hannerog, a bod llaẁer o Iygriadau a chamarferiadau i gael eu gadael etto ymmn Sefydliad Eglwysig.* Ún o'r caraarferiadau y cyfeiriwn ato, ac ar ba un'-y gwnawn rai sylwadau yn bresennol, yw yr arferiad o symud esgùbion ö un esgobaeth' i'r llall. Y mae hwn yn bwnc a "ddygai sylw boll gorff mawr y genedl, ac hyd y nod ÿr . ofFeiriaid eu hunain a ddangosent y pryder mwyaf yh ei gýlch. Pawb, oddieithr ychydig o greaduriaid dì- gydwybod, y rhai ydynt fel offer par- od yn llaw "tlnrhyw weinidogaeth a ddichon fodmewn awdurdod, a rhyw ýchydig o raillygredigereili, uniggan- moliaeth pa rai yw eu cyfathrach â theuluoedd y mawrion, ydynt yn ben- derfynol wrtUwynebol i'r symudiadau «sgobaètìiol hyn ; a'r uûig reswm ag. y galiant hwy a ninnau ddwyn yn * Cawsom ein siomi yn fawr yn hyn, trwy yr ymadroddion haeìfrydig aml ag ydynt wedi syrthio yn ddiweddar o eneuau Gwein- idogion ei Fawrhydi, y rhaì ^brofent yn eg-, lur eu bod yn deall eu dyles#yddau eu hun^- ain, yn nghyd â natur y Grèfydd Gristionoe- ol, mor dda, nes y dysgwylid rhywbeth ; amgenach oddiwrthynt, er nas gallem obeithio . gweled y drwg o sefydliad crefyddol yn*cael ei symud, yn hollol, tra fyddo llywodrttóth y dëyrnas yn llaw mèìbion a ph'erthyiiÄsau y pendefigion urddasoL plaut á chyanabydd- iaeth parai a barotôir i'r sefyllfaoedd uchelaf • yn yr Eglwye, ac o ganlyniad yr Églwysa . gedwir er eu Ùes hwytfiau. . y& 33 ' .É ' --' mlaen dros eii parhad, yw hunanol- rwydd dynioh ag ydynt wedî profi melysder pethau da yr Eglwys, trwy nawdd y mawrion, o ba herwyrí^nid hawdd ganddynt eu rhoddi i fyny- Y mae y cyfryw serch at hunanles yn ci»aturiol i ddyn; ond a yw dêfnydd- ioldeb yr Eglwys ac iawnderau y wlad i gäel eh haberthu àr allor hunanoldeb, fel y parbao y Gweinidogíon* mewn awdurdod ar bleidleisiauyr esgobion 'yn Nhy y r Argrwyddi ? Gan fód y Gweinidogiön yh gwybod, oddiwrth ÿr ysbrýd ag oedd a'r -led trwyyrholl wlad, fod yh rháid gwnen- thur rhywbeth er boddloni y bobl, hwy a gynnygasant fesur a gynhẁysài am- ryw gyfnewidiadau yn ŷr Eg^wys Sef- ydledig, dan yr enw Diwygiad. Rbaid addëí fod cyfartalu tâi y rha« fwyaf o'r esgobiori yn. Ddiwygiaéí'ga-n foà y 'trachwant am symu'd *o un o'r esgöb- aethau hyny i'r Iláíl wedi ei Iwyr ddi- fodi; ond, ýn ànftbdus er anymddi- byniaeth yr esgóbion á lles- crefydd, y maent wedi gadael pump o wobrau godidawg,—sef Caergaint, Caerefrawg, Durham, Llundain, a Wincbèstèf,— i ddenu uchelgais bydol, neu, mewn geiriau ereill, i barhau llygredigaeth y corff esgobaethol. Pe buasai ond y ddwy archesgobaeth yn unig yn cael aros, yn agored i ucheigais ddichellgar gwenieithwyr eglwysig, acymostyug- iad bawaidd rhai na ofalant betb a gyflawnant er mwyn budr-elw, buasai y drwg yn llawer gormod; ónd trwy ychwanegiad o dair esgobaeth oludog a chyfoethog, nid ydym yn petruso i haern y bydd y drwg gymmaint ag y bu erioed. Hyd yn hyn,gan nad pa mor awyddus bynag y byddat esgob i ddiogelu esgobaeth gyfoethöèach nâ'r hon fyddai yn ei fedaiant, yr oedd an- * Nid oes fater yn y byd pa un ai Toriaid, Whigiaid, neu Radicaliaid, fyddont meẅn awáurdod, ýr uu peth yw ỳ drwg.