Welsh Journals

SEREN GOMER. Rhif. 338.] TACHWEDD, 1843. [Cyf. XXVI. COFIAM Y PARCH. WILLIAM EVAM, Gweinìdog y Bedyddwyr yn Aberystwyth. T)AN fu farw y brawd teilwng W. Evans, -*- yr oeddwn j'n meddwl y buasai rliyw un mwy galluog nà mi wedi ysgrifenu Cofiant addas o'i goffadwriaeth, yn mhell cyn hyn ; ond er fy mawr siomedigaeth, y mae ei enw a'i hj-n- odion wedi cael aros hj'd j-ma tan lèni dystaw- rwydd. Meddyliais, wrth weled hanes ei far- wolaeth yn Seren Rhagfyr, 1840, fod rhyw berson addas yn bwriadu ymosod at y gorchwyl jti lled fuan, ac y buasai j-n rbj-fyg jmof fi i an- turio sôn am dano. Dysgwyliais yn agos idair blynedd, ac etto heb weled dim; am hyny cym- meraf fy rhyddid yn awr i roddi bras-ddarlun- iad o iiodweddiadau fy anwyl frawd, yr hwn a ddaeth i'r byd trafferthus yma yr un flwyddyn â mi, ac aethom i'r sefyllfa briodasol ein dau yr un fìwyddyn. Hefyd, cawsom y fraint o ddyfod at grefydd, a dechreuasom bregethuyr Efengyl, yn agos iawn yr un amser ; ac yr oeddem ein dau dan yr un gyffelyb anfanteision, gyda golwg ar fyned j-n bregethwj-r, fel y buom j-n j-mddj-- ddan lawer gwaith fod ein rhwj-mau yn fwy i Dduw, nâ'r rhan fwyaf o'n brodjT, am i ni gael bod o ychydig ddefhj-dd yn ei deyrnas. Gwrthddrych ein sylw jTiy Cofiant presennol a anwyd yn y flwyddyn 1780, j-n mhlwyf Llan- boidy, yn swydd Gaerfyrddin ; ac enwau ei riaint oeddj-nt James ac Anne Evans. Yr oedd- J-nt yn deulu cj-mmeradwy a pharchus neillduol gan bawb a'u hadwaenent, er nad oeddeu ham- gylchiadau ond Ued isel, o ran manteision y byd hwn. Yr oeddent j-n cae! eu cj-frif j-n deulu gonest, cywir, heddychol, diwj'd, a duw- iol ; a dygasant eu plant i fyny yn addj-sg ac ofh yr Arglwydd, trwy eu hj-fforddi yn mhen eu ffordd, a'u cerj'ddu yn llym am dòri gorch- ymynion Duw, ac nid cyfyngu eu ceryddon yn unig am dòri eu gorchymj'nion hwy eu hunain. Ymdrechent gateceisio eu plant yn egwyddorion y Testament Newj'dd, a rhoddi siainplau da mewn jmarweddiad iddj-nt bob amser. Yr oedd Mr. James Evans yn bregethwr cynnorthwyol yn Nghwmfelin-Monach, ac ya dderbyniol iawn, fel pregethwr profiadol aselog jti yr eglwys y perthynai iddi, j-n gystal ag j-n jt holl eglwysi a gawsant y fraint o'i wrando. Bu ef a William ei fab, yn teithio jmghyd trwy lawer o eglwysi y Dywysogaeth, ac yn ol der- bj-n eu.cyhoeddiadau, byddai dysgwyliad mawr am araser eu dyfodiad ; a'r dywediad cj-ffredin oedd, " Y mae j- tad a'r mab j-n dyfod i j-m- weled â ni ; os daw yr Ysbryd Glân hefyd, dj-na ddigon ;" a chafwyd cyfieusdra yn fynych i gredu mai felly yr oedd. Nid oedd amgj-lchiadau ei rieni yn caniatâu iddynt roddi ond ychydig o fanteision dysgeid- iaeth i'w plant ; ac oblegid hj-nj-, ni chafodd Mr. Evans ddim Uawn tri chwarter blwyddj-n o ysgol j-n ei fywyd, fel y tystiodd ei hun wrthyf amryw weithiau ; ond trwy ei ddiwydrwydd a1i j-mroad diflin, efe a ddysgodd fwy yn jt ys- paid byr hwnw, nag a wna llawer mewn cyn- nifer â hj-ny o flynyddoedd. Yr oedd rhai yn darllen eu Biblau pan ddechreuodd ef jn ei lyfr corn, ond gyda dechreu yr ail dri mis yr oedd wedi eu dàl, a myned heibio iddynt, er ei fod yn lled ieuanc y pryd hwnw ; oblegid gorfu arno adael ei rieni jti foreu iawn, a myned i wasanaethu at dyddynwr jm y gj-mmydogaeth ; ac felly y bu yn gwasanaethu hyd nes yr ymun- odd mewn priodas ag Hannah ei wraig, o t hon y cafodd lawer o blant, a'r hon sydd j-n awr yn weddw ar ei ol. Bydded yr Arglwydd yn borth iddi hi a'r pîant amddifad. Er ei fod wedi cael addysgiadau ac esiamplau da yn ei faboed, etto nid ymdddangosodd dim», o'u hargralfiadau arno ; eithr fel ag jt oedd yn tyfu i fyny mewn oedran, felly hefyd yr oedd yn tyfu mewn ysgafhder a gwagedd, er nad oedd j-n euog o ddim a gyfrifir j-n warthus, megj-s anlladrwydd, meddwdod, &c.; ond mewn difjTwch a champiau yr oedd yn enwog, hyd y nod ar Sabbothau Duw ; a thystiodd ei hun ar ol hyny, fod y camddefnydd a wnaeth oH amser yn gwasgu yn drwm ar ei feddwl. Dang- osodd, yn yr amscr hwnw, ei fod yn berchenog