Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

SEREN GOMER. Rhif. 314.] TACHWEDD, 1841. [Cyf. XXIV. COFFADWRIAETH C4THERINE REES, CEFN-C8B22-"ST-CTr SSIBESS. Gwŷu eu byd y rhai pur o galon : canys hwy a welant Dduw."— Matth. 5, 8. HYFRYD a bnddiol yw ysgrifenu hanes bywydau dynion duwiol, ymdrechgar, a def'nyddiol, y rhai a fu- ont ffyddlawn hyd angeu gyda'r gref- ydd ; felly hyn, yngliyd â phethau ereill, a'm cytnliellasant i ysgrifenu Cofianty weddw hawddgar a haelionus uchod, yr hon a fu yn ddiwyd iawn trwy ystod ei bywyd i foliannu Duw. Ganwyd gwrthddrych y Cofiant pres- ennol yn mhlwyf y Faenor, gerllaw Merthyr-Tydfil, ond yn swydd Frych- eiuiog, yn y flwyddyn 1760. Merch ydoedd i Mr. John William Tliomas, yr hwn a fu yn aelod defnyddiol iawn yn Eglwys Undodiaid Coed-y-cymmer dros amryw flynyddau. Unodd à clirefydd yn moreuddydd ei bywyd, a pharhaodd hyd derfyn ei gyrfa ddae- arawl yn ewyllysgar ac yn ostyngedig i lywodraeth y Duw bendigedig, lieb un cwmwl na gŵyrni, canfyddedig i lygaid dynol, ar ei chymmeriad. Caf- odd ei chodi ì fyny yu mhlith dynion drygionus,—yn mhlith trigolion gwat- warus,—yn mhlith erlidwyr y grefydd Gristionogol, pa rai oedd yn otìdus ganddi eu gweled yn eu cyfiyrau tru- enus. Anfynych iawn y gwelwyd hi yn cyfeillachu â'r fatb ddynion, heb eu cynghori a'u hannog i gilio oddi- wrth y drwg, a dal yr hyn sydd dda ; a bu yn fì'yddlawn i foliannu Duw hyd y dydd olaf o'i bywyd, fel y gellirdy- wedyd yn briodoì atn dani, iddi barhau hyd y diwedd. Pan oedd, yn amser ei hieuenctyd, "edi ymuno â t hrefydd, yr oedd "fel chwaer wedi eihaddumo â'r tyinherau inwyaf rhagorol, yn un foneddigaidd yn ei hymarweddiad, yn un synwyr- gall, esmwyth, dawel, a mwynaidd lawn, yn hynod o gyfeillgar, ac yn chwennych cael cymdeithas pobl gref- yddol yn fwyaf neillduol. Cafodd 41 Catherine, pan yn blentyn, ei dwyn i fyny a'i hegwyddori yn ol trefn yr Undociiaid ; a mynych y dywedai wrth ei pherthynasau, yn y blynyddau di- weddafo'i bywyd, " Mor hyfryd yw i ddyn ei fod wedi ymarferyd ei hun yn foreu yu y gwaith nefolaidd hwnw, sef cadw rhagtòri gorchymynion ein Holl- aliuog Dduw, a byw yn onest, yn sobr, ac yn gyfiawn yn y byd sydd yr awr hon. Hyn yw y cysur mwyaf sydd genyf erbyn fy ymddattodiad û'r byw- yd hwn, fy mod wedi gwneuthur fy ngoren or eu cadw ; y mae hyn yrn hyfrydwcb genyf erbyn wynebu y byd tragywyddol." Pan oedd oddeutu iô ocd, declireuodd fyned i'r Ysgol Sab- bothol, ag oedd yn cael ei chynnal yn nhŷ addoliad yr Undodiaid, Coed-y- cymmer; a bu mor ymdrechgar yn mlilith ei cliyd-ieuenctyd i gynnyddu mewn dysgeidiaetli, fel y daeth yn fuan iawn i ddarllen y Bibl yn fedrus a dealladwy, a bu yn ddiwyd iawn hefyd i ehwilio i mewn i'r ysgryíh- yrau. Pan gyfarfyddai â'i chyfeillion, yn euwedig ei chyd-grefydíiwyr, ni fyddai yn ymddyddan llawer â hwynt heb adrodcl rhyw eirian o'r ysgrythyr, a'u cymhell at grefydd ; a mynych yr ad- roddai y geiriau hyfryd a nefolaidcl hyny wrthynt, pa rai a adroddodd ein Harglwydd lesu Grist, " Deuwch ataf fi, bawb sydd yn flinderog ac yn llwythog, a mi a esmwythâf arnoch ;" a dywedai wrthynt nad oes ond trist- wch a galar i'r annuwiolion, y rliai na ddeuant at grefydd ; a llawer o eiriau ereill a adroddai wrthynt, megys,— " Chwiliwch yr ysgrythyrau, canys ynddynt liwy y cewch feddu bywyd tragywyddul." Gyda'r cantorion bu yn ffyddlawn ac yn ddiwyd er dyfod yn hyddysg yn y rheolau a'r trefniad-