Welsh Journals

SEREN GOMER. Rhif.286.] GORPHENAF, 1839. [Cyf. XXII. VICTORIA MEWN CAETHTWED! GWYBODAETH, yn ei thaith a'i gweithrediadau clodwiw a llesol, sydd wedi teneuhau tewcler y tywyll- wch fu yn cuddio trigolion Prydain Fawr, fel y raae gwawr hyfrydlawn wedi tywynu mor llachar, nes yw y mäon wedi deall eu hiawnderau gwlad- ol, ac mewn lleisiau cryfion wedi galw am eu hadferiad. Llwyddasant yn eu hymdrechion i gael Rhyddid i'r Pab- yddion,—Dilëad y Deddfau Prawf a Bwrdei8drefawl,—Rhyddid y Caethion, —Cofrestriad Genedigaethau, Priodas- au. a Marwolaethau,—Diwygiad mewn Etholiadau a Bwrdeisdrefi, &c. Yr oedd hyn yn llawer, os ystyriwn fod yr holl fyntai Doriaidd wedi ymgýnghori yn nghyd i rwystro mwynhad eiu breiniau. Am a gawsom, teimlwn rwyraedigaeth i ddychwelyd ein iolẁch mwyaf diled- ryw i'r rhai fu yn brwydro ein rhyfel- oedd; ond etto, y mae a gawsom yn rhy fach iddein boddhau,—r'haid i ni gael rhagor, canys eiu heiddo ydynt; am hyny dysgwyliwn iddein Senedd- wyr Diwygiadol wrandaw ar eìn cwyn- ion,adychwelyd i niddefion ein gwlad. Teimlwn awyddfryd i arwain medd- yliau ein eydwladwyr at sefyllfa an- ffodus un enwawg yn ein teyrnas, i gynhyrfu teimladau o dosturi tuag ati, ac i'w cael o unfryd calon i godi llaw a llais dros welliant ei chyflwr. Dys- gwyliwn ffynu yn ein cais o herwydd parchusrwydd y person a theilyngdod yr achos. Y person yw ein Brenines YicTòRiA. Tuag at ei Mawrhydi y cura pob calon gan gariad diragrith, a pofia hoh yn ngorlifiadau Uawnaf serch- ladau gwresocaf ei deiliaid; ac nis gwyddom am neb a wna gilwg ddigof- *'f, ond rhyw h'èri Dori hiinanawl à dideimlad. Ein calonau ydynt gynhes tuag ati, buan y gweithreda ein traed 1 w gwasauaethu, a rhwydd y Hefara Jjn tafodau, " Byw fyddo Fictorta/" Clywed newyddiori anhÿfryd am hon, 25 a glwyfa ein meddyliau. Dir yw, y mae Ÿictoria yngaethferch ! Clywsom fod merch i Jefferson, hen Lywydd Unol Daleithiau America, wedi cael ei gwerthu mewn ffair yn gaethforwyn ; ond y mae Brenines Prydain mewn caethiwed llawer gwaeth. Mae ei chaethiwed hi yn gyunẁysedig yn niff- yg hawl i ddewisei chrefydd. Mae ei deiliaid â hawl ganddynt i ddewis eu hegwyddorion crefyddol; ond rhaid i'w Mawrhydi, hodd neu anfodd, fod yn aelod yu Eglwys Loegr. Yn pl y deddfau presennol, nid oes ganddi un dewisiad, ond y mae yn rhaid iddi fod yn aelod yn yr Eglwys Sefydledig. A yw hyn i'w oddef? A gaiff barhau mewn bodoliaeth, pan y mae ar eiu llaw roi terfyniad i'r gormes? Mae y fath drefn â hon,— 1. Yn taro yn erbyn Victoria, fel bôd deallawl. Mae ei Mawrhydi yp berchen ar gynneddfau rhagorol, enw- ncach nag y meddyliodd Syr Robert Peel. Uddiwrth ei ymddygiad yn amcanu ei llywodraethu yn newisìad ei chyfeillesau, tybiai mai un o'repäod ydoedd ; ond camsyniodd y Tori pen- boeth hwn. Mae ganddi alluoedd cryf- ion, a dangosodd hwynt y tro hwn, er diogelwch ei pherson. Tra y cofìom ain y Dywysoges Charlotte, y fam a'i phlentyn, a Dug Cumberland, y Nef a gadwo y Toriaid allan o deulu Victoria. Felly, fel un analluog i farnu drosti ei hun, y tnaeyr Esgobion yn ymddwyn at ein Brenines. Nis gall gymmeryd Gair Duw yn rheol iddi; oblegid rhaid iddi gredu y 39 erthygl. Beth dàl iddi '• brofi pob pethí" y mae yn rhaid iddi " ddal' y 39 erthygl. Nid gwiw iddi " chwiliaw yr ysgrythyrau ;" ond rhaid iddi ym- ofyn " bywyd tragywyddol" yn y Llyfr Gweddi (iyffredin. Ofer yw " profi yr ysbrydoedd ;" ond rhaid iddi blygu i'r Rhnddell. Beth b'ynag