Welsh Journals

tëEREJÜT O-OJIISR. Rhif. 2/9.] RHAGFYR, 1838. [Cyf.XXI. COFIAIÍT MR. WILLIAM BONA WILLIAMS, PONTYPOOL, ÜNIG FAB Y PARCH. JOHN WILLIAMS, GWEINIDOG Y BEDYDDWYR. "Multis ille bonis flebilis occidit, Nulli flebior, quam mihi."—Horace. "Let earth dissolve, von pond'rous orbs descend, And giiud us into dust, the soul is safe."—Young. " Ay, I had plann'd full many a sanguine scheme Of earthly happiness, romantic schemes, And fraught with loyeliness ; and it is hard To feel the hand of death arrest one's steps, Throw a chill blight o'er all one's budding hopes, And hurl one's soul untimely to the shades.— H. Kirke White. TtOD cadw enwau, teithi, a gweithion _] " Rhagoiion y ddaear" mewn cof a bii, yn ddyledswydd ar y byw, a brofir san arferiad pob oes a chenedlaeth, yn ligliyd à'r l!es a ddeillia oddiwrth hyny i'r byw. Adeiládwyd cofgolofnau o'r cynfyd hyd yn awr, a defnyddiwyd ysiçrifeiíau er tr.gywyddoii gorchestweith y dewrion ; drwy hyn y gwneir un dyn ac un oes yn wasanaethgar i un arall,s>an y bydd Hafur, daiganíyddion, cynnyddiant, a rhinwedd- au y naill yn cael eu trosglwyddaw yn Çiynswth i'r 11 dl; ac yna, fel careg yn treiglo diosLthr, un tro yn adgyfnerthiad i'r nesaf ato, y bydd nn genedlaeth yn gweinyddu er dyrchafiaeth y llall; heb liyn »i byddai y byd fyth ond dechreu.pob celf a gwyddiaetb ond yn eu mabandod, a dyn- ion ond plant. Mae dyn yn greadur efel- ychiiar,—dyn drwg sydd ddamnedigaetb yn y cylch y troa ynddo, gan yr argraífa e' ddelw ar ereill, a bydd ei gymmeriad '. *yw y» ymddygiadan ei adabyddion a'i had nyd y nawfed genedlaeth. Y dyn rhin- weddol, o'r tu arall, sydd wynfydodig- rwydd yn ei gylch yntau ; ond ow, nid y w e» oes yma ond lled llaw ; gresyn ei fod yn symnd i hinsawdd arall gynted ! Ond dyma fodd, mewn rhan, i wneyd y golled | tyny, i drecliu teyrn biaw; à bywgraff- |ad i"r bedd, cyfoda y marw, a gwua ef i "leí'am etto." Ar y darluiifilawr hwn Çyffredinolir a thiagywyddolir llafui weith Athronyddion, Beirdd, a Duwinyddion oesau y ddaear, a chyfeillachir à hwynt wyneb yn wyneb. 45 Ni chafodd gwrthddrych ein cofiantond mordaith fèr ar y chwareufwrdd,—cyn iddo yn gwbl dori ei blisg, gwywodd ; à phan yn teiíhio i fyny i'w ganolddydd, gafàelodd tranc yn ei fodoliaeth, a thatîodd adail dychymmygiou yn garnedd ; ond er byred y foidaith isloerawl, rhoddodd brof- ion digonawl y gwnelsai, pe cawsai fy w, ' Fordwywr glew "rhyd eigion dyfniou dysg.' Trwy y bywullyn (bud) canfyddai y Hygad craflr flodau amryliw, peraroglawl, ac yn maint y caiuau esgynawl yr elai ei symud- ydd i.daldra mawr. Mr. W. B. Wiìliams, unig fab y Parcb. John Williams, Ponty- pool, a aned Mehefin 2, 1818, yn mhentref Llandyssil. Pan tua banner blwydd oed, cafodd ei gymmeryd gan dwymyn, yr hon, er gadael ei fywyd, a fu yn achos ei fod byth o gyfansoddiad corffol teneu, eiddil- aidd, ac afiach. Derbyniodd egwyddoiion cyntaf dysgeidiaeth oddiwrtb ei dad ; ond gan na chaniatài gwanychdia ei natur iddo yi.nlynu wrth ddysgu, nid ydoedd ei gyn- nydd yn fawr yn nhymmor ei blentyndod, ond mynegir y gwelid piyd hyny rithion y nodweddion" a ffurfiasent ei eymmeiiad dilynol. Yn y flwyddyn 1827, pân yn naw oed, aeth dan ofal y Parch. John Thomas, un o weinidogion yr Undodiaid yn Llan- dyssil, cymmeriad dysgawdwriaethol pa nn ydoedd ucliel iawn yn ei gyfriffyth. Daii dywysiad Mr.Thomas gwuaeth ei hun yn hyddysg yn yr iaith Saesoneg, ysgrif- enu, a rheolau rhifyddiaetb; ac yn ystod yr amser hwnwymglymodd ei enaid mcwn