Welsh Journals

$£R£W GOMER. Rhif. 272.] MAI, 1838. [Cyf.XXI. PREGETH Y PARCH. JENKIN THOMAS, (gsuB&iffssffSLABii, Wrth agor Capel y Bedyddwyr yn y Drefnewydd, Hyd. 21, 1837. RHUFEINIAID VIII. 16. YN mhobanturiaeth bwysig, y mae cywir- deb yr egwyddor ar ba un yr ydym yn gweitààedu, o'r gwerth mwyaf tuag at sicrhau ein llwyddiant; oblegid os ffurfiwn feddyliau camsyniol am yr egwyddorion ar ba rai y gweithredwn, em gobaith a derfyna mewn siomedigaeth, a'r canlyniad fydd yn anochel- adwy anffodus. Anturio adeiladu, hcb yn gyntaf gloddio am sylfan,—dysgwyl am ganlyniadau dvmunol, heb un sicrwydd blaenorol o wirionecfd y gos- odiad,—a fyddai yn sicr o fradychu gwendid y meddwl, neu ddyryswchy synwyrau; athe- byg i'r gwrthuni hyny y w ymddygiad y dyn a obeithia am heddwch,—a ddysgwylia dded- wyddwch,—tra y mae ei galon yn "ddyeithr i ddyscyblaeth grefyddol, a'i enaid yn anad- nabyddus o dduwioldeb profiadol. " Oblegid os y w neb heb Ysbryd Crist ganddo, nid yw hwnw yn eiddo ef." Mewn perffaith gyfartalwch i'r pwys a os- odwn ar unrhyw wrthddrych y bydd eîn pryd- er iddei gyrhaedd, ein diwydrwydd iddei sicr- hau, ac ein hofn rhag yn y diwedd i ni fethu ei gael i'n cyflawn feddiant. Os yw ein calòn wedi ei hargyhoeddu o'r anghenrhjeidrwydd, a'n deall wedi ei oleuo i ganfod y pwys o'n hawl yn nghyfammod heddwch, bydd ein hysbryd yn sicr o hiraethu am gyflawn wy- bodaeth, ac ni ellir ein boddloni ag un peth llai nâ phenderfyniad diymwad. Ni fydd i ni gyfeirio yr achos i ryw amser dyfodol, na'i adael fel cyffredin, annherfvnol, a gwammal feddyliau; ond ni a deimlwn bryder saintaidd i gael pethau adref atom ein hunain, ac ni a fyddwn yn ddyfal i gael gwybod pa olygiad sydd gan bob rhan o'r Dadguddiad'Dwyfol ar em cymmeriad personawl; oblegid y mae gobaith ar sylfaen dda am fywyd tragy wyddol, yn anfeidrol mwy gwerthfawr ná holí ym- gyrch y meddwl pryderus, gwammal, am- mheüus, ac ansefydlog. Mae yn y natur ddynol dueddiad galarus i ddibrisio crefydd bersonol, ac i ystyried ath- rawiaeth y Dwyfol Ddadguddiad, a gosodiad- au efengýlaidd y Nef, fel pethau pen-ddysg a meddyliadol, yn lle eu hymarferyd fel gwrth- ddrychau bywiol a berthynant i ni yn berson- awl. Meddylia dynion yn gyffrediu mai peth dymnnol yw cael y deall wedi ei hyfforddi, ac mai peth da yw cael yr ymarferiad yn foesol; ondnid y farn gywirat mewn pethau dwyfol,—nid y res enwocafo dybiadau crei- ydclol,—a gyfansodda un yn Gristion. Na, rhaid i'r tneddẅl gael ei oleuo, rhaid i'r galon hefyd gael ei hadnewyddu,—rhaid caefcyd- ymffurhad ysbrydol ag ewyllys Duw, mewn cyssylltiad â bywyd o dduwiol ymarferiad. Yn awr, os crefydd, fel yr addefir yn gyffredin, yw yr un peth anghenrheidiol,—os yw o'r gwerth mwyaf i bob cymmeriad, yn mhob cyflwr,—sicr yw ei bod yn dra dymunol i nì gael cyflawn wybodaeth yn mhá bethau y mae yn gynnwysedig, pa ydynt ei hell'euau neilldíuoJ, "a pha ydynt y nodau wrth ba rai yr adnabyddir ei rhagoroldeb ar bob peth Swyneb-deg a gynnyga draws-feddiannu ei enw anrhydeddus. Yn yr olygfa hon ar grefydd, crefaf eich sylw hynaws a chydwy- bodol at iaith y testun :—" Y mae 'yr Ysbryd hwn yn cyd-dystiolaethu û'n hysbryd ni, ein bod yn blant ì Dduw." Sylwu,—" I. Ar v ffaith ddymunol agyhoeddiryn y testun. V testun a gynnwysa y gwiriouedà mwyaf boddhaol. Cnstionogaeth yw yr unig grefydd a effeithia ar galon pechadur, ac a wnaoleuo, santeiddio, a pherfleithio yn enaid ei gwrthddrych terfynol. Yn y grefydd hon y cawn y golygfeydd hyfrytaf o'r Dnw ben- digedig, a'n perthynas ni ag ef,—pethau a dueddant i gyffwrdd ag egwyddorion dirgelaf gweithrediad^ i danio ein serchiadau, ac i eS'eithio ar y teimladau tyneraf a fedda dyn- oliaeth. Y mae ystyriaeth yn mha un y mae Duw yn Dad i 'boí) dyn,—ac yn mhlith myrdd y teulu dynol, nidí oes un mor ddibwys ag y dianc ei sylw manylaf; oblegidymae ganddo lygad ì syllu ar bob dynsawd yn mhlith holl osgorddion bodoliaeth. Allan o'i anfeidrol, a'i wahanol drysorau, y diwalla anghen pob peth by w; a thra fyddo cyflawnder haelionus ei ragluniaeth yn "cael ei fwynhau gan yr anystyriol a'r anufydd, byddaí yn dda iddynt gofio fod pob pechod yn weithred anniolch- gar, fod pobgweithred dramgwyddus yn dros- edd bw.riadol ar ei dadola'i oddêfoldirionwch. —"Os ydwyf dad, pa le y mae fy anrhyd- edd? ac os ydwyf feistr. pa le y mae fy ofn? medd Arglwydd y lluoedd." Y mae Duw y"u Dad mewn ystyr arall, a charueiddiach nâ'r un flaenor'ol;" a hon a gofleidia y berthynas a hanfoda rhwng y Bod goruchel à'r rhai a ddewisodd, a alwodd, ac a santeiddiodd. Wrth ladd gelyniaeth gynhen-