Welsh Journals

SEREN GOMER, Bhif. 501.] MEHEFLNT, 1857. [Ctp. XL. PUSEYAETH. GAÌí J. G. PHILLIPS, MYEYEIWR, PONTYPOOL. (Parhad o tudal. 200.) Tewtddtnt liwy (yr offeiriaid) yn unig y buasai y baban yn cael ei aileni; dr'wyddynt bwy yn unig y gallasai maddeuant pecbod y pecbadur gael ei gy- hoeddi; drwyddynt hwy yn unig y gallasai corff a gwaed Crist gael eu rboddi i'r cymunwyr, &c. Á cban fod atbrawon colegau yn rboddi derbyniad i'r atbrawiaetbau byn, effeitbiol, wrtb gwrs, oedd y cynnortbwy a roddasant i achos y Tractariaid. Ymarferiadau oesoedd a boffant fod yr atbrawiaetbau yma yn eyduno yn liollol â'r natur ddynol, ac yn neillduol â'r rbai sydd yn feddiannol ar y fraint o fod yn aelodau o'r brif ysgol. Y mae pob dyn yn ei galon yn bab ; ac y mae yr ysgol bon yn gwneyd pob offeiriad yn bab, ac byd y nod y rbai ieuangaf yn rhyw banuer duwiau; gyda bwy yr oedd y gallu i ladd neu i gadw yn fyw. Siarada y Parcb J. Spence o Rydycbain, am y gyfundraetb, fel yma :—" î)im ond gadewcb i Dractariaetb lwyddo, a bydd dyn—gorff, enaid, ac ysbryd, dan lywodraeth yr offeiriaid. Yn y gyfundraetb bon y gwelaf yr byn sydd yn meitbrin balcbder a tbracbwant y galon ddynol—yr byn sydd yn codi gweini - dogion proffesedig Iesu Grist i sefyllfa a gallu' banner duwiau (demi-godsj— yr hyn sydd yn dyrcbafu gallu dyn pecbadurus i ragorfraint Duwdod, a'r byn a drawsnewidia yr hyn a ddylai fod yn unig yn ddylanwad cymmeriad santaidd a siampl, i fod yn arf o orraes ysbrydol, o ddeutu pa un y casgla amcanion annghyssegredig anflyddiaeth rym, ac y gwna i fenditbion cyssegredig rhyddid ddiflanu. Yna dyn a arglwyddiaetba dros ei gyd-ddynion; a pbwy nad yw yn gwybod mai o bob tra-awdurdod, tra-awdurdod ysbrydol yw y gwaethaf ? ac o bob matb o ormes, eglwysigyw y mwyaf gorthrymus." tudal. 187. Yn mhbtb prif elfenau llwyddiant y blaid bon oedd, fod ganddynt nod neill- duol i ymgyrhaedd ato; fod ganddynt drefniant cryno gwedi ei gyfansoddi; a'u bod yn parhau yn ddiysgog er cyrhaedd eu hamcan. Gan eu bod yn fedd- iannol ar hyn yraa, yn nghyd â chael y fiordd yn rhydd, nid oedd dlm gan- ddynt i'w ddadymchwelyd ; dim un egwyddor wrthwynebol i'w gwrtbsefyll; ac yn meddiant o brif ysgol Rhydychain, pa le yr oedd athrawiaetbau y Diwygiad wedi meirw; y lle nid oedd duwbiyddiaeth ysgrythyrol i'w chael, &c, nid yw yn beth rhyfedd iawn i'r blaid bon lwyddo. IV. Pìiseyaeth yn ei thuedd. Gwedi dyweyd cymmaint â hyn mewn perthynas i Buseyaeth, efallai mai nid anfuddiol fyddai dyweyd ychydig yn y Ue nesaf am ei thuedd. Gellir cyfeirio at hyn fel yn flugiol a gwirioneddol. Ei thuedd yn ffugiol, neu fel y dywed ei chofleidwyr, yw 1 gadarnhau yr Eglwys Sefydledìg yn wladol a cbrefyddol; a hyny drwy ddefirôi yr ofl'eiriaid yn gyflredm o'u hannheimladrwydd a'u bydol- rwydd. Ceisiai y Tractariaid adiFywio yn mhbth yr ofleiriaid y meddwl a'r ym- ddygiad o santeiddrwydd, hunanymwadiad, a gweithgarwch. Ceisient gael gan yr offeiriaid gredu eu "bod yn lle Dum'," i argyhoedcu pechod, ac i gael madd- euant i'r pechadur drwy rmŵedd y sacramentau; ac i fyw, gweithredu, a siar- 32