Welsh Journals

SEEEIST GOMEE, Rhif. 498.] MAWETH, 1857. [Cyf. XL. PEEGETH, GAN Y DIWEDDAR BAECH. MICAH THOMAS, FENNI. " At y rhai a gawsant gyffelyb werthfawr ffydd."—2 Pedr i, 1. Mae yr Apostol Pedr yn defnyddio y gair " gwerthfawr" mewn tri o gyssyllt- iadau pwysig a dyddorol. Yn gyntaf, mewn cyssylltiad â gwaed Crist; yn nesaf, mewn cyssyíltiad â Christ ei hun ; ac yn ofaf, mewn cyssylltiad â ffydd achubol. 1 Ep. i, 18, 19; ii, 6, 7; 2 Ep. i, 1 ;a 1 Ep. i, 7. Ond yn awr, aroswn gyda'r olaf, sef gwertnfawredd flŷdd; a gwna pob un sydd wedi meddwl yn ddifrifol am dani, gyfaddef yn rnwydd ei bod o'r pwys mwyaf yn nhrefn yr iechydwriaeth. í Cor. xüi, 8, 13 ; Bjéb. xi, 6. Mae Crist yn werthfawr, am mai efe yw'r penconglfaen mae Duw gwedi ei osod yn Sion; ar yr hwn yr ydym i sylfaenu em gobäith. 1 Ep. ii, 6. Mae awaed CrÌBt yn werthfawr, am mai efe yw moddion ein prynedigaeth, drwy yr hwn y derbyniwn faddeuant, cyfiawnhad, a santeiddrwydä. Eph. i, 7 ; Ehuf. t, 9 ; 1 Ioan i, 7. Ac y mae yffydd a ddygir i'n sylw yn y testyn yn werthfawr, o herwydd ei chyssylltiad anwahanol, a'i dylanwad rhyfeddol yn nghyfnewidiad ac iechydwriaeth yr enaid. Eph. ii, 8. Ar ol hyn o nodion rhagarweiniol, ni wnawn, yn gyntaf, rai sylwadau ar fiydd; yna, dangoswn ei gwerthfawredd; ac jn olaf, y pwys o'i meddu mewn gwirionedd. I. Sylwadau perthynol i fiỳdd. 1. Wodwn yr nyn nid yw, Nid gair y fiỳdd, neu'r efengyl yw. Gelwir yr efengyl weithiau yn ffydd. Act. xxiv, 24; Gal. i, 23. JNid yw ffydd yma ychwaith yn golygu geirwiredd Duw, yr hyn weithiau a elwir yn fiydd. Bhuf. ìii, 3. Nid yw hefyd yn arwyddo crediniaeth yn unig o wirionedd yr Ysgryth- yrau. Geilw Iago y cyfryw yn flỳdd farw. Iago ii. Nid yw etto yn golygu y flỳdd wyrthiol, drwy yr hon yr oedd hyd y nod dynion drygionus yn gaflu gwneyd pethau rhyfedd. 1 Cor. xiii, 2. Yn olaf, nid yw y fiỳdd dan sylw yn golygu credo grefyddol unrhyw blaid fel y cyfryw; pa un fyddont ai íabydd« ion, Eglwyswyr, neu ynte Ymneülduwyr yn eu gwahanol ddaHadau a rlian- iadau. ^iàffydd y testyn yw'rpethau a nodwyd; agallwn ychwanegu hefyd, mai nid gwir flydd yw'n bod ni yn credu, neu yn meddu hyder einboa yn dder- byniol gyda Duw. Maê yn bosibl i ni gredu hyny, a bod ar yr un pryd yn anghymmeradwy. 2. Mae y flỳdd a sonir am dani yn ein testyn yn rhagdybied bodolaeth rhyw athrawiaeth, neu wrthddrych, â pha un, neu rai, y mae yn ymwneyd. Pan y mae dyniori yn credu, maent yn credu rhyw athrawiaeth neu wirionedd a ddygir fw sylw; neu mewn rhyw wrthddryeh a ddadguddir ac a gymmeradwyir fel gwrthddrych teilwug i gredu ynddo. JRàuf. x, 14. Danyr Hen Destament, y gwahanol addewidion, y prophwydoliaethau, a'r cysgodau perthynol i'r Messiah, oedd y pethau yr ymaflai flỳdd ynddynt. Heb. ix, 13. önd dan y Testament Newydd, y Messiab. ei hun, yn ei berson, ei swyddau, a'i waith prynedigol fel ei gosodir aUän yn yr efengyl, y w gwithddrych mawreddog flydd gadwŵdigol. Ioan 14