Welsh Journals

SEREN GOMER. Rhif. 467.] AWST, 1854. [Cyf. XXXVII. COFIANT MR. WILLIAM THOMAS, AIL FAB Y PARCH. THOMAS THOJIAS, O ATHROFA PONTVPWL. " If great endowments of a virtuous mind— If strength of character with meekness join'd, Can merit praise, that praise for him we claim." " I congratulate you and myself, that life is passing fast away. What a superlatively grand artd consoling idea is tliat of death. Without this radiant idea, this delightful morning-star, indicating that thc luminary of eternity is going to rise, life would to my view darken into midnight melancholy. Oh ! the expectation«r living here, and living thus, always, would be, indeed, a prospec", of overwhelming despair. But thanìcs to th»t decree which dooms us to die—thanks to that gospel which opens the vision of an endless life j and thanks, above all, to that Saviour friend, who has promised to conduct all the faithful through the sacred tiancc of death into scenes of everlasting delight." ,! 11 Nl fynwn fyw byth," ebe Job ; ac yn wir pwy ond yr ynfyd a fynai fyw byth yn y byd drwg presenol ? Mwy gwerthfawr yn ngol- wg y doeth yw dydd uiarwolaeth nâ dydd genedigaeth ; a pha ryfedd hyny, wrth iddo gofio ei fod yn cael ei eni i farw, ac yn marw ì gael byw. Edrychir yn gyffredin ar angeu fel gelyn idd eì ofni, a melldith idd ei har- swydo; ond llygad ffydd a genfydd yn y gelynhwn, gyfaill i waredu; ac yn y felldith hon, fraint fwy ei gwerth nâ byd o berlau ! Os yw y gweithiwr yn edrych yn mlaen gyda phleser ar gysgodau yr hwyr, pryd y caiff orphwys oddiwrth ei lafur; os meius yn yr ystorom yw cofio am yr hafan ; ac os gwerth- fawr yn ngolwg y carcharor yw dydd ei war- edigaeth,—pa ryfedd fod y Cristion yn gosod gwerth ar angeu, ac yn sugno cysuron o fynwes y bedd ? Gael marw, iddo ef, y w cael ei symud o drallod i wynfyd, ei dderchafu o warth i ogoniant, a'i drosglwyddo o anialwch y ddaear i baradwys y nef. Pwy, ynte, na chwenychai gael marw o farwolaeth y dyn da ? Cofier, beth bynag, mai Lywyd dyn sydd yn rhoddi gwerth ar ei farwolaeth, ac mai mewn bywyd mae gwneud cymod ag angeu. Mor aml y clywìrdynion yn dweyd, u O ! ỳ fath beẃ pwysig yw niarw ]" (aç,,yn wir, y maè felly ar lawer o olygiadau.j Ond, Ow ! naor ychydìg sydd yn ystyriéd yn ddif- rifol y fath-beth pwysig yw byw. Y gwir yw, y mae byw yhíS||jnhraethol fwy o bwys nâ marw. lë, gÿmaintpwysicach yw byw nâmarw, ag ydyw colli bywydSragj^wyddol nâ cholli bywyd naturiol—ag yw colli f nef- oedd a'i gogoniant, nâ cholli y ddaear -a'i. 43 thralìodion. Wrth fyw, mae pob dyn yn colli neu yn cadw ei enaid; wrth farw, ni chyll ond y " bywyd sydd yn ei waed, a'r anadl sydd yn ei ffroenau." Wrth fyw mae rhedeg yr yrfa; ie, ac wrth^ỳw hefyd mae enill y gamp. Wrth farw, nid oes ond der- byn y goron sydd wedi ei henill, a meddian- nu y deyrnas sydd wedi ei goresgyn. Ddar- llenydd hynaws, os mynu ysbeilio angeu o'i ddychrynfeydd, a throi tywyllwch y bedd yn oleu dydd, cysegra dy fywyd i wasanaeth yr Hwn " a fu yn angeu i angeu, ac yn drano i'r bedd." Wedi byw i Grist, hawdd fydd marw yn ei freichiau, a than wêniadau siriol ei wyneb. Mewn hyder y buasai ychydig o hanes bywyd duwiol, a marwolaeth ddedwydd, ein hanwyl frawd ymadawedig yn foddion i enill rhyw rai o'r newydd (yn enwedig y bobl ieuainc) i efelychu ei rinweddau wrth fyw, ac i ymestyn at feddiannu ei deimladau wrth farw, y cymerasom mewn llaw hyn o orchwyl. Diau fod ei lythyrau tra yn yr ysgol at ei betthynasau, yn werth eu hargraffu, eu dar- Uen, a'u hystyried. Rhoddwn i mcwn ddarnau helaeth o rai o honynt, a'r Nefoedd a bero iddynt adael argraffiadau da ar fedd- yliau cannoedd. Ganwyd gwrthddrych y cofiant hwn yn Llundain, ar y 19eg o Fai, 1834. Tua dwy flynedd ar ol genedigaeth William, rhodd- wyd gwahoddiad taer i'w dad i gymeryd gofal Coleg y Bedyddwyr yu- Mhontypwl. Cydöyniodd Mr. Thomas ârTŴwad; ac er cymaint tyniadau (at(ractims) yBrif-ddiuas, daeth drosodd yn ddiymaros i fryniau Gwalia, er gwasanaethu ei gyd-genedl. Ac er fod yr