Welsh Journals

TRA. MOR, TRA Srgtfttìt. ŴER DDÜW. #£* SEREN GOMER. DYDD MERCHER, AWST 11, 1819. [Prîs Tair Ceimog.'] ~—---------------- ■, ,.'„,,.,'—I---------------—r—.;. ------,—_------------------------1 , " i .. . I ■' AR LAETH. Mr. Gomer,—Gan fod Llaeth, raewa amrywiol ddull, yn ihan fawr o'ymborth pawb, o'r bieniu iV cardotyn tlotaf, a thrwy hyny ei fod o fawr fudd ac elw i lawer, yn enwedig i dyddynwyr, dei- uyfaf le yn eich Seren iV sylwad- au ranlynol. Er iod llaeth creaduriaid ereill yn cael ei ddefnyddio at ymborth mewii rhai gwledydd, eto, gan mai llaeth gwartheg sydd yn cael ei gyraeradwyo a'iarfer,yn benaf, yn ein gwlad ui, mi gyfyngaf fy sylwadau ar hwnw yn unig. .. Llaeth^ydd gy mysgly n ty wyll* o liw gwyn, ac aroglgwan ; ond y mae arogl HaeHi newydd ei odro yn wahanol iawn i'r hyn fydd efe ychydig o oriau y.n oì hyny.. Y raae llaeth yn dewach, a thrymach, ac yn fyw eliaidd dwfry ac yn ysgafnach' nâ efe a rewa ynghylch 30 gradd ar y fymher-fesuryddf fel y rhewa dwfr; ond y map yn wahanol, o ran ei rew.nôd a'î fei w-nôd, mewn gwahanol war. theg, ac yn wahanol yn yr uu fuwch ar waiianol araserau. Pan adewir ef i orphwys fe gyfyd syl. wedd tew, eliaidd,. melyn, iV wyneb, a elwir hufen. Yn yr haf bydd yr hufen 4 diwrnod cya codi .yn jlwyr i'r wyneb, ac .8 diwrnod yn y gauaf; yn ol hyny bydd y Uaeth yn deneuach, ac o liw gias-wyn. Os twymir ef î 100 gradd, a rhoddi ychydig o gwyrdeb ynddo, (sef dwfr wedi bod mewn cỳlía ilo, a'i ber- eiddio â halen) efe a geula, ac a wahana yn geulfran gwŷn c'aled, a maidd. Gellir ceulo Haeth hefyd trwy roddi ynddo gymaint o uhrhyw halen c) mysgedíg,^ siwgyr, neu Gwm Arabaidd, aga doddo efe; neu isgell march- * Opaque emulsion. RHIFYNXVI, + Thermometer. % Neutral Salt- JLLYFR H/