Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

J*c Y GEEAL* IONAWR, 1871. Sẅ COFIANT Y PARCH. R. ROBERTS; PLASYN- . MONWM, J30RWEN. ffîan s 9arcü. fc. C. asailltams, «Taitocn. (?AEHAD O TUDA.L. 244.) VI. NoDWEDDAU Y PAReH. Fv. RoBERTS FEI, ChiBTIOIí, pREGEJfeWE, AC ÄWBýE. Mae amryw o'r brodyr medrus sydd wedi ysgrifenu yn cerdded #eftbiau yr un%r; ond hyderwn yr un pryd na bydd mewn un modd yn annyddorol i'r darllenydd, gan fod pob un yn ysgrifenu yn ei ddull ei hun, a'r cyfan yn casglu tywysenau méìus yn maes bywyd ein hanwyl frawd. Gorphenwn lythyr dyddorol Cynddelw yji y fan byn,, a chrefwn ei faddeuant am ei ddarnio, gan "fod yr holl ranau wedi eu dwyn yn nghyd, yn gymmaint a'r cyfan." ;. <*ýc "Nodwn rai o'i neillduolion mwyaf arbenig. 1. Ei ddutoioídeb. Ystyriwn Mr. Röberts bob anÍBer yn ddyn anarferol mewn crefyddii duwioldeb. Yr oedd difrifoldeb braidd yn natufiol iddo; nid oedd digrif■• wch, flraethineb," a bywiogrwydd yn gynhenid ynddo* Pe buasai mwy o'r elfenau hyny yn perthyn iddo, ac wedi eu dysgyblu gan yr ysbjçjd crefyddol a'i llyWodraethai, buasai yn fwy serchdyniadol, ac o gymmaint a hyny yn fwy poblogaidd a llwydd- iannus. Mae rhyw fath o ddifrifoldeb weithiau sydd yn wrthyriadol (repulsẁèj. Ond yr oedd hawddgar wch a charedigrwydd ein brawd Roberts yn ei gadw rhag hyny. Bfrychfeddwl y byd am dduwioldeb yw prudd^der cwynfanus, a gwyneb fel gweren wedi fferu, fel pe na byddai math yh y byd o ffrwyth yn tyfu ar fynydd Seion, ond grawnwin surion, bustl y brain, a chwerwlys yr eithin. Mae efengyl wedi ei bwriadu i gadw y nwydau dan lyẁodraeth rheswm a chydwybod. Yr oedd Mr. Roberts er yn ieuanc yn dangos ei hun yn síampl mewn anllygredigaeth, gweddeidd-dra, purdeb; ac yr oedd ei ostyngeiddrwydd, ei addfẁynder, a'i dduwiolfrydedd, yn dyfod yn amlycach ynddo hyd éi fedd. 2. Ei ddiysgognoydd. Yr oedd penderfynolrwydd a dianwadalwch yn elfen gref iawn yn ei gymmeriad. Pan mae dyn penderfynol yn dygwydd camsynied, cyfriíìr ef yn ystyfhig a tíhyndyn? ond pan fydd ar yr iawn bydd pawb yn barod i guro ei gefn am ei wroldeb didroi yn ol. Y mae bywyd llafurusMr. Roberts yn brawf ei |jpd yn ddyn penderfynol, ac na allai pethau bychain, na phethau mawrion, ei ddigaloni. Yn ngryÌÉ yr jgtbryd penderfynol a'î llywodraethai bu yn ffyddlawn hyd angeu yn nghyflawniad ei weinidogäétìi. m s|| 3. Eiathrylith a'i allu meddyliol. Nid ydym yn meddwl fod ganddo alluoedd mawrion anarferol wrth naturiaejlíh. Yr oedd ganddo chwaeth dda jpft newisiad ei lyfrau, a diwydrwydà^ÉÉymrodÄad i'w darüeÄ'u deall. Nid athryöíhf ond eglur- der esboniadol, ac awydd í wneyd daioni, oedd yi»î nodweddu ei bregŵtfiau. Gah ei fod yn darllen Uawer o*r Üỳfrau goreu, a diweddaraf, ar byncîau crèfydd, nid rhýfedd os oedd llawer o newydd-déb yn ei bregethau. Barnwn fod ei wybödaeth yn fwy o flirwyth llafur nag o gynnyrch athrylith. Qnd yr oeddsanddo aîlu i ynŵoddia llafurio yn ddiorphwys, yr hýn yjf y diwedd*ỳw y gallu g^werthfawrocaf a phrinaf a féddwn. Byddai treulio noswaith gydag ef yn wledd i feddwî y darllengar a'r Uyfr- 1 É