Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

CYMREIG. (tfahtyrmn Jptol aí OTamteih (^riâormtìt gm mpjg _y iptrg, Cyhoeddedig dan nawdd prif Gerddorion, Corau, ac Undebau Cerddorol, y Genedl. Bhif. 9. TAOHWEDD 1, 1861. Fris Ig.—gydár post, Se. djnnfconsíaîr. CEBDDOBIAETH YN Y IIHLFYN' HWST, CaniO,—"YK YNYS WEÎí," wedi ei Chynghaneddu a'i chymwyso o " Cynghansail Cymru," gan Cîndeyen. Part-Song.—Y FFYNNON GER FY MWTH.— Alaw—" Bardd yn ei Awen," wedi ei gyng- haneddu gan Eos MeirION. Mynegiant Cerddorol (Musical Expression) Bywgraffyddiaeth ................. Cyfansoddiadau Eisteddíòd Aberdâr Bwrdd y Golygydd................. Ooniel Cerddorol ............... Bysbysiadau .................... Tu dal. ... 65 ... 67 68 ... 70 72 sgpnegíant CerDöorol (Musical Erjjression). Y mae cerddoriaetli, naill ai drwy efelychu gwa- lianol seiniau, dan lywodraeth melodedd a chyng- lianedd, neu ryw gyd-gyssylltiad arall, yn dwyn gwrthddrycb.au yr anwydau megis o flaen ein llygaid, yn enwedig pan fo 'r gwrthddrychau yn caeí eu gwneud megis yn weledig, a'u gosod o fiaen y dy- chymyg, drwy gyfrwng geiriau. Y cydgyfarfyddiad hwn a gynyrcha amrywiaeth anwydau jrn y galon ddynol, cynelyb i'r seiniau a gynyrchir; ae felly, drwy gelfyddyd y Cerddor í'e 'n cludir yn fynych i gynddaredd brwydr, neu dymestl ; ar brydiau, dyr- chefìr ni gan lawenydd, neu suddir ni i dristwch dy- munol; eyffroir ni i wroldeb, neu tawelir ni gan ddychrynfeydd hji'rydlawn; toddir ni i dosturi, tyner- wch, a chariad; neu trosglwyddir ni i ororau gwynfa fry, mewn perlewygfa o ddwyfol fawl. Ac yn ngwyn- eb hyn, credwyf y gallwn feiddio dyweyd mai prif nodeb cerddoriaeth ydyw cyfodi neu gynyrchu teim - ladau hapus a chymdeithasol. Y mae wedi bod, (os nad yv? yn bod yn bresenol) yn gred gyffredinol, fod dylanwad cerddoriaeth yn wasgaredig dros hoil gyneddfau yr enaid, yn ddiwa- haniaeth. Ond ni a osodwn dyb ger bron y ddarllen- ydd, a barned oddiwrth ei deimladau naturiol ei hun, a ydyw y grediniaeth hon yn seiliedig ar ffeithiau digonol. Apeliaf at unrhyw ddyn, a gofynaf iddo, pa bryd y dirgymellwyd ef i'r gweithredoedd o hun- anoldeb, crculonedd, bradwriacth, dialedd, nem ddy- gascdd, drwy seiniau cerddoriaeth ? Neu y caníÿddodd rywr ddrygnaws, amheuaeth, neu anniolchgarwch, Wedi magu megis yn ei fynwes drwy rym cynghan- edd, neu f'elodedd P Credwyf nas gellii1 profi bod un engraifft o'r natur yma wedi digwj'dd. Rhaid cyf- addef, mae'n wir, y gellir drwy rym cerddoriaeth, weithio y teimladau i'w heithafìon, a'u gosod ar wrthddrychau gau ac anmhriodol, ac fel hyn, j-n ni- weidiol yn eu heffeithiau; eto, y mae y teimladau a gynyrchir (er y gellir eu camarwain i ormodedd &c.,) o anianawd eariadlawTi a chymdeithasol, ac o dueddiad anhunanawl ac ardderchog. Yr ydys wedi gweled eisioes mai effaith naturiol cynghanedd a melodedd yw gosod y meddwi mewn seìÿllfa dawel a hyfryd; a phan yn y sefyllfa hon, e' wna wTth gwrs gynhyrfu y cyfryw alluoedd a theimladau, y rhai sydd gyfweddol o ran eu natur a'r sefyllfa hono. Fellj', caredigrwydd, hynawsedd, a thawelwch bodd- haol, ydyw anianawd y sefyRfa yn mha un y mae cerddoriaeth yn gosod y meddwl ynddi. Ac fe wel y darllenydd myfyrgar, wrth sylwi ar yr hyn a ddy- wedwyd uchod, ei bod o'r pwys mwj-af gymhwyso cerddoriaeth briodol i'r gwahanol wrthddrychau. Ond cawm sylwi ar hyn, yn ein UythjTau dyfodol, pan y deuwn i ymdrin ar y " cyfansoddwr cerddorol.'''' Fod cerddoriaeth yn lleddfu, yn tawelu, ac yn nawseidd- io 'r natur, sydd eithaf hysbys, ya enwedig i'r rhai sydd wedi darllen gwahanol ìwythau a chenedloedd y byd. Y gwledydd hyny sydd yn estronol i gerddor- iíieth, sydd yn èstronol hefyd i'bob trefn, dosparth, a moesau da. Yn y cyfryw wledydd, rhaid wrth sawdwyr i gadw trefn, àc í attal gwrthryfeloedd car- trefol.' Xid y w yn beth rhyfedd bod mamau creulon, yn India, yn íluchio eu' plant i sarhau gwrancus gwanegau y Ganges, er boddio y duw Himaiaya, a bod addolwyr Juggernaut yn ymdafiu o dan ei olwyn- ion, WTth ystyried eu bod yn amddifad o'r teimlad rhadlawn, serèhog, a thyner, y rhai a gynyrchir gan seiniau melusber cerddoriaeth. Y mae llawer iawn o engraifftiau o ddylanwad cerddoriaeth, tuag at wareiddio a moesoli gwledydd anwaraidd. Yr eng- raifft mwyaf hynodol a chyffredinol ydyw yr un a grybwj'liii- yn mhedwaredd ìlyfr hanesyd'diaeth Poly- bius, am yr Arcadiaid, un o'r ilwythau Groegaidd; ond ni chaniata gofod i ni ei rhoddi ger bron y dar- llenydd yn gyflawn. " Perchir yr Arcadiaid gan y Groègiaiâ," medd efe, " nid yn unig am eu bonedd- igeidarwydd, eu moesau da, eu caredigrwydd, a'u dvngarweh tuag at ddyeithriaid ond hefyd am eu parch i'r duwiau." Wedi dywedyd o hono' ani greu- londerau y Cvnoethiaid, ac a hwy yn Arcadiaid di- amheuol o darddiad, dywedai " fod efrydu cerddor- iaeth yn dra buddiol, ac yn anhebgorol angenrheidioi ym nihlith yr Arcadiaià. Tan y byddont yn cy- îioeddi eu gwerin-h'wodraeth, gwnant hyny^gyda sain esmwrth a thyner, yn hytrach na chyda r ud_- gorn, er eu bod yn eu dull o fyw, &c, yn hynod galed, eto, talant'y fath sylw i gerddoriaeth, fel y dysgant, nid yn unig y gelíýddyd x w plant, ond y