Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

YSTORFA Y BEDYDDWYR. Ríiif. 14.—EBRILL, 1839.—Cyf. II. DEISTIAETH A BIBLAETH. LLYTHYR I. JpAN gynnygir i ni adael rhyw beth ag y byddom wedi bod yn yr ar- feriad o'i ystyried yn werthfawr, ac oddiwrth yr hwn y byddom wedi, neu o leiaf dybied, ein bod wedi derbyn daioni a mawr les, mae yn naturiol i ni ofyn a chwilio pa beth yr ydym"idd ei dderbyn ag a fyddo yn gyfartal a chydbwys ; a pha un a fyddo y peth a osodir yn ei le yn werthfawrocach nà yr hyn y gelwir arnotn ymwrthod ag ef. Nid digon yw profi ei fod o gyd- werth, oblegid yn yr amgylchiad yna, ni allai fod un rlieswm digonol am wrthod y blaenaf a dewis yr olaf, oddi- gerth cariad ac hyfrydwch yu unig at newydd-beth, yr hyn nid yw ddigonol i effeithio a rheoleiddio meddwl y doeth a'r synwyrgall. Ond y mae rhyw fath o ddynion, pob peth newydd dedwydd da ydyw ganddynt; y fath ddynion a lyngcir fynn gan braídd bob peth new- ydd, da a'i drwg, ysgrythyrol a'i anys- grythyrol fyddo, yn gyffelyb i'r darlun- iad apostolaidd ; yn cael en cario ym- aith gan bob awel dysgeidiaeth: oud at y gair ac at y dystiolaeth. Y mae genym yn llyfrewyllys Duw, (sef y Bibl,) gyfuudraeth ag yr ydym wedi bod yn yr arferîad o'i hystyriëd yn orardderchog, Ve, o ddwyfoí dardd- iad, oddiwrth yr hon yr ydym felper- sonau unigol, ac fel cymdeithas yn gyff- redinol, yn credu, neu yn tybied o leiaf, ein bod wedi derbyn rhagorfreintiau afrifed ac anmhrisiadwy; ond deist- iaid a alwant yn ucheì arnoin i ym- wrthod â'r fath gyfundraeth, gan haeru ein bod yn gyfeilioruus, yn ein gwaith yn gosod cymaint pwys arni a'i hystyr- ied yn anffaeledig a dwyfol. Cyn y gwneloin hyn, rhaid i'r deistiaid brofi i Cyf. II. ni fod yr ysgrythyrau yn ffugiaith a thwylledd—nad oedd y djnion a'n hysgrifenasant yn ysbrydoledig, ac o ganlyniad nad yw y gyfundraeth a gyn- nwysant yn ddwyfol; rhaid iddynt hefyd ddwyn i ni gyfundraeth ag y gallant hwy brofi, i íoddlonrwydd di- gonol, ei bod yn ddwyfol i'w gosod yn eil!e; cyfundraeth ag y gallauiddangos ei bod wedi dwyn mwy o ddaioni a lles gwirioneddol, ac yn addas i wneud hyny, i ddynolry w; dangos a phrofi hefyd ei bod wedi gwneud mwy o les mewn lleoedd ag ymae wedi cael cyf- leusdra hwylusol mewn gwahanoi am- gylchiadau, nâ yr eiddom ni, yr hon a ystyrir yn ddwyfol genym. Caniatêir mae ynddiau, arbob llâw, fod hyna yn rhesymoliawrtibob Cristion ddysgwyl gael cyn y gwna ymwrthod â'i Fibl, yr hwn sydd wedi cael ei ystyried ganddo yn rhodd Duw, aco'r hwn hefyd y'mae wedi elwa llìwer o hyfforddiadau a lles. Nid y w y Cristion gonest, car- iadion, ffyddlon, a gobeithiol yn fodd- lon, ac ni ddylai chwaith, roddi ei gyf- undraeth Fiblaidd am nn arall pa bynag, gymeryd un arall ati, neugy- mysgu y Fiblaidd â chyfundraethau dynol. Y inae llawer o son gan y deistiaid am yr hyn a al-want, cyfraith natur, goleuni natur, créfydd natur, fyc, ar y rhai y maeyn angenrheidiol tafiu bras- olwg er mwyn gallnogi y darllenydd i iawn-farnu rhwng Deistiaeth a Bibl- aeth. Wrth gyfraith natur y golygir, yr hyn a ddichon dyn gael allan trwy iawíi ddefnyddiad o'i reswm yn uuig. Go* leuninatur yw yr hyn ag y byddo un wedi ei gael allan trwy alluoedd ym- resymiadol yn unig, heb ddim o gy- northwy y datguddiad dwyfol. Y mae