Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

YSTORFA Y BEDYDDWYR. Rhif. 39.—MAI, 1841.—Cyf. IV. COFIANT Y PARCH, JOHN WILLIAMS, Diweddur Weinidog y Bedyddwyr yn Wauntroda, swydd Forganwg. Ti/j"R. John WiuiAMsoedd fab henaf -*-'-■- y diweddar William Williams, o blwyf yiEglwysNewydd,ae Annei wraig. Yr oedd ei rieni mewn amgylchiadau oysurus yn y byd, a'i fam yn ddynes gre- fyddol, ac mewn nndeb am flyneddau lawer â'r Trefnyddion Wesleyaidd. Gan- Wyd gwrtlirych ein cofiant yn Melin Nar- glyn, plwyf Eglwyselian, yn asos i Gaer- flìli, swydd Forganwg, Medi 21, 1785. Ond yn mhen ychydig amser wedi hyny, symudodd y teulu i'r Eglwys Newydd, ac yno y trculiodd ei rieni eu hamser o liyny hyd eu marwolaeth. Nid y'm yn cael fod^ dim yp neilldnol yn ein cyfaill ymadaw- edig yn ei febyd yn wahanol idd ei gyf- oedion, ond ei fod yn hynod o gariadlawn yn inhlith ei gymydogion, ac yn Ilawn o fywiogrwydd tymherns a dyngarol. Gan fod ei fam yn ddynes grefyddol, peth tebyg yw iddo dderbyn addvsgiadau crefyddol oddiwrthi yn ei febyd; ac mae yn wybodus iddo gael ei ddwyn i fynu yn yr arferiad o wrandaw gair y bywyd, ond nid oes genym sail i feddwî i'r moddion wnenthur un argraff ddwys ac arosol ar ei gyflwr nes oedd wedi cyhaeddyd ei bed- waredd flwydd ar bymiheg. Ond yn niwedd y flwyddyn 1<}04, cafodd, trwy drngaredd Duẃ, ei ddwyn i deimlo ei fod ÿn bechadur coiledig mewn angen o iach- «wdwriaeth ar sail iawn y groes ; ac wedi peth oedi trwy ddylanwadau ofnau, fe wynebodd i'r gyfeillach grefyddol yn tlysfaen, canghen y pryd hyny o eg- Iwys gyfrifol Basaleg. Cafodd yno dder- hyniad croesawus y brodyr, ac wedi cael hoddlonrwydd o barth idd ei ddifrifoldeb, fe'i bedyddiwyd gan y diweddar Barch. «lohn Hier, ar brofles o'i flydd, yn mis Chwefror, 1805. Wedi cael golwg ysgrythyrol ar drefn Sfas yn achnbiaeth dynion, a gwneuthur proíFes gyhoedd o'i ymostyngiad i lyw- °draeth lesu Grist, fe ymroddodd gyda C\F. IV. pharodrwydd canmoladwy i lanw ei le yn nhŷ ei Oduw ; a chan ei fod yn meddu a.r gymhwysiadau defnyddiol, tymher hedd- ychol, ac ysbryd mwynaidd, yr oedd yo sefyll yn uchel yn marn .y frawdoliaeth, ac yn cael ei gyfrif ganddyut yn Gristion difrifol, wedi ei gynysgaethu â galluoedd i fod o ddefnydd mawr yn ngwinllan ei Arglwydd. Er nad ytnroddodd ani fly- neddau wedi hyn at waith y weinidog- aeth, etto ni pheidiodd a chefuogi pleid- wyr yr'achos hyd eithaf ei allu yn mhob >mgais dyngarol a chrefyddol i ogoueddu. tCr^st, i adeiladu y saint, ac i ddwya pechaduriaid i adnabyddiaeth o'r gwiiv iuuedd. Pan o ddentu nn ar ngain oed, fe bri- ododd Miss Mary James, merch Mr. Reynold James, tyddynwr cyfiifol yn mhlwyf Llanishan, yr hwn oedd yn by w ar ei dir ei hun. Yr oedd gwrthrych ei ddewisiadyn ferch grefyddol, ac yn aelod o eglwys y Bedyddwyr yn Tonyfelin oddiar pan yn ddwy ar bymtheg oed. Buont yn cyd-rodio yn neddfau yr Ar- glwydd yn eu cyflwr priodasol am bedair blynedd ar ddeg ar ugaiir, ac nid peth gormodol yw dywedyd iddynt fwynhaii cymaint o ddedwyddwch yn eu hundeb ag sydd yn dygwydd i ran Cristnogion yn gyifredin yn y bywyd hwn. Ond yn awr y mae angen wedi symnd y priod hawdd- gar i'r iŷ ihag-derfyoedig i bob dyn, a'r weddw dyner wedi ei gadael i alaru ei cholled anadgyweiriol. Bu Mr. Wiliiams flyne.ddau wedi iddo briodi cyn dechreu pregethu, etto yr oedd yn ddefnyddiol iawn yn y cyfarfodydd gweddi a'r cyfeillachau crefyddol; ac yr oedd ei wasaiiaeth yn fwy pwysig ain nad oedd gweinidog arosol yn y canghenan hyny o eglwys Basaleg a ymgynullent yn Uysfaen a Gwauntroda. Yr oedd canghenau yr eglwys mor llunsog, fel nad oedd ddichonadwy i'r gweiuidogion fod