Welsh Journals

^r s-£^c/ /y^ Y DIWYGIWR Rhif. 65.] RHAGFYU, 1840. [Cyf. V C O F I A N T M A R Y P O W ELL, T A L Y B O N T, SWYDD FRYCHEINIOG. Wrtii ysgrifîo ychydig liaellau i fod yn gof-adail i wrthddrych y Cofiant hwn, ni thybiaf y gwnant cfieithiodim ar ci sefyllfa yn y byd anweledig. Pe gallwn, wrth ad- olygu ei hoes, gasglu holl wallau a bciau ci bywyd, a'u hadrodd ar gyhoedd y Dywys- ogactli, ni wnawn aflonyddu dim ar ei hys- bryd ymadawedig, na'i gweddillion marwol yn mynwent Llanddety. O'r tu arall: pe casglwn holl rinwcddau ei chymmeriad tra yn fyw, a gwncyd fy ngorcu i wneuthur sylwadau maith a helaeth ar bob peth can- moladwy ynddi, nis gwnai hyny ychwancgu dim at ei dedwyddwch; ond er na fydd i ddim a ddywedir am y marwolion cfieithio arnynt hwy, etlo, dichon fod traethu oes aml-un, wedi ci farw, wedi bodo wasanacth nid bychan i'r oesau dilynol. Yrwyfyn ìncddwl am wrthddrych cin Cofiant, cr yn ieuanc, fod petliau yn addurno ei chym- meriad yn deilwng o ddilyniad holl ieuenc- tyd Cymru, yn neillduol plant yr Ysgol Sabbothol; ar yr un pryd, pell wyf o fcddwl ei bod yn ddifai, ac am nas gwn am un pcchod cyhoedd a rhyfygus ynddi i'w nodi yma, cynghoraf ei chyd-ieuenctyd yn Tal- ybont a'r Aber,i ochelyd pobpeth a welsant ynddi yn feius, yn gystal ú'i dilyn yn yr hyn oedd dda. Arferir yn gyfiredin enwi achau y trancedig, yn neillduol y tad a'r fam; ac os yn berthynas i deulu cyfocthog ac anrhydeddus yn y byd hwn, trosir ac olrheinir ei achau yn ol i'r drydedd a'r bed- waredd genedlaeth, a phellach nâ hyny weithiau: ac nid anfynych y dyrchefir cym- meriadau y cyfryw yn uwch nâ'u teilyng- dod, ac y gadewir cymmeriadau mwyrhin- weddol i ddisgyn i fedd anghofrwydd. Er dilyn yr arferiad, caf finnau nodi ychydig o bethau perthynol i'r trancedig dan sylw fel aelod o Deulu, o'r Ysgo) Sabbotìiui, cc c Eglwys Crist. I. Fel aelod o deulu.—Cafodd jíai>x Powell ei geni yn Talybont, gcr yr Aber, swydd Frychciniog, yn y flwyddyn 1819; hi ydocdd yr ail ferch i Henry a Mary Powell, o'r lle uchod. Pau ocdd Mary o gylch pum mlwydd oed, tueddwyd ci thad a'i mham i wneuthur proffes gyhoeddus o'r Arglwydd Icsu; ac fel hyn cafodd dad a mam idd ei chynghori a'i hyfiorddi, a gweddio drosti, a rhoddi siamplau rhin- weddol o'i blaen yn ei dyddiau plentynaidd. Yr oedd ei pherthynas û'r fath rieni yn fiafiiol i grefydd a rhinwcdd ; ar y tir hwn yr oedd ei mhanteision yn rhagori ar gan- noedd o blant bychain : maellawer o blant bychain yn Nghymru na chlywsant eu rhieni yn gweddio drostynt erioed, nac yn dweyd gair wrthynt am eu cyfiwr trucnus fel pechaduriaid, nacychwaith am yr iach- awdwriaeth sydd i'r euog yn Nghrist; ond yn y gwrthwyneb, dysgant eu plant i gyrn- meryd enw Duw yn ofer, i alw ar Dduw i ddamnio eu heneidiau, i halogi y Sabboth, a hyny yn yr amser y mae eu meddyliau addasaf i dderbyn argraffiadau da, a ma- bwysiadu siamplau rhinweddol. Ystyried rhieni fod Duw yn sicr o'u galw i gyfrif am yr hyn a ddysgant i'w plant, byddcd dda neu ddrwg; a gwyn eu byd os medrant ddweyd yn nydd y cyfrif, " Wele ni a'r plant a roddcs Duw i nî." II. Fel aelod o'r Ysgol SabbothoL—Gellir dweyd i Mauy fod yn wasanaethgar i'r Ysgol, yn gystal á'r ysgol iddi hithau. Y mae Ilawcr wedi derbyn addysg yn yr Ysgol Sabbothol nad ydynt o un gwasanaeth iddi yn bresennol; yr wyf am i'r cyfryw ystyr- ied eu bod yn ddyledwyr i'r Ysgol, ac mai'r 40