Welsh Journals

CYHOEDDIAD MISOL Y BOBL RHIF. XXX. CYFROL III. MEDI, 1878. PRIS CEINIOG. Y PARCH. WILLIAM OES angen gofyn arlun o bwy ydyw yr un a gyhoeddwn yn nglyn a'r ys>rrif hon ì l'wyy sydd a'r a fu yn craffu y blynyddau hyn ar ben ardderchog, ac ysgwyddau'lydain,Gwilym Hir- aethog—y U.eswallt gwyn fel llin sydd yn disgyn mor rasol a'r hyd ei arleisiau, a'r talcen uchel claerwyn, a'r nas adnebydd efe hwn ar darawiad amrantî Llawer gwaith REES, D.D» (Hiraethog). Y mae v Dr. William Rees yn hanu o hen wehelyth uchelryw a thrwyadl Gymreig, nid amgen eiddo Hedd Ylolwynog, tad un o Byintheg Llwyth < íwynedd. Yn swydd Ddinbych y cartrefai ei henafiaid, o du ei f im, er's cenedlaethau, ac yn mhlwyf Llansan- nan, yn y sir hono, y ganwyd \ntau. "\ mae y Cae I u «'r l hwi- bren, yn y plwyf hw.iw, yn hen enwau enwog ac anwyl i'n cenedl ni. Yn y naill y bu William Salisbury, y cyfieithydd medrus a'r llenor gwych yn byw ; ac yn y llall y trigai Tudur Aled, bardd bellach y gwelodd ein llygaid ef c dan amgylchiadau neiil- duol yn edrych fel hyn. Y mae y wyi ebpryd yn llawn o ysp«yd- iaeth chwarëus rhyw feddwl cryf a by viog; a braidd na thybiem weled ymyl claer y cyfryw ynnhanbaid edrychiad yllygad athyn- wasgiad y gwefusau mirain acw, sydd megis pe ar ollwng allan frawddeg a ddryllia yn deilchion deimladau chwerthinus pawb y ffordd y cerddo. Ymddengys i ni mai mewn sefyllfa felly yr oedd y patnarch-fardd enwog pan yn sefyll y waith hon gerbron yr aríunydd. cadeiriog Eisteddfod Caerwys, a nai Dafydd ap Edmwnt, saerniwr y Mesurau Cerdd Dafod. Yn yr un ardal hefyd y ganwyd Wil- iiam Birchinshaw, bardd ac uchelwr o oes Elizabeth, a gwr a garai y Gymraeg ac a'i hymgeleddai; yn nghyda Sion Tudur y cerdd- fardd, a Gruffydd Hiraethog, ac awenyddion ac achyddion ereill. Amaeth-yyr parchus ydoedd rhieni gwrthddrych ein hysgrif, ac amaethu a bugeilio defaid mynydd y bu yntau ran fawr o flyn- yddau ei ieuenctyd. Ychydig o fanteision addysg fydol a ddaeth ì'w ran pan yn ieuanc; bu raid i alluoedd ei fedawl dyfu ac ym-