Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Y BEÍRNIAD. t FASNACH FEDDWOL FEL PEIF FFYNONELL DEYGAU GWLADOL A MOESOL. Lilys nad oes yr un fasnach yn drygu cyraaint ar ein gwlad, a'r un ttiewn diodydd meddwol. Nid oes yr un hefyd yn peri cymaint poen a thrafferth i'n llywodraeth. Am ysbaid o dri chanrif oddiar deyrnasiad Harri VII. y mae ein Seneddwyr wedi bod wrth y gorchwyl o drefhu desurau er rheoleiddio y fasnach mewn diodydd meddwol. Nid oes nemawr i Senedd-dymor wedi myned heibio yn ystod y tri chanrif heb fod ei sylw wedi ei ddwyn at y fasnach hon, heb ei bod yn trefnu ttiesurau er lliniaru ei gweithrediadau—ond gyda pha effaith ? Mae y drwg yn cael ei deimlo mor ddwfn heddyw ag y bu ar unrhyw adeg. Addefìr gwirionedd y ffaith yma gan bwyllgorau Tŷ y Cyffredin. Y mae pob mesur hyd yn hyn wedi profi yn aneffeithiol er rheoleiddio y fesnach. _ Mae y fasnach mewn diodydd meddwol fel rhyw anghenfìl yn andwyo ein gwlad—anghenfil ag y mae ei safn yn debyg i enau Vesuvius yn gollwng ei lava dinystriol allan, gan ddeifìo pob peth sydd brydferth a dymunol. Mae cynddaredd y fasnach fel yr haint sydd yn rhodio yn y tywyllwch, a'r dinystr a ddinystria ganol dydd, ac y mae y blinderau y î^ae yn ddwyn ar ddyn yn fawr, yn bruddaidd, ac annhraethol. Ehaid 1 bob un sydd ganddo lygaid, clustiau, a chalon, heb gael eu hamdoi gan fudr-elw a hunanoldeb, addef fod y íasnach mewn diodydd meddwol JTi ffynonell tylodi, a drygau annarluniadwy. Pe y gofynid o barth y lasnach hon, fel y gofynwyd ar aehos aralL "Pa ddrwg a wnaeth ?" tybiwn glyv\-ed nef a daiar mewn unol lef yn ateb, "Hi a ddiododd y* holl ddaiar â gwin llid ei godineb." Hi a lanwodd y wlad â thrueni, : gwallgof-dai âg ynfydion—ardaloedd â thylodi, afiechyd, rhegfeydd, a chabledd. Tybir, a hyny ar seiliau pur gedyrn, fod y rhan fwyaf o ^fueni ein gwlad â'i wraidd yn y fasnach feddwol. Y mae yn drygu ©in gwlad hefyd yn ei chysylltiad â gwledydd ereill. Edrychir ar Bry- dain fel y wlad fwyaf goleuedig dan haul y nefoedd. Cyfrifir hi yn "erusalem y ddaiar. Oddiyma, fel rheol, y dysgwyhr am welliant yn y ^©lfau a'r gwyddorau. Saif ar ei phen ei hun ar gyfrif ei chyfoeth, ei ^rafhidaeth, ei moesoldeb, a'i chrefýdd. I Brydain y ffy trueiniaid pob ^lad am nodded, pa rai a orthrymir ac a ddirwasgir i'r llawr gan fren- ^°edd ac ymerawdwyr creulawn a barbaraidd. Er holl ragoriaethau ^^ydain Fawr, eto rhaid addef fod yr arferiad helaeth a wneir o'r diod-