Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

" Hir-hoedl sydd yn ei llaw díleau hi; ac yn ei llaw aswy y mae cyfoeth a gogoniant."—Solomon. Rhif. 16.] MAI, 1S39. Pius Ceiniog. MEDDWDOD YN ÜN O BRIF BECII- ODAU YR OES. Mae yn wirionedd mor amlwg û'nborìol- iaeth fod setyllt'a y byd yn rìruenus iawn gan feddwdod. Yn mhlith yr amrywiol bech- odau sydd wedi ymgodi yn ein gwlad, y mae y pechod hwn (sef meddwdod) wedi derchafu mor uchel nes y mae fel brenin arnyut oll. Mae yn amlwg iawn hefyd fod y pechod yma wedi cynnyddu i raddau mawr iawn yn y blynyddau diweddaf oddi- wrth yr hyn ag oedd yn amser ein hen deidau, oblegid y mae y tafarndai yn aml- hau, y meddwon yn cynnyddu, a'i drìryp:au yn lliosogi o flwyddyn i flwyddyn. Nid wyf yn meddwl y cyfeiliorn^n pc dywedwn fod meddwdod wedi gwneyd mwy o ddrygau —wedi achosi mwy o ddyryswch yn y gym- deithas ddynol nag un pechod arall : mae llawer o bechodau yn yr oes hon wedi Iladd cu miloedd, ond dyma bechod y mae wedi lladd ei fyrddiwn. Wrth feddwl am t_i ddrygau, a'r niferi lliosog o feibion dynion sydd yn ymollwng iddo yn feunyddiol, a chynnifer sydd etto yn ymylu á'r perygl, yn cellwair n'r gwlybroedd meddwol, yn chwarae oddiamgylch y Ilỳn feddwol yn eithaf diarswyd a diofal, ac o herwydd hyny yn syrthio yn ysglyfaeth i feddwdod: y máe yr ystyriaeth o hyn wcdi peri i lawer i ofyn yn eofn, pa beth i wneyd er attal rhy- ferthwy dinystriel meddwdod rhag gorlifo dros y byd. Mae yn amlwg iawn os taflwn olwg ar hyd y wlad a'r trefydd o'n cylcb, fod meddwdod yn un o brif bechodau yr oes hon. 1. Y mae yn bechod sydd toedi cyrhaedd pob dosbarth o ddynion. Breninoedd a dciliaid, cyfocthogion a thlodion, uchel ac isel, meistr'iaid a gweision, celfyddydwyr a gweithwyr. O feddwdod! y mae pawb bron, yn talu teyrnged i ti. 2. Ymae digyicilydd-dra dynion gyda'r pecliod hicn yn prcfi eifod yn un o brif- bechodau yr ocs. Y mae dynion yn fwy digywilydd yn y pechod hwn nag un pechod arall. Ceir gweled llawer yn ymollwng í feddwdod yr un fath â phe na buasai yn bechod ; cywilyddia y lleidr am ei ladrad, a'r godinebwr am ei odineb, ond ni chywil- yddia y meddwyn am ei feddwdod. 3. Ymffrostiant yn eu pechod- Nid yw y üeirìr yn ymffrostio yn ei ladrad, na'r go- dinebwr yn ei odineh, ná'r angbyfiawn yn ei anghytìawnder, ond ymffrostia y me- ddwyn yu ei feddwdod. Ceir clywed y meddwyn yn aml yn ymffrostio yn ei feddw- dod, ac yn dywedyd wrth ei gyfeillion meddwol, " Dynafws y netho i y pryd a'r p -/jr oedrl hwn a hwn yn feddw iawn, oii i niir oedd hanner mor feddw â fi : mi wariais hyn a hyn o arian, yr oedd yn dri o*r gloch y boreu arnaf yn dyfod adref' o'r tafarndŷ." Dyma destun ymífrost onitè ! Yn ngwyneb hyn gallwn waeddu allan, ■maicr yic lìygredigaeth y natur ddynol. 4. Siaradir yn ysgafn a chelìweirus am ypechod ymayn icahanol braiddi im pe- chodaràll. Pa beth yw'r achos o hyn? a yw meddwdod yn llai niweidiol i gymdei- thasrjâ phechodau ereill? a yw ddim o'r meddwyn yn digio Duw ? a gaifl'y meddwyn etifeddu teyrnas Dduw ? a ydyw'r meddwyn ddin; yn dinystrio ei hun gorff ac enaid ? a yw'r meddwyn ddim yn drygu ereill ? a ydyw ddim o'i wraig a'i blant yn gorfod teimlo o'i achos ? a glywyd udim fod y meddwyn wedi gwario ei feddiannau i gyd? a welwyd ddim o'r meddwyn yn y carchar cyn hyn o achos ei feddwdod ? a glywyd dim hanes i'r meddwyn i gyfarfod ag angeu yn anamserol ? a glywyd dim hanes crioed i'r meddwyn i orphen ei yrfa an- nedwydd ar y crogbren ? wel, pa beth yw yr achos fod dynion yn siarad yn ysgafn