Welsh Journals

"Duw yn ei phalasau a adwaenir yn amdâÁiy'nfa;»—Pb. rhriii. 3. Iiìròiffpijìiìi fr iglffip. Twr y gloch treigla uchod,—ei w.y» hcn I wasanaetb Duwdod; Cana ei hen dine hynod, Llsn, Llan, Llan jw'r fan i fod. ÜBIIS VA.UDI>. O fewn dy gaerau heddwoh boed, Pth lysordd deued ha-*ddfyd : Er mwyn ty mrodyr mae'r aroh hon, A'm oymmydügion heffd. Fb. gxxii. Ctf. VII. Rhip. 7. RHAGFYR, 1879. Pris 2g. Y GYNGHORFÁ EGIWYSIG. SYNIWAU Y WASG YMNEILLLUOL AB Y GYNHADLELD EGLWYSIG. ÜYLWASOM mewn rhifyn blaenorol ar rai o U sylwadau sarhaus ac enllibus rhan o'r wasg ymneillduol ar y Gynhadledd Eglwysig, ac weithian cymmerwn fyr sylw o'r hyn a ellir ys- tyried yn feimiadaetli y wasg ar y peth a dyb- id yn wendid yr ymgynnulliad. Nid ym- ddengys fod un o adolygwyr ei gweithredoedd yn cwbl ddeall amcan y gynhadledd. Ond rhag bod neb o'n darllenwyr raewn cyífelyb benbleth gallwn ddweyd yn fyr, Yr amcan oedd gwyntylho yr acbos Eglwysig yn yr awelon cyhoeddus— eyuhyrfu llonydd lynau cysglyd y dyfroedd Eg- lwysig i'w gwaelodion—agor pyrth y deml fawr ysprydol hefyd \ed y pen, i weled eangder a phrydferthwch yr adeilad gogoneddus, a holl gyfoeth ac amrywiaeth, a harddwch ei haml ys- tafelloedd hi. Rhan arall o'r amcau oedd chwilio allan i natur " briw merch fy mhobl," ac ymholi, "Onid oes driagl yn Gilead ? onid oes yno physygwr ? a phaham na wellhâ iechyd merch fy mhobl ? " Ymdi inai rhai â'r Eglwys yn ei harddwch— yn ei heangder—yn ei chynnwysfawredd—yn ei rhyddid, ac yn ei hamrywiaeth, ar " sail yr Apostolion a'r PropUw/di, a Christ ei Hun yn ben congl-faen iddi." Felly gosodwyd yr Eg- lwys yn ei holl agweddau o flaen y lliaws yn Abertawy. Ni chelwjd n^ drwg na da. Felly cafodd y Wasg Ymueillduol bob mäntais i weled ei chyflwr, a thraethu ei syniadau am dani, a defnyddibdd -eî chyfleusdra a'i rhyddid i adolygu a beirniadu yn helaeth iawn. Nid ydyw hyn yn ddim mwy nag a ddisgwyliem, ac a ewyllysiem. Bellach cymmerwn dan ystyriaeth rai o'r adol- ygiadau hyn. (i) Cymmerir yn ganiattaol mai amcan y cyf- arfodydd Undeb oedd ymdrechn darbwyllo Ym- neillduwyr egwyddorol i fradychu eu hegwydd- orion ac ymuno â'r Eglwys. Teflir tipyn o ddifyr-wawd ar ben Eglwyswyram ddychymygu y fath ífoledd. Awgrymmir fod Ymneillduaeth yn blanhigyn naturiol megis yng Nghymru, ac mai yma y bydd. Ond a chaniattau mai amcan diweddol y cyfarfodydd Undeb oedd gwahawdd Ymneillduwyr i fynwes yr Eglwys henafol yn ol, onid oedd hyn yn waith cariadus ? ac yn waith ysgrythyrol' Gwir mai ychydig o arwydd addfedu i undeb fFydd a chariad sydd ym mysg Anghydffurfwyr Cymru heddyw. Ond pa ddrwg dangos fod drws agored i bawb ? Pa ddrwg dangos fnd drws Eglwys Dduw ar y ddaear i fod mor llydan a drws y nefoedd [ fry ? Pa ddrwg dangos fod lle i'r oll a garant Iesu Grist mewn gwirionedd yn yr un cymmundeb allauol ar y ddaear ? Os rhaid i ddynion amrywio yn eu mân allanolion-bethau, megis uchel ac isel- Galfiniaeth, eu barn ar ewyllys rydd, a chwymp oddiwrth ras, a phethau dyrysa dibwys eraill, pa ddrwg dweyd wrthyut " Nae irarysonwch ar y ffordd," " Oaniattewch ryddid barn i'r naill y llall," "fiyddwch heddychlon a chariadus wrth yr un Bwrdd Sanctaidd yn nhŷ eich Tad." Credwn ddarfod i?r drafodaeth ar Undeb ddaugos i filoedd o g-efyddwyr dif-ifol fod Eglwys fawry Duw Byw yn Hawer eangach eì tberfynau nag y tybiasant erioed, a'u dwyn i deimlo yspryd J brawdgarwcb yn ymafeel ynddynta'u gwresogi iöWfiJ Wìmí