Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

" Duw yn ei phalasau a adwaenir yn amddijfynfa."-~Pt\. xlviii. 3. Mròiftaìíìi nr Cghnp. Twr y gloch treigla nohod,—ei wys hen I wasanactb Dnwdod; Cana ei hen dinc hynod, L';in, Llan, Llan 7 v.'r fan i l'od. Kbbk r'AiiDii. O fewn dy gaerau heddweh boed, I'th lysoedd deued hawddfyd : l'-r mwyn fy mrodyr mae'r areh hon, A'ro cymmydoeion hefyd. Ps. 01x11. Ctf. VI. Rhip. 3. YWST, L878. Pris 2q. CYNNWYSIAD. Crynodeb Capel Glynhengoed ......... Rhesymau dros fod yn aelod o Eglwys Loegr Ein Heglwys a'n Gwlad ......., Coleg Aberystwyth a'r Llywodraeth Ritualiaetli eithaíol a Mr. Edward Jenkins, A.S. Mesur ychwanegiad rhif yr Esgobiou Trosglwddiad Ynys Cyprus dan Lywodraeth Prydain ac Asia Leiaf dan ei nodded hi . Darfodedigaeth Boliticaidd Nodiadau gan Lleuddad .. Esgob Carlisle ar y pleidiau yn yr Eglwys CBYNODEB. YR ydyra, gyd & phleser. yn rhoi ger bron ein dar- llenwyr y ffeithiau canlynol mewn perthynas i addysg elfenol, wedi eu crynhoi o'r National Chureh. Nifer y plant yn holl Ysgolion Elfenol y I 'eyrnas yw 3,000,000. O'r nifer hwn darpara yr Egíwys ar gyfer 2.200,000, a darpara holl Fyrddau > sgol y Deyrnas, a holl enwadau Ymneillduol y Ueyrnas 800,000 rhyngddynt; mewn geiriau eraill y mae yr Eglwys yn gwneud agos dri chymmaint dros addysg elfenol a'r holl Kyrddau Ysgol a'r holl Yraneillduwyr yng nghyd. Yn ystod y mith mlynedd diweddaf y mae Eglwyswyr wedi ychwanegu 800,000 at nifer yr eigteddleoedd yn yr Ysgoldai líglwysig, can rrál yn ychwaneg na'r holl Pyrddau Ysgol gyd â'u gilydd >i rhoi yn y cyfrif y cannoedd o ysgoldai, a Jlawer o honynt yn ysgoldai Cenhedlaethol, a drosglwyddwj'd i wahanol Pyrddau trwy y Deyrnas. Yn 187" swm y cyfraniadau gwirfoddol at gynnal yr Ysgolion Eg- lwysig oedd £329,s46 ; yn 18 77 yr oedd yn £620,034 —cynnydd o yn agos i dri chan mil o bunnau. O'r íiwyddyn 1839 hyd y flwyddyn 1877 treuliodd yr Eglwy8 44.263,198 ar ysgoldai; ond yn yr un araser ni threuliodd holl Vrraneillduwyr Idoegr gyd â'u gilydd ond £423 142 —tuag un ran o ddeg o'r hyn a dreuliodd yr Eglwys. ' rad yn nannedd ffeithiau fel y rhai hyn rayn areithwyr geirwir. gonest.y Libc.ration Society,vaa.\ yr Eglwys yw y rhwystr mawr sydd wedi bod ar ffordd addysg y werin, ac mai gelynion gwaethaf addysg yw Offeiriaid yr Eglwyí. Y mae yr hen ddiareb yn wirionedd — " Nid oes neb mor ddall a'r hwn na fynno weled." CkSDWN y ceir gweled effeithiau andwyol cau addysg grefyddol o'n hysgolion dyddioî yn dra amlwg cyn pen ugain mlynedd etto. V mae yn beth sydd wedi ein synnu ganwaith fod y rhai a ymgyfen- want yn " Weinidogion yr tëfengyl " yn pleidio y symmudiad oaraddifadu y rhai bychain o bob addysg grefyddol yn ein hysgolion dyddiol, ac y mae crefyddwyr a phregethwyr " Cyraru grefyddol " yn flaonUaw gyd â'r symmudiad. Cymmereryn engraifft Fwrdd Ysgol Dinbych, o ba un y mae y Parch. T. Gee, gweiuidog ym rahlith y MethodistiaidCalfinaidd, yn aelod. Dro yn ol cyramorodd dadl frwd le yn y '>wrdd yng nghylch y cwestiwn o gael rhyddid i ogluro i'r rhai bychain y rhannau o'r Ysgrythyr Lân a ddarllenent. ' Yroedd Mr Oee, a'r Ymneillduwyr eraill yn tsrbyn hvn. I'ywedodd y Cadeirydd eu bod yn cymmeryd golwg gul ar y cwestiwn, annogodd y Bwrdd i gymmeryd golwg eang ar y pwngc, a dy- wedodd, os oedd Bwr.dd Ysgol Tdundain yn caniattau hyn, pahara yr ooddynt mor gulfarn yn Ninbych P Ond ni clianiiittai Mr Gee gyfrannu dysgoidiaeth gr^fyddol, a chynnygiodd fod i r Bwrdd benderfynu na fyddai i unrhyw wirioneddau athrawiaethol gael ou dysgu. Gan fod y mwyafrif yn Ymneillduwyr, passiwyd y penderfyniad." Dyma yng Nghymru grefyddol weinidog o'r onwad tra chrefyddol—y Methodistiaid Calfinaidd yn taflu rhwystr anorfod ar y ffordd i ddweyd wrth blant bach Dinby,:h am y plcntyn I«su yn ei g'^neud yn h ' ''onadwy i'r ysgolfoistr ddwoyd wrth y rhai bychu»a dan ei ofal fod Iosu f-irist yn Fab Duw îc yn Geidwad pechadur. Nid rhyfedd fod anfoesoldeb ae annuwioldeb ar gyn- nydd yng Nghymru pan y mae " Gweinidogion yr Efengyl" yn rhoi y fath anfri ar grefydd, ac yn dangos y fath ammharch tuag atti. ,WYR ein darllenwyr maí Annibynia fawr yw yr J enwad ra vy ifgwrthwynebol a gelyncl i'r Eglwys bob enwad ' i y deyrnas. Y mae «lynion blaenaf yr enwad, mo; 's It. W. Pale yn Lloegr, a'r Parch. Dr John Thomas yng Nghymru, yn cymmeryd eu llogi gan y f.rberation 8<<úety i fyned 0 amgylch y wlad i bardduo yr Eglwys a'i Hoffeiriaid, ac i geisio hyrwyddo amcanion yspeilg ir y gymdeithas. Gwnant a allant i ddwyn i ben yr amser pan fydd i'r Eglwys gaol ei hyspeilio o'r meddiannau a roddwyd iddi yn yspaid oanrrfoedd, a phan y bydd i'r holl Eglwysi a adeiladwyd trwy haelioni digyffelyb ei phlant gael eu dwyn oddiarni, a'u trosglwyddo i ddwylaw y treth- dalwyr i wneud â hwynt fel y gwelont yn oreu, ar yr unig ammod na fyddo iddynt gael eu defnyddio at wasanaoth crefyddol 0 fath. yn y byd. Nid oes gan- ddynt, na chan y Gymdeithas R gynnrychiolant, un