Welsh Journals

" Duw yn ei phalasuu a adwaenir yn amddijfynf<i."__.pa. xlviii. 3. atìiiffjip çr Cglnrp. Twr y glooh treigla achod,—ei wy» hen I wasanaeth Duwdod; Cana ei hen dinc hynod, Llan, Llan, Llan jv'r f'an i fod. ËBBH FABDD. Ctf. V. Rhif. 12. O fewn dy eaerau heddwch boea, I'th lysoedd deued hawddfyd : Er mwyu fy mrodyr mae'r arch hon, A'm cymmydogion hefyd. Pa. oxitl. MAT, 1878. Pris 2g. CYNNWYSIAD. Crynodeb " Eiu Heglwys a'n Gwlad." .. J Capel Glynhengoed Tarddiad Wesleyaeth...... " Yr Amddiffynydd a'r " Gwyliedydd." .. Nawddogaeth Bywiolaethau .. Dadwaddoli y lleoedd gweiniaid .. CRYNODEB. 177 179 182 184 186 188 191 YM marwolaeth Ür. Selwyn, Esgob Líclifield, cafodd yr Eglwys golled nid bychan. Yr oedd yn ysgolhaig campus ; ond nid fel ysgolhaig y coll'eir am dano, ond fel dyn duwiol, a gweithiwr diguro. Pan yn ieuangc, appwyntiwyd ef yn Esgob cyntaf New Zealarid, a bydd ei goffadwriaeth yn fendigedig yn yr Ynys honno am oesau. Gweithîodd yu ddiflino a di-ildio yno am flynyddoedd, ac ennillodd serch pawb a ddeuent i gyffyrddiad âg ef, yn frodorion yn ogystal ag ymfudwyr i'r Ynys. Ar ei ddychweliad oddiyno i'r hen wlad, ac ar ei appwyntiad i Esgob- aeth boblog a phwysig Lichfield, arddangosodd yr un aiddgarwch, diwydrwydd, zel, gweitligarwch, a hyn- awsedd, âg a'ihynodentpan ynNew Zealand ; a phan syinmudwyd ef gau y Pen Mawr oddiwrth ei waith at ei wobr, teimlir yn gyffredin fod bwlch lled an- hawdd ei gyfanu wedi cael ei wneud yin nniriau yr Eglwye. Cof gennym ddarllen ei araith yn un o'r Chnrch Congresses diweddar, yn yr hon yr a'gym- hellai yn ddwys y ddyledswydd o Undeb Cfeîyddol. Ar ddiwedd ei araitli, cyfeiriodd at amgylehiad a gymmerodd le pan oedd efe yn Esgöb New Zèálànd, er mwyn dangos y niwed mawr a wna yinramiiadau crefyddol, a'r rhwystr a daflant ar ffordd llwyddiant pregethiad yr Efengyl ym mhlith paganiaid. i)yw- edodd ei fod unwaith yn siarad â phennaeth un o lwythau brodorol New Zealand, pan y síwasgai arno y ddyledswydd o dderbyn ''ristionogaeth. Yr oedd y pennaeth ỳn ddyn pwyllog a meddylgar, a dywed- odd wrth yr Esgob ei fod yn cydnabod fod llawer o bethau mewn Cristionogaeth i'w hedmygu; " ond," meddai, " yr wyf mewn dyryswch. Yr wyf wedi dyfod i fan lle mae tair o ffyrdd yn cydgyfarfod ; " a chan godi tri bys blaenaf ei law chwith, dywedodd, gan bwyntio at y bys blaenaf, " dyma Eglwys Loegr," yna pwyntiodd at yr ail fys, a dywedodd, " dyma Eglwys fihufain," ac wedi'n pwyntiodd at y trydydd bys, a dywedodd, " dyma'r Wesleyaid. Yr wyf yn aros ar y croesffordd hyd nes y gallwyf benderfynu pa un o'r gwahanol ífyrdd a gymmeraf;" " ac,'' meddai yr Esgob yn ei araith, " arosodd y pagan ar y groestfordd hyd ddydd ei farwolaeth : bu farw heb goíleidio Cristionogaeth." Dyma brawf etto o bwys- igrwydd undeb crefyddol, a thyma annogaeth i bob Cristion dnwiolfrydig i wneud yr oll a all i ddwyn oddiamgylch gyfiawniad o weddi Pen Mawr yr Eg- lwys; " Fel y byddont oll yn un, fel y credo'r byd mai Tydi a'm danfonaist." YCHY'DIÍ} yn ol, anfonwyd i ni y rhifyn cyntaf o " Yr Wyudfa ; " sef gwaith Barddonol a Rhydd- iaithol y diweddar Barch. O. Wynne Jones (Glasynys), argraffedig a chyoeddedig gan P. M. Evans. Talysarn. Bwriedir dwyn gweithiau barddonol " Glasynys" allan mewn pedwar o rifynau swllt yr un, ac wedi eu cyhoeddi, bwriedir ychwanegu dwy ran at yr uchod. i gynnwys ei Draethodau, &,c.; felly cyhoeddir y cwbl mewn cliwech o rannau. Y mae yn llawenydd mawr gennym glywed am y bwriad o anrhegu ein gwlad â gweithiau "Glasynys.'' Ystyriem ef bob amser yn un o feirdd tlysaf a mwyaf awenyddol Cymru. Mewn rhai cyfeiriadau, y mae "Glasynys " ar ben yr ysgol.' Y ìuHe bron ei holl gynnyrchion yn cael eu nodweddu gan y tlws, y tyner, a'r gwir îarddonol Ond dy- munem awgrymmu y byddai yn ddymunol i'r ar- graphydd dalu sylw mwy manwí i'w waith priodol ef. Bwriadwn, mewn rhifyn dyfodol, roddi erthygl ar nodweddion '• Glasynys " fel bardd a llenor. YSTYRIR gan rai fod Ritualiaeth yn dra niweidiol i'r Eglwys. Ystyrir gan eraill fod yn rhaid i grefydd yn y byd hwn wrth Eitualiaeth o ryw fath npu gilydd. Nid oes yr un coiph crefyddol yn y deyrûas yn cydymgynnull i addoli nad oes rhyw fath o Jiitiml yn cael ei ddcfnyddio ganddo. Ond"nidda gormod o ddim." O'n rhan ein hunain yr ydym yn methu eanfod paham y cedwir cymmaint o ystŵr yng nghylch ffituàl. Barnwn y gall dyn draethu y gwirionedd gyd â llawn cymmaint o rym ac effaith mewn gwenwisg âg mewn gwn du. Yr unig beth a ddylid ei gadw mewn golwg yw cynghor yr Apostol; " Gwneler pob peth er adeiladaeth: gwneler pob peth