Welsh Journals

" Duw yn ei phaíasau a adwaenir yn amddiffynfa."—Ps. xlviii. 3. äiíÈif&aftltt ì\î (Eglsttii Twr y gloch treigla nohod,—ei wy» hen I wasanaetb Duwdod; Oana ei hen dinc hynod, LUn, Ijlan, I.lan yw'r fan i fod. IÎ3KK hABBD. O fewn dy gaerau heddwch boea, I'th jysoead dnned hairddfyd : Hr mwjn fy mrodyr nnae'r arth hou, A'm cymmydog'on hefyd. Ps. OXIII. ẃtseÊŵ. Cyf. V. Riiif. 11. EBftlLL, 1878. Pris 2g. CTNNWYSIAD. Crynodeb .. .. .. .. .. •. .. 101 "îîin Heglwys a'n Gwlad .. .. .. •. .. 168 Conffìrmasiwn .. .. .. .. .. .. 165 Ardderchog Lu y Merthyri .. .. .. .. 166 Cyflwr Crefyddol y Plwyfydd Gwledig...... 108 Y Gydwybod Anfeddyginiaethol .. .. .. .. II!',) Mr Henry llichard yn ystyried Anffyddiaeth yn betli diniweid .. .. . . . . . . . . .. 100 Ysgolion Sul yr Eglwys . . .. ...... 170 í>arganfyddiadau Newyddion .. .. .. .. 171 Beth gynnygir yn lle Sefydliad ?.. .. .. .. 173 Amrywion .. .. .. .. .. .. .. 179 GRYNODEB. rpYWYLL a thra chyinmysglyd yw sefyllfa pethau I yn y Dwyrain. Y inae Twrci o'r diwedd wedi ei llwyr orchfygu, ond nid yw y gair diweddaf yn y Cweryl Dwyreiniol wedi cael ei ìefaru etto. V mae Hws.sia yn unol â'i harfer er's oesoedd, yn ccisio ych- wanegu at ei thiriogaethau eang trwy ddichell. Pau yn yni^ymineryd â'r gwaith o ymosod av ei gelyn, gwnai hynny ineddai hi, g^'d â'r unig amcan • o ddiwygio cyflwr y Cristionogion yn Bulgaria a'r ^wledydd cyfagos; ond y mae ei hymddygiad hi at y trigolion Mahometanaidd yn waeth nag a fu ym- ddyg'fd y Twrc erioed at drigolion Cristionogol JÖul- garia. Yrnddengys y rhaid i holl Fahometai.iaid y wlad ymadael â'u cartref. a iforiletio yr oll o'u heiddo ; a phan gofiwn fod camioidd auu.r o fi/ocdd or cyf- ryw, y mae yn eglur ddigon y bydd dioddefiadau y trigolion oddiwrth eu gwaredwr yn waetli na'u dioe ldefiadau oddiwrth e.u gormeswr. Ond y niae Hwssia, yn ei holl hanes, wedi piofi Ibd ei thrugareddau yngieulawn. V mae ei hymddygiadat drigoliou I oland yn warth i unrhyw genedl yn galw ei hunan yn Gristionogol. Gan fod yn perthyn i I oegr fuddiannau lliosog a phwysig yn y parthau hyn o'r hyd, y rhai a beryglir gan uchelgais Uwssia; nid ydym heb ofni y bydd raid iddi, cyn yr ymdrafodaeth. ddiweinio ei chledd\ f i'w hamddiHÿn. Y mae sefyllfa pethau yn galw ar bob l'glwyswr i anfou at orsedd yr Hwn sydd yn llywodraethu ym mrenliiniaeth dynion, a hynny gyd â difrifoldeb mwy \\w chyffredin, y weddi, dangaefeiM "n ein dyddiau." .. ..gwarei1 ni, Arglwydd da- Arglwydd dyi ''Oddiwrth ryte! ^onus." YMAE Gweinyddiaeth Lloegr, yn y cyfwng pres- ennol, yn cymmeryd y llwybr goreu, fel yr ydym yn tybied, i sicrhau heddwcb. i mae hen ddiareb Ladinaidd yn dyweud, "Os mynni heddwch, bydd barod i ryfel." 1 mae Lloegr yn prysur yuibarottoi, a chredwn ei bod, trwy hyn, yn mabwysiadu y cynllun effeithiolaf i gadw draw y drwg a ofnir gan bawb. Nid o s dim mor debyg o wahodd y burglar i'r tŷ a chyhoeddi ym mhob man nad yẁ ei berchen byth yn cloi ei ddrws. Y mae y Wladwriaeth, trwy ei phar- ottoadau, yn rhoddi gwers i'r Eglwyfe. V mae yr hen ddiareb, ' Sl vis pacem, p'ira bellltm," yn wirionedd mewn cyssylltiad â'r Eglwys, yn gystal a'r Wladwr- iaeth. Yn y blynyddau a aethant heibio, y mae Eg- lwyswyr wedi bod yn rhy anghofus o honi, ac wedi dangos gormod o barodrwydd i gydsynio à phob cais, ]>a mor haerllug bynnag a fyddai, ac i aberthu pob- peth er mwyn heddwch. Ond ér pan y sefydlwyd y Church Defence Societies drwy y wlad, y mae cyf- newidiad mawr wedi cymmeryd lle. Y mae y cym- deithasau hyn wedi bod yn foddion i ddeffroi Eglwys- wyr i ganfod eu perygl, ac hefyd wedi bod ynoíferyn- ol i oleuo y wlad yng nghylch matterion eglwysi^; a'r canlyniad ydyw nad yio (felynion yr Ef/lwys ddim icedi eiinill yr unfudduqoliaeth er eu nefydliad. Y mae Eglwyswyr. drwy hŷd a lled y-vvlad, yn yiubarot- toi i ryfel a thrwy bynny yn mabwysiadu y llwybr elt'eithiolaf i ddiogelu heddwch. YMAE mesur Mr. Osborne Morgan, o berthynas i'r mynwentydd, wedi cael ei benderfynu am un flwyddyn yn ychwaneg. V mae yn wlr nad oedd y mwyafrif yn ei erbyn ddim yn fawr, ond yr oedd yn udîgon i'w roi o'r neil'du ani flwyddyn, a ch^'n pen hlynyddau credwn y bydd y cwestiwn wedi ei bender- t'ynu yn y fath fodd ag i wneud cyfiawnder â hawliau líj^lwyswyr. O aelodau seneddol Lloegr a Chymru a bleidiasant ar yr achlysur, yr oedd 71 o fwyafrif yn wrthwynebol iddo. Y mae yn arfer gyflredin yn y Tŷ, pan fyddo cwestiwn yn dal cyssylltiad uniongyrchol à Scotland neu'r Iwerddon ger ei fron, fod i'r cyí'ryw gwestiwn gael ei henderfynu yn unol â golygiadau yr aelodau seneddol dros y naill wlad neu'r lla.ll. Y mae mwyafrif mawr aelodau seneddol\Lloegr a Chymru yn erbyn pasio mesur Alr. Osborne Morgan, ac ni fyddai ond teg i'r cwestiwn gael ei benderfynu yn unol â'u golygiadau hwy, gan nad oes a fynno à'r Iwerddon nac a Scotland. Y mae yn bryd i'r b'aeson ddyrchafu y ori Jiome Ruìe mewn perthynas 1 fatter- ion ag sydd afynnontâ hw_>nt yu unig Y nìaejjym- theny mil o Offeiriaidyr Eglwys wedi ardystio deiseb