Welsh Journals

"Duw yn ei phaLasau a adwaenir yn amddijfynfa.»__ps. xlviii. 8. "Vr y gìoeh treigla nchod,—ei wys hen I wasanaetb Duwdod; Chd» ei hen dine bynod, Llan, L'an, Man jw'r fan i fod. Ebrîi I'AIMII), Ctf. V. Rhif. 2. gobphenaf, 18; 0 fewn <ly fraerau heddwch boea, I'Ui lyaoi dd'fleued ha/vddíyd : Kr mwyn fy íArodyr mae'r aroh hon, A'm oymmyángion hefyd. Pb- CITll. Pris 2g. CYNNWYSIAD. Crynodeb ... .. .. ... ...... Capel Glynhengoed .. ' Dydd y Pethau Bvchain " <*lân Briodas .. tchwanegiad Rhif yr Esgobion îjsgob Lincoln ar Fesur y Claddedigaothau •Oarganfyddiadau Newyddion—Halen y Ddaear .. ' Y Clerigwyr mewn sefyllfa ry annibynol." Cymdeithas Newydd y Dadgyssylltiad .. .. • • Aelodau Seneddol Radicalaidd Cymru ac Agoriad Lleoedd o Ddifyrwch ar y Suliau Anghyssondeb Pobl Eithafol *tb.wygg Ymneillduaeth Amrywion GBYNODRB. ER ys blynyddau bellach y niae cwestiwn y cladd- feydd wedi cael ei ddadleu yn Nhy y Cyffredin *cyn y Wasg Saesnig a Ohymraeg. Y mae yr ì in- ^eillduwyr Politicaidd yn awyddus am gael hawl i •ìdyfod i mewn i fynwontydd yr tíglwys, ac i ddefn- ÿddio y gwasanaeth a fynnont ynddynt wrth gladdu 6d meirw nid oblegid fod gan y rhai crefyddol yra ^hlith yr Ymneilldnwyr yr un gwrthwynebiad i Wasanaeth Claddn gogoneddus yr Eglwys, ond °blegid eu bod am gael sefyllfa fwy cyfieus i osod eu eyfl<îgrau fel y gallont saethu gyd ág effaith fwy íinystriol ar yr Eglwys. Mewn gair, y mao yr hoil fcynhwrf i gyd ar y matter hwn yn cael ei achosi gan &enfigen y Pregethwyr Politicaidd, y rhai a dybiant ŷ byddai dinystrio yr Eglwys yn dippyn o fantais tymdeithasol iddynt hwy. Beiddiwn ddweyd nad <>es gan un o bob mil o Ymneillduwyr duwiolfrydig *in gwlad yNyy gwrthwynebiad i wasanaeth claddu ^rdderchog yr iîglwys gael ei ddarllen ar lan beddau &u rhai anwyl ymadawedig. Y mac annhegwch ac anghyfiawnder yr hyn a hawlir ar y matter hwn gan bleidwyr y Liberation Society yn eglur os ystyriwn yr hyn a faentumient foan yn cynhyrfu i ddifodi y dreth eglwys. Eu *heswm dros geisio diddymiad y dreth eglwys oedd, &i bod yn anghyfiawn gofyn iddynt hwy, a hwythau ÿn Ymneillduwyr cydwybodol dalu treth er cynnal Bglwys a gasheid ganddynt, ac oddiwrth yr hon yr ÿtnneillduasent. " Y mae y Dreth p]glwys." meddynt, ''yn anghyfiawnder dybryd. Y mae yu drais ar ein Cydwybodau ni ei thalu, oblegyd fel Ymneillduwyr Hid oes dim a fynnom â'r Eglwys nac â'r fynwent. ÎSdryched yr Eglwyswyr ar ol eu heglwysi a'u myn- wentydd. Nid oes dim a fynnom ni â hwynt." Gwrandawyd eu cais. Diddymwyd y dreth Eglwys. Credwn inai ffolineb ac anghyfiawnder oedd ei di- ddymiad, oblegyd yroeddy Dreth Kglwys yn gyfiawn eiddo yr Eglwys Ond ni chaniattâ ein gofod i ni fyned i mewn i gwestiwn y Dreth Eglwys yn awr. Y mae wedi ei diddymmu, a dyna derfyn ar y pwngc. Ond yn awt y waedd gyffredinol yw fod gan yr Ym- neillduwyr lawn cymmaint o hawl i'rfynwent blwyfol a'r Eglwyswyr. Pan oedd eisiau diddymmu y Dreth Eglwys ceisid ei diddymiad ar y tir mai eiddo yr Eg- lwys oedd yr eglwysi a'r mynwentydd, ond yn awr y mae eisiau cael yr hyn yr ymwrthodent âg ef flyn- yddau yn ol. Hawlir y fynwent blwyfol fel yn eiddo Ymneillduwyr, er eu bod wodi cael eu rhyddhau oddi wrth bob rhwymedigaeth i dalu yr un flÿrling tuag at yr Eglwys na'r fynwent ar y tir mai eiddo yr Eg- lwys, ac nid eiddynt hwy, oedd y naill a'r lla.ll. 0 anghyssondeb dybryd ! Yn sicr y mae cydwybod yr Ymneillduwyr politicaidd yn un lled ryfedd. Nid oes achos ofni y gwneir yr anghyfiawnder â'r Eglwy» o ganiattau i bob sect, crefyddol ac anghrefyddoì, gael hawl i ddyfod i diroedd cyssegredig yr fJglwys, os bydd Eglwyswyr yn ffyddlon i'w hegwyddorion. Us gwneir yr anghýfiawnder hwn â hi, bydd hynny obleíyd iddi gael eibradychu gan y rhai a ddylent sefyll ar y rauri m i wrthwynebu rhuthriadau y gelyn. Nid ydym heb ein hofnau y bydd i'r rhai sydd mewn awdurdod draddodi yr Eglwys, fel y traddodwyd ei Phen Bendigedig, i ddwylaw ei gelynion er mwyn boddloni y rhai a geisiant ei difetha. Amser a ddengys. / 1 f DGYFARF YDDODD Clerigwyr Deoniaeth Ban- \J gor ym Mangor ar yr 8fed cynfisol i brotestio yn erbyn y gwelliantau a gynnygiwyd gan Arglwyddi Granville a Harrowby ym Mesur Claddu y Llywodr- aeth. Da gennym gofnodi i'r cyfarfod gyttuno yn unfrydol anfon y ddeiseb a ganlyn i Dŷ yr A.gbryddi: " Yn gymmaint a bod y Mynwentydd Plwyfol yn diroedd a neillduwyd yn ddifrifol yn unol âg egwydd- orion yr Eglwys Genhedlaethol er mwyn claddu pob plwyfol yn unol â ffurfiau a seremoniau gosodedig yr Eglwys ' <enhedlaethol, a'u bod wedi eu dal gan Oifeiriaid yr Eglwys Oonhedlaethol mewu ym- ddiried i'r porwyl hwnnw, bydd unrhyw gyfnewidiad- au yn Neddfau y Claddfeydd a wnant agor y Myn- wentydd Plwyfol er claddu Plwyfolion yn ol unrhyw seremonian a ddyfoisir gan gyfe llion yr ymadawedig,