Welsh Journals

■Dttw' yn ei phalasau a adwaenir yn amddiffynfa.»—Ps. xlvîü. 3. Itòifpì! rçr Cglnnis. *wr y Rloch treigla uohod,—ei wy» hen I wasanaeth Duwdod; Cana ei hen dinc hynod, Llan, Llan, Llan j v.'r fan i fod. ICbhn Faksd. O fewn dy gaerau heddweh boed, I'th lysoedd deued hawddfyd: lîr mwyn fy mrodyr mae'r aroh hon, A'm cymmydogion hefyd. Fs. oxiii. Cyf. V. Rhif. 1. MEHEFIN/, 1877. Pkis 2g. CYNNWYSIAD. Crynodeb .................. Ymddiddanion yr Hwyr........... Grwyrthiau yn " Flanes Methodistiaeth yng Nghymru." Ysgrif Claddodigaethau........... îystiolaethau A.nghysson ... .. ...... Crefydd Waddoledig Ymbleseru mewn Anfoddlonrwydd Gwerthfawrowgrwydd Anghyssonderau Ymneillduaeth Cymru ... " Ardderchog Lu y Merthyri."—Goleuniyn y tywyllwch 207 Amrywion..............209 193 195 196 199 200 202 203 205 GRYNODEB. ÖENGYS cyfarfodydd blynyddol y gwahanol gym- deithasau crefyddol yn y rnis Mai pa beth * wnaed ganddynt yn ystod 'y flwyddyn ílaen- Orol. Dodwn yma ychydig o hanes gweithredoedd y Cymdeithasau a ymwnant fwyaf â chennadaeth dramor y flwyddyn ddiweddaf. Dengys adroddiadau y Gymdeithas er Lledaenu yr Bfengyl fod ei derbyniadau y llynedd yn £139,906 Ifis. 9d. Amcan mwyaf pennödol y gymdeithas hon ÿw efengyleiddio y trefedigaethau Prydeinig, gan irfalu am ddarpariaeth ysprydol ar gyfer yr ymfud- ^yr yno yn gystal a'r brodorion. Cawn fod derbyniadau y Gymdeithas Genhado] Êglwysig yn £190,693, a'i threuliadau yn £210,855. í)engys hyn ddiffygo £20,000. Niddigwyddodd diffyg O'r fath er's amryw flynyddoedd o'r blaen ; a diau y ftwneir ymgais egn'iol i'w ddileu. Amcan y gym- íeitbas hon yn bennaf yw pregethu yr Efengyl i'r paganiaid trwy y byd, o fewn i'r trefedigaethau a'r tu allan iddynt. Yr oedd derbyniadau Cymdeithas Genhadol y Wesleyaid yn £146,230, a'i threuliadau yn £156,555. Vn ychwanegol at y swm uchod treuliwyd at achos- ìon arbenig, £4,590 yn Rhufain ; £1,000 yn Naples ; 42,050 yn Ceylon, ac felly ceir difíyg o £17,995 yma etto. Diammeu y gwna y Wesleyaid ymdrech neill- duol i gyfarfod â gorchfygu y diffyg hwn. Y maent ÿn mhell ar y blaen i un cnwid ertfyddol yn euhym- drech glodadwy i efengyleiddio y byd. Yn nesaf at yr Eglwys dyma'r gweithwyr mwyaf egn'iol yn y cylch hwn ym Mhrydain.—YroeddcyllidCymdeithas öenhadol y Methodistiaid Unedig, sef math o Wes- leyaid, yn £17,042 lls. Dengys adroddiad Oymdeithas Genhadol y Bed- yddwyr eu bod hwythau wedi derbyn £38,359 6a lOd, a threulio £38,330 18s 10d. Arddengys yr adroddiadau uchod mor lleied yw gallu yr Ymneillduwyr ar eu pennau eu hunain i gymmeryd arnynt y dasg fawr o " bregethu yr Éfengyl i bob creadur," ac mor wrthun yw yr ymgais i dlodi yr Eglwys Sefydledig gartref i'r fath raddau fel nas gallai hyfforddio anîon cymmaint o'i chasgl- iadau cartrefol i wasanaeth gwledydd digred yddaear. Nid ydym yma wedi son am waith cenhadaeth gym- m3'sg gartrcfol a thramor y Gymdeithas Feiblaidd, a'u derbyniadau yn £104,461; pris ei llyfrau a werthwyd yn £102,402; trysorfa arbenig, £114: y cyfan yn cyrracdd y swm dirfawr o £206,078. Etto yr oedd ei threuliadau hithau yn £212,408, yn dangos diffyg o dros£5,000. Edrychir yn dramynycharygymdeithas hon yng Nghymm fel un Ymneillduol; ond golwg gyfciliornus yw hyn. Mae hanner y Pwyllgor Gweithredol yn Eglwyswyr, a'r hanner arall yn Anghydft'urfwyr, a chesglir at ei chyllid oddiwrth bawb yn gyffredinol. Gwir fod gan yr Eglwys Gymdeithas Feiblaidd llawer hŷn, sef y Gymdeithas er Lledaenu Gwybod- aeth Gristionogol, yr hon sydd yn argraphu cannoedd o filocdd o Destamratau a Biblau, ac yn eu gwerthu yn rliad yn y wlad hon a gwledydd trammoi'. Palla ein gofod i sôn yn awr am y gymdeithas hon, y Gymdeithas Feiblaidd Drindodaidd, sydd mewn math o wrthdarawiad i'r Gymdeithas Feiblaidd Frutanaidd a Thramor. Hefyd Cymdeithas Gynnorthwyol y Curadiaid, a'r Gymdeithas Gynnorthwyol Fugeilaidd. Mae cyllid unedig y rhai hyn dros £180,000; ond maes eu llafur cyffredinol yw y Genhadaeth Uartrefol. Cynnorthwyant i gynnal dros fil o Offeiriaid a Churadiaid, a lledaenant gannoedd a miloedd o lyfrau daionus, Biblau, Testamentau, a Llyfrau Gweddi bob blwyddyn. Gwneir ymgais i uno holl Gymdeithasau Cenhadol yr Eglwys yn un. Pe caniattai gwendid y natur ddynol da fyddai hynny. Ond ein doethineb ni yn ystod ein bywyd byr yw gwneud y defnydd goreu a allwn o'r offerynau parod i'n llaw, ac ymdrechu dyfod yn nes nes i'r Pen mawr a gogoneddus, a cheir undeb ynddo Ef. YMDDENGYS fod " Gravamen " Hybarch Ddeon Bangor mewn perthynas i'r Eglwys a'r Wasg Gymreig wedi tynnu sylw tra chyffredin trwy hyd a Ued y Dywysogaeth. Y mae Gohebydd llygadgraff a galluog y Faner a'r Amserau yn gwneud y sylw-