Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

CYNNWYSIAD. Crynodeb ..................... Capel Glynhengoed ..... .. ..... Cymdeithas y Dadgyssylltiad yn Llangwin ...... Ünoliaeth yr Eglwys Brydeinig Trwy'r Oesau Cymdeithas Arnddift'ynol yr Eglwys yn Esgobaeth Bangor a'r Liberationists .. ....... V Ddadl ar Fesur y Mynwentydd ......... Èrledigaeth yr Eglwys yn amser Cromwell..... ta rai yw'r Ysgolion goreu? .. ... .. ... Cynnulleidfa'r Gwrdd-deirw a lloi'r bobl ym Mhwllheli ''"'•'YrHwylGanu"................. tottelaid o wenwyn Jieb labcl .. .. .. ... " Duw yn ei phalasau a adwaeni* V* **MW«f<*" —Ps. xlvîii. 3. 1 mìiìtiffpiîìíìí ijr twr y gloch treigla uchod,—ei wy» hen 1 wasanaetb Dnwdod; Cana ci hen dino hynori, Llau, Llan, Llan jr'r lun i fod. Kbjsn Fahdd. 0 fcwn dy gaerau heddwch boed, I'th IjBoodd deued hawddfyd: Er mwyn fy mrodyr mae'r arch hon, A'm cymmydogion hefyd. Fs. cxm. Rhif. XI. Ctf. III. EBRILL, 187G. Pris 2a. 101 168 164 166 168 168 170 17'2 173 171 175 OBYNODEB. MEWN attebiad i gwcstiwn a ofynwyd gan Mr .Peygate yu Nbŷ y Cyffredin yn ddiweddar o oarthed i safie a chynnydd yrYsgolion Gwirfoddolyn y Deyrnas, rhoddodd Arglwydd Sandon y ffeithiau dyddorol a ganlyn o flaen y Tŷ :— Yn Awst 1874, nifer yr Ysgolion Gwirfoddol yn y Deyrnas oedd 11,341 ; yn Awst 1875, eu nifer oedd I2,(j81— cynnydd o 740 mcwn un flwyddyn. Cawn ym mhellach mai y swm a danysgrifiwyd yn wirfodd- ol at eu cynnal am y tìwyddyn a ddiweddai Awst 1878 oedd £602,836 ; ac am y flwyddyn a ddiweddai Awst 1875 y swm oedd £075,575 — cynnydd o <72,7c9 niewn blwyddyn. Ar y Haw arall dywedai Arglwydd Sandon mai holl uifer ì sgolion y Byrddau yn Awst 1874 oedd 820, a 1,130 yn Awst 1875—cynnydd o ddim ond 310 mewn blwyddyn, neu lai na hanner y cynnydd a gymmer- odd le yn nifer yr ìi sgolion Gwirfoddol. ddyddorol sylwi hefyd fod yn y Deyrnas o Ysgolion Gwirfoddol am bob un o Byrddau. Ai nid gormod yw disgwyl fl'eithiau hyn rodc'i taw uv haeriadau cywilydduí fleidwyr y Liberation Society fod yr Offeiriaid wedi gwneud cu goreu bob amser yn erbyn addysg y ^erin ? YMAE aelodau crefyddórBwrdd Ysgol Tredcgar wcdi anfarwoli euhunain. Y maentwedi dych- Welyd diolchgarwch y Bwrdd i ' fanagers ' un o ys- golion y Bwrdd am icahardd dífnyddio Gweddi yr Argluydd ynddi.'! Felly y mae y Bibl yn ysgym- munbeth, ac y mae y wcddi berffaith a ddysgwyd gan lesu Grist i'w ddisgyblion yn wrthodedig! Gwa- berddir i'r rhai bach i annerch eu Tad yr hwn sydd Y mac yn ÜNAHDDJ G Ysgolion y y bydd i'r yn y Nefoedd yn y geiriau a roddwyd yng ngcnau T plaut gan yr Uniganedig! Wel beth nesaf, tybed ? Tebyg mai alltudio y Bibl a Gweddi yr Arglwydd o'r Capel ar y Sul, yn gystal ag o'r ysgol ar yr wythnos. Ym mhen ychydig flynyddau etto disgwyliwn glywed fod y pulpudau Ymneilìduol yn cael eu defnyddio i oleuo y werin mewn pethau gwleidyddol a bydol. Diau fod aelodau Bwrdd Ysgol Tredegar yn ddynion o bwys yn y gwahanol gapeli Ymneilìduol, ac felly yn ddynion a chryn ddylanwad ar feddyliau plant y cyfryw gapeli. Y maent, trwy danu dirmyg ar Grist a'i eiriau, yn gwneud mwy nag a feddyliant, efallai, i ladd y teimlad crefyddol ym mynwesau y plant, ac i fygu y duwiol-barch hwnnw ag y dylid ei feithrin ynddynt at bethau cyssegredig. Mewn gwirionedd, y mae ymddygiad anghrefyddol Bwrdd ì^sgol Tredegar eisoes yn dechreu dwyn ffrwyth. Deallwn fod Secular Glee Singing yn myned ym mlaen mewti Capel Ymneillduol yn yr ardal ar nos Sul. Gofynwn etto, Pa beth nesaf r' \7 R ydym f wy nag unwaith wedi rhybuddio ein 1 cydwladwyr i fod ar eu gwyliadwriaeth rhag mabwysiadu Byrddau Ysgol, oblegyd y draul gys- sylltiedig â bwy. Y mae llawer a wrandawsant ar y prcgetlnvyr Ymneillduol a daerent tuaphum mlynedd yn ol nas galfoi y dreth at addysg ddim bod yn rhagor, mewn unrhyw blwyf, na thair eeiniog yn y bunt, erbyn heddyw yn gwybod trwy brofiad y gall fod yn chwe chymmaint a hynny. Credwn, pe byddai i l'yrddau Ysgol gaol cu mabwysiadu yn gyff- redinol, y byddai treth addysg cyn pen 20 mlynedd yn fwy na threth y tlodion. Yr oedd y draul ar gyfer pob plcntyn yn un o ysgolion Bwrdd Ysgol y Bala (Park tíchool) am y ílwyddyn a ddiweddai Ion. 31fed, 1870, yn £4 l(Js. 2id. Costiai addysgupedair miliwn o blant—llai na'r nifcr a ddylai tod yn yr ys- golion fel y tybiwn— ugain miliwn o bunnau yn flyn- yddol, llawer mwy na dau cymmaint a chyfanswm treth y tlodion, pe byddai yr holl Fyrddau Ysgol mor wastraff us a Bwrdd Ysgol y Bala. I")HYDDyr YorJcshire Post yr ystadegati% ganlyn X mewn perthynas i'r Cynnulleidfaolwyr, gynt yr Aunibynwyr, ac yn yr eilfed ganrif ar bymtheg, yn fuan wedi cychwjmiad yr enwad, y Browniaid, pa ys- tadegau a gymmerwyd allan o'r Congregational Year Book am 1870. Nid yw y cynnydd yn nifer y " Gweinidogion " yn ddim ond 37 yn Lloegr a Chymru. Adeiladwyd 22