Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

■Dttw yn ei phalasau a adwaenir yn amddiŷy^fci.'t^-Ps. xlviii. 3. $iÉìuffpìj5înjr (EgÌmM. ** y gloch treigla uchod,—ei wyi hen I waaanaeth Duwdnd ; i»naei hen dinc hrnod, M»n( Llan, Llan ?v'r l'nn i fod. Kbbw Fabdd. 0 fewn dy eaerau heddwch hocd, I'lll lysocdd drtiicd ha*'d-jfyd : Kr mwyn fy mrodyr nine'r arch hon, A'm cymmydogion hefyd. Pa. ciiii. Rhif. X. Cyp. III. MAWRTH, 1876. Pnis 2g. CYNNWYSIAD. "rynodeb ... ... ... ... „. .. ^apel Glynhengoed ..... Önoliaeth yr Eglwys Brydeinig Trwy'r Oesau *2sgob Winchester ar yr Eglwys a'r Sectau ., öammeg y Goleudwr .......... Amrywion ... 'Bold Front," a Jericho i Lawr ^wleidyddiaeth a Chrefydd ....... <r Ymneillduwyr a'r Mynwentydd ..... GwirRhyddid ........... Un Gatholig ac Apostolig Eglwys " ... ^tesur y Claddedigaethau .. ..... GBYNODEB. 145 147 148 149 151 151 152 158 156 157 168 100 YMAE agents cyflogedig y Liberation Society yn brysur iawn yng Nghymru yr wythnosau hyn yn ennill eu cyfran o'r can mií punnau. Ar yr ^sgynlawr mynych y cyhuddant yr OfTeiriaid o lynu Wrth y Sefydliad, a cbefnogi y cyssylltiad rhwng yr îlglwys â'r Wladwriaeth, oblegid serch a cbariad at y gwaddol. Cynghorem y gwŷr hyn i f wrw aìlan yn Ryntaf y trawst o'u llygaid eu hunain cyn ceisio bwrw y brycheuyn allan o lygaid jrr Offeiriaid. Gŵyr pob píentyn yng Ngbymru rnai yr egwyddor fawr sydd yn cymbell y gwŷr parchedig sydd yn ceisio ennyn digofaint at yr Eglwys, yw sercli at y ^yflog adelir iddynt am eu gwaith gan y Liberation Society. Nid oes gennym ni y gwrthwynebiad lleiaf iddynt ddefnyddio eu hamser, a'r ycbydig dalent sydd ganddynt, yn y modd bwn. Nis gall yr oll a wnant ond llesoli jt Eglwys. Y mae cu lijrmosodiadau yn peri i'r werin cbwilio i mewn i bancs yr Eglwys, ac Jr ydjnn yn berffaith sicr mai po rawyaf a pho man- ylaf y chwilir ei hanes, mai cadarnaf y bydd ei gafael ar eu serch. Y mae yr elyniaeth tnag atti yn seil- iedig ar gamddealltwriaeth. Eel y cynnydda gwyb- odaeth, y mae dylanwad yr Eglwys yn sicr o gjm- njrddu; ac nis gwyddom am unrhyw offerj'noliaeth debyccach i feitbrin yr yspryd ymchwilgar jTma na gwaith pleidwyr cyflogedig y Liberation Society. Yr ydym wedi darllen yn dra gofalus yr adroddiadau a yrnddangosasant yn y newyddiaduron Cymreig o'r areithiau a draddodwyd ganddynt mewn gwahanol fannau, a'n teimlad ar ol eu darllen yw fod y bonedd- igion hyn, yn anfwrindol, yn gwneud gwasanaeth l>wys g i'r Eglwys. Nid ydynt, brnn yn ddieithriad, ,vn gwneud dim ond baldorddi ; nc y mae gennym ffddwl rliy ucbel o'n cydwladwj r i grodu y bydd i faldordd ddylanwadu arnynt. Yr ydym mewn man arall yn rhoddi dyfyniadau lled belaeth o'r areithiau a draddodwyd mewn cyfarfod mawr yn Bethesda, ac yr ydym yn gwbl argyhoeddedig y gellir symio barn pob darllenwr craff o bonynt mewn un gair—baldordd. T? MDDENGYS fod pleidwyr y Liberation Society X yn ymwybodol o wendid eu bachos, oblegid yn y cyfarfod cyboeddus a gynhaliwyd ym Mwllbeli ar lon. 31ain,ymddygasant yn ymoddmwyaf gwarthus. Yr oedd y terfysg yn y cyfarfod hwnnw yn warth i ddynion a alwant eu hunain yn Rhyddfrydwyr. Os yw yr acbos yn erbyn yr Eglwys mor glir ag y myn rhai o bleidwyr y Dadgyssylltiad, paham nad allai eu cefnogwyr wrandaw yn amyneddgar ar yr ochr arall i'r ddalen P Deallwn fod y cynbyrfwyr yn cael eu harwain gan ddau wr Parcbedig—gweinidogion yr Annibynwyr a'r Bodyddwyr ym Mhwllheíi. Nis gallwn briodoli eu hymddygiad ì ddiffyg gwybodaetb. Yn y gwrthwyneb, credwn mai gwybod gormod oedd wrth wraidd eu gwaith yn blaenori y terfysgwyr. Gwyddent fod perygl i'r rhesymmau cryfion sydd gan Eglwyswyr i'w rboddi dros yr egwyddorion a gredir ac a amddiffynir ganddj'nt i gael eu rhoddi yn deg 0 flaen eu cyd-drefwyr. Gwyddent mai yn anwybod- aeth y werin y mae nerth y Liberation Society. Gwyddent fod perygl i obaith cu helw hwynt fyned i golli os cai pleidwyr yr Eglwys cbwareu teg, ac am bynny, yn debyg i'r crefftwyr yn Ephcsus gynt, cyn- hj-rfent a tberfysgent y bobl. Yr oedd eu gwaith yn d.\ngos fod ganddynt fwy o ymddiried mewn twrw a therfysg nag yng ngbyfiawnder eu hegwyddorion a nerth eu rbesymniau.yn ddigon i argyboeddi pob dyn diragfarn nad yw y naill ond gau a'r Uall ond egwan. Ychydig yn rhagor o gyfarfodj'dd tebj'g i gyfarfod Pwllheli, a bydd yr Eglwys wedi ennill cyflawn fuù lugoliaeth. YMAE cryn dippyn o anghyssondeb yng ngwaith y Liberationists yn gwastraffu cymmaint o wynt ac arian yng Nghymru. Yr ydym yn barhaus yn canfod ar dudalennau y newyddiaduron Ymneillduol yr haeriad fod naw o bob deg o drigolion y Dywys- ogaetb yn Ymneillduwyr. Yn ei lj'thyrau ar Gyniru tystiai Mr. Ilenry Bichard, M.P., fod y Cymry yn " genhedl o Anghydffurf wyr ;" tystiai y Parch. W. ÌU'oh yn ei lythyrau at Mr. Gladstone yn 1868 nad oedd yr Fglwjrswyr yng Nghymru ond y " nawfed ran o'r boblogaeth ;" a haerai Mr. Miall yn Nhŷ y