Welsh Journals

"Jhiw yn ei pMasm*ýwamir Vn a^ddijynfg.'^PB. xlviii. 3. I mìtìiifpljìiìrTr iglmp. *»r y gloch treigla nchod,—ei wya hen I wasanaetl) Duwdod; Cana ei heo dinc hynod, Llan, Llan, Llan y v. 'r fan i fod. Kbkn Fabdd. O fewn dy paeran heddwch boed, I'th lysoedd dened hawddfyd r Kr mwyn fy mrodyr mae'r aroh hon, A'm oymmydogion hefyd. Pa. cun. W. VIII. Ctf. III. IONAWR, 1876. Pris 2a CTNNWYSIAD. °rynodeb......... ............ 118 Capel Glynhengoed ............ 115 * gwahaniaeth rhwng yr Eglwys a'r Sectaa...... 117 ^noliaeth yr Eglwys Brydeinig Trwy'r Oesau..... 118 cydwybodolrwydd................. 120 ^ynwentyLlan.............. 122 °lec yPentre ............. «. 124 *<8gob Peterborough ar Ymneillduaeth ...... 125 'ä Meraoriara.................. 128 ÖBYNODEB. IRAI pobl yn ein gwlad y mae Unol Daleithiau America yn Baradwys. Eu hamcan mawr yw ^mericaneiddio ein sefydíiadau. Breuddwydiant am ^r hapusrwydd o gael byw mewn gwlad, arwyddair Pa un ydyw " Gwladwriaeth heb frenhin, ac eglwys **eb esgob." Ond y mae adnabyddiaeth o America a'i 8efydliadau wedi argyhoeddi lawer Sais, ac ambell %mro, mai gwell ydyw cyflwr pethau yn yr hen Mad. . Cof gan ein darllenwyr fel y cyfeiriai cefnogwyr "yrddau Ysgol at America fel cynllun ag y byddai íii dda a doeth i Loegr ei ddilyn. Yr oedd addysg ÿìj Hawer effeithiolach, oblegyd ei bod yn f wy cyff- ^dinol, yno nac yma. Pa fodd bynnag y mae Ad- 'oddiad Blynyddol yr Unol Daleithiau ar addysg am ÿ flwyddyn 1874, yr hwn sydd newydd ymddangos, ÿn profi nad yw cyflwr addysg Genhedlaethol ddim ÿft rhagorach yno nac yma. Wele rai o'r ystadegau ^ÿnnwysedig yn yr Adroddiad 'rhagddywededig. ^ifer enwau y plant ar lyfrau y gwahanol ysgolion ÿdyw 8,090,000; ond o'r nifer hwn nid oedd ond 4,500,000 mewn average attendance, neu ychydig Syda'r hanner. Gall pethau fod yn ddrwg yma, ond ^edwn eu bod yn waeth yn America. y MPDENGYS pethau fel pe bai yr amser yn agos- X hau i wneud cyfiawnder âg Ysgolion Gwirfoddol y Deyrnas. Y mae y modd annheg ac anghyfiawn ^m mha un yr ymddyga lluaws o Eyrddau Ysgol yn *jod, o ddydd i ddydd, yn fwy eglur. Yn lle ym- ^echu gwneud i fyny ddiffygion, eu hymgais J?ennaf, mewn llawer man, ydyw dinjstrio yr Ysgolîon ^wirfoddol trwy godi Ýsgolion y Bwrdd mewn fwrthwynebiad iddynt. Y mae hyn yn anghyfiawn- er, ac yn drais ar egwyddorion Deddf Addysg El- fenol 1870. Amoan honno, fel y tystiai Mr. Foster, oedd cyflenwi diffygion yr Ysgolion Gwirfoddol. Eel y mae y Byrddau yn lluosogi, y mae y baich o gynnal yr Ysgolion Gwirfoddol yn trymhau, ac, o ganlyniad, y mae yr angenrheidrwydd o ddyfeisio rhyw gynllun 1 wneud cyfiawnder â'r rhai sydd yn cyfrannu er cynnal y cyfryw yn dyfod, o ddydd i ddydd, yn fwy amlwg. Y mae yn debyg mai y cynUun a fabwysiedir, heb fod yn faith, yw caniattau i'r neb sydd yn tan- ysgrifio er cynnal yr Ysgol Wirfoddol mewn unrhyw ardal, i dynnuswm ei danysgrifiad yn ol o'r swm a ofynir ganddo, er cynnal Addysg, gan Awdurdodau y Bwrdd Ysgol. Gwnelai hyn berffaith chwarae teg â phob plaid. Cai y rhai sydd dros addysg grefyddol yn ein Hysgolion Dyddiol, hawl i roi jeu harian er cynnal yr Ysgol Wirfoddol lle y cyfrennid y cyfryw addysg. O'r ochr arall, cai y rhai sydd yn gyd- wybodol yn credu nad yw crefydd yn elfen angen- rheidiol yn addysg y plant roi eu harian er cynnal Ysgol y Bwrdd, o ba un yr alltudid y gyfryw addysg. Ysgrifennodd Mr. Auberon Herbert, Bhyddfrydwr eithafol, a phleidiwr Addysg ÜTydol, lythyr yn ddi- weddar i gefnogi y cynllun hwn. Cyfaddefa efe ei bod hi yn llawn cymmaint trais ar gydwybodau Eg. lwyswyr i gael eu gorfodi i gyfrannu er cynnal Ys- goìîon di-Dduw, ag ydyw ar gydwybodau Bydolwyr i gael eu gorfödi i gyfrannu er cynnal Ysgolion lle y rhoddir Addysg Grefyddol. Credwn nad yw yr amser neppell pan y ceir y cyfnewidiad angenrneidiol hwn yn Neddf Addysg Elfenol, os bydd Eglwyswyr yn ffyddlon i'w hegwyddorion; ac os rhoddant ar ddeaíl, mewn modd eglur, nad ymostyngant yn dawel i'r anghyfiawnder a wneir à hwynt trwy eu gorfodi i gyfrannu er cynnal Ysgolion o ba rai yr alltudir yr elfen bwysiccaf mewn addysg, sef crefydd. rWN erthygl a ymddangosodd yn ein rhifyn di- weddaf ar " Y Cyssegr," sylwasom fod yr Ym- neillduwyr wedi colli pob syniad am y duwiol barch sydd yn gweddu i Dŷ Dduw. Mewn rhifyn diweddar o'r Goleuad (Rhag. lleg), cawn gadarnhad o'r hyn a ddywedasom. Ysgrifena un a eilw ei hun yn M Ei- ddigus " fel y canlyn :— " Yn y Goleuad cyn y diweddaf ceir hanes ' cyngherdd mawreddog' a gynhaliwyd yn Adwy'r Clawdd, a hynny yng nghapel y Methodistiaid ! Ai priodol cyngherdd o'r natur yma yn nhŷ Dduw P <Tŷ gweddi y gelwir fy nhŷ i.' ' Nage,' medd yr Adwy,