Welsh Journals

" Duio yn ei phalasau a adioaenir yn amddiŷynfa,"__Ps. xlviü. 3. ilìẃifpìjîìi rçr êglmp. ** 7 gloch treigh» uchod,—ei wyg hen I wasanaeth Duwdod; Cana ei hen dinc hynod, Llsn, Llan, Llan yv:'r fan i fod. Ebbw Fabdd. O fewn dy gaerau heddwch boed, I'th Iysoedd deued hawddfyd : Er mwyn fy mrodyr mae'r arch hon, A'm oymmydogion hefyd. IV oxxn. tÍHIF. IIÌCyF. &F /// AWST, 1875. Pris 2q. CYNNWYSIAD. Orymdeb .................... 33 Ujfarfwd Amddiffynol yr Eglwys ym Machynlleth ... 34 Hen Lyfr Llandaf a Meddiannau yr Eglwys ...... 30 üyfodol y Cyrnry yn ol Dwy Weledigaeth ...... 36 ^ullwedd Addoliad yr Eglwys Bresbyteraidd Ysgotland, ac Yspryd yr Oes.................. 'àS Cydweithrediad y Tywyaogion Daearol ac Ysprydol ... 40 Egwyddor Ffurfiau a Defodau Crefyddol yn cael ei Phregethu gan Fethodist ............ 43 Y"Faner''ar Amddiffyniad yr Eglwys yn Machyn- lleth........................ 46 ìlffaith y " School Board " yn Nhref Caemarfon ... 47 •Amrwyion ..................... 48 GRYNODEB. UN o'r digwyddiadau pwyssiccaf o fewn yr wyth- nosau diweddar ydoedd terfyniad prawf Mr Henry Ward Beecher, Prif Bregetliwr Annibynol y byd. Y cyhuddiad yn ei erbyn oedd ei fod ef wedi niweidio ei gymmydog, Mr Theodore Tilton, trwy fod yn euo^ o odineb gyd â Mrs Tilton. Yr oedd yr ym- ehwiliaa yn faitb ac yn fanwl. Holwyd lliaws o dystion ar y ddwy ocbr. Dangoswyd nifer mawr o lythyrau a ysgrifenwyd gan y gwabanol bleidiau. Y luae iaith un neu ddau o lythyrau Mr Beecher yn anhawdd iawn i'w hesponio yn gysson â'r farn ei fod ef yn ddieuog. Mewn un o bonynt y mae ef wedi defnyddio geiriau ag ydynt, os nid yn gyffes o'r tros- edd a briodolwyd iddo, y peth nesaf idùo a ellir bytb ei ddychyinygu. Pa un a oedd Mr Beecher yn euog o'r trosedd du ai nid oedd, y mae yn hollol eglur ci fod ef wedi bod yn euog o ymddygiad gwrthun, annoeth, ac aiiweddaidd i'r eitbaf. Os ydyw ef yn ddyn " Gwirion " yn ystyr glassurol y gair, sef dieuog, y mae yn ddigon sicr ei fod ef yn ddigon " Gwirion " ofnadwy yn ystyr werinol y gair, sef ffol a disynwyr. Pa fodd y terfynodd y prawf ? Metbodd y " Jury " ddyfod i benderfyniad cyttun. Yr oedd rban o'r rheithwyr yn credu fod Beecher yn eu euog, ac eraill ei fod ef yn " wirion." O ganlyniad diangodd y y boneddwr erfydd croen ei ddannedd. Mawr ydyw gorfoledd ei blaid neillduol yn America. Y mae Annibynwyr " Plymouth Church " wedi codi eigyflog i £20,000 yn y flwyddyn (£5,000 yn fwy ua cbyflog Arcbesgob Caergaint), fel pe buasai wedi cyflawni gorchest o riuwedd wrtb ddiangc heb gael ei goll- farnu am odineb, er na ddaetb ef ddim o'r rhyfel heb lawer o faw a llaid y maes ar ei wisg foesol. Ehy- feddol ydyw nerth yspryd plaid ! Y mae Dr. Parker, y " City Temple," a Phrif Annibynwyr Llundain wedi cyduno yn yr amlygiad o orfoledd. Nid oedd yr Agerlongau yn croesi y môr yn ddigon buan gan- ddyut. Nis gallent beidio anfon gyd â'r " Telegraph " i ddatgan eu cydymdeimlad â'r brawd oedd wedi diangc rhag coll farniad am odineb, trwy anghyttun- deb y rheithwyr!! Y mae yn amlwg fod diolchgarwch yn un o rinweddau Pregethwyr Annibynol Llundain. Y ìnaent yn medru bod yn ddiolchgar am drugareddau bach iawn! Cawsant gerydd, creulon o lỳm, gan y Times mewn erthygl arweiniol. YMAE achos Jenkins yn erbyn Cook yn Llŷs yr " Arches" wedi cael ei benderfynu gan Syr liobert Plullimore. Y mae y Barnwr dysgedig wedi rhoddi ei ddedfryd o blaid y ditfynydd. Lleygwr ydoedd Mr Jenkins, o olygiadau Sosinaidd. Y mae yn gwadu ysprydoliaeth yr Ysgrythyrau Sanctaidd, a bod personol y Diafol, a thragywyddol gosp yr anedi- feiriol. Daetb i wybodaeth Mr Plavel Cook, Person yr Eglwys a fynychid ganddo fod Mr Jenkins yn dal y golygiiidau afiiich hyn, a pbenderfynodd weinyddu disgyblaeth arno trwy oinmedd ei dderbyn igyfranogi o'r Cyminun Bendigaid. O ganlyniad aeth Mr Jenkins i gyfraith. Hyd yn erbyn y mae y Person wedi eunill y dydd gan fod y Barnwr wredi penderfynu fod golygiadau rliyfygus y Lleygwr yn ei wneud, yn ngeiriau y Ehuddell sydd yn rheoli Trefn Gweinyddiad Swpper yr Arglwydd, "yn ddrwg fucheddol cyhoedd," ac nad oedd ganddo ddim hawl i ddyfod at " Pord yr Arglwydd." Y mae yr erlynydd wedi rhoddi rhybudd ei fod yn bwriadu dwyn yr achos ymlaen ger bron y Llŷs Ucbaf. Nid oes modd gan hynny gwybod yn sicr beth fydd penderfyniad y matter nes y ceir dedfryd y Cyfrin Gyngor. Ond y mae un peth yn eithaf sicr, sef bod Esgob Caerloew, trwy wendid ac annoethineb ei ym- ddygiad yn yr ymdraíbdaetb, wedi profi yn eglur i'r holl fyd nad oes dim cymhwysder ynddo i fod yn Archesgob Caerefrog heb son am Gaergaint. MAE Hen Gatholiciaid yr Allmaen yn eu cyn- nadlcdd ddiweddar a gynhaliwyd yn Bonu wedi