Welsh Journals

"Dw» yn ci phalasau a aäwacnir yn cmddiffynjV»_ps. xlviii. 3. ItòiffpìjMiTr <£ glip. Twr y gloch treigla nchod,—ei wys hen I wasanaeth Duwdod; Oana ei hen dinc hynod, Llan, Llan, Llan yw' ' fan i fod.* Ebbit Fabdd. O fewn dy gaerau heddwoh boed, I'th lysoedd dened hawddfyd: Er mwyn fy mrodyr mae'r arch hon, A'm oymmydogion hefyd. Fa. oiiii. Rhif. VIII. Ctf. II. IONAWR, 1875. Pbis 2g. CYNNWYSIAD. Crynodeb ...........................113 Cymdeithanfa Chwarterol y Methodistiaid Calfin- aidd yn Nghroesoswallt..................114 Meddiannan yr Eglwya ..................118 Y Cyhoeddiadaa Eglwyeig ...............120 Pabyddiaeth yn Ninbyoh..................121 Y " Faner " ao " Amddiffynydd yr Eglwys " ... 123 Bloden Boneddigeiddrwydd " Adda Jones"......125 Ystjol Daniel WilliamB yn Nolgellau .........126 Barn " Adda Jonea " am Gelwyddau y Diafol ... 128 Amrywion ...........................128 CRYNODEB. YMAE " Adda Jones" wedi dechreu ysgrifenu cyfres o lythyrau oblaid y "Liberation Society '' yn ngholofnau y ' Paner.' Y rnae y gwr wedi bod yn rhygnu ar y pwngc er ys blynyddoedd, ac nid ydyin yn disgwyl cael llawer o bethau newydd oddiwrth ei ysgrifell. Yr ydym yn bwriadu cyhoeddi atteb i bob un-o'i lythyrau yn yr Amddiffynydd bob rais. YMAE y ddau wr o'r America, Mr Moody a Mr Sankey, yn parbau i greu líawer o gyffro yn rhai o'n dinasoedd mawrion â pha rai yr ymwelant. Y maent yn awr ym Manchester. Lliosog ydyw y tyrfaoedd sydd yn ymgynnull i wrando arnynt, a dywedir fod annerchiadau Mr Moody, a cbaniadau Mr Sankey yn gwneud effaith mawr ar y gwran- dawyr. Dau Efengylwr lleygol ydyw y boneddigion hyn, ac y mae gennym bob lle i gi'edu eu bod hwy yn ym- drecbu o ddifrif i gyboeddi gwirioneddau ac i ddeffro yr annuwiolion o drymgwsg. Nid ydynt yn ceisio codi allor na ffurfio sect. Nid ydynt yn ceisio myned i taewn i gylch gweinidogaeth reolnidd J'Jglwys Dduw, trwy weinyddu y Sacramentau. Gellir dyweud am danynt, efallai, fel y dywedwyd am Eldad a Medad gynt yn ngwersyll Israel, " Prophwydasant yn y gwersyll." Nid oedd y Deddfroddwr ddim yn gwahardd i'r ddau " Bevivalist " yn Israel bropbwydo yn y gwer- ayll, tra yr ymattalient rhag honi swydd offeiriadol heb alwad cyfreithlon, ond yn hytrach dywedodd, " O na byddai holl bobl yr Arg- lwydd yn brophwydi a rhoddi o'r Arglwydd ei yspryd arnynt." Yr oedd gwahaniaeth mawr rhwng gwaith Eldad a Medad, a gwaith Corah, Dathan, ac Abiram. Yr oedd y rhai olaf yn ymwthio i'r swyddi offeiriadol, tra nad oedd y cyntaf yn gwneud dim heblaw annog a dysgu eu cyd-ddynion ar dir lleygol y gwersyll. Delw Eldad a Medad oedd ar Bregethwyr boreol y Methodistiaid yn Nghymru. Pregethu yn unig yr oeddynt í'el cynghorwyr y bobl yn y gwersyll. Ônd yn 1811, pan y cymmerasant arnynt eu hunain wein- yddu y Cymmun, ymwthiasant yn anghyfreithlon i swydd y weinidogaeth, ac aethant ar gyfeiliorn gan gyflawni y pechod o sism. O'r diwrnod hwnnw hyd heddyw y mae bywyd ysprydol Methodistiaeth wedi bod yn myned ar i lawr. Y mae dylanwadau daearol Politics a phleidgarwch sectyddol, wedi agor eu safn i lyngcu y " corph," ac y mae llawer o honynt eisoes wedi myned, mewn ys- tyr ysprydol, yn ddigon isel, i gydweithio âg anffydd- wyr i alltudio Gair Duw o'r ysgolion, ac i geiso yspeilio yr Eglwys. Hyd yn hyn y mae symmudiad Mr Moody a Mr Sanlcey yn ymddangos i ni fel un Efengylaidd. heb ei lygru gan lefain sismaticiaeth. Os feìly y mae, Duw a'i bendithia. Ar yr un pryd y mae gennym achos i fod ar ein gwyliadwriaeth rhag rhoddi ein hymddiried mewn cynhyrfiadau Diwygiadol. Gwelsom dân arogl dieithr cyn beddyw yn llosgi yn wresog a dis- glaer ond yn fuan iawn yn ymddifPoddi heb adael dim ond lludw budr, a sawr afiachus ar ei ol. Vr ydym yn gobeithio gwell pethau am waith AJr Moody a Mr Sankey. YMDDANGOSODD llythyr maith yn newyddiad- uron Llundain oddiwrth Deon Stanley at Esgob Llundain ynghylch y gwahoddiad a roddodd y Deon i'r Esgob Ysgymmunedig Colenso i bregethu ym Mynachlog Westminster. Llythyr hynod o wan oedd llith y Deon. Nid oedd ganddo ddim rhith o reswm gwirioneddol dros ofyn i wr sydd yn gwadu awdurdod pum llyfr Moses, ac athrawiaeth yr Iawn, bregethu mewn Eglwys. Yr unig esgus oedd ganddo i'w roddi oedd, fod Colenso wedi dangos ei hunan yn ddyngarwr trwy ddyfod i Loegr i eiriol dros y Pendefig Affricanaidd Langaljbalele, a'i fod ef wedillwyddo, trwy gymmorth y cam-gymmeriad a wnaethpwyd gan Arglwydd