Welsh Journals

"Jhi/tO yn ei phaìasau a adwaenir yn amddiffy^O,."— P>« xlvül. 3. linìiìiiffpìlMr êghnp. Twr j gloob treigla uchod,—ei wy» lien I wasanaetb Duwdod ; Cmia ei hen dino hynod, Ll»n, Ijlan, Llan yw" • fani fod. Kbkn Kiui)ii. 0 fewn dy gaerau heddweh boed, I'th lysoedd deued hairddfyd: lîr mwyn fy mrodyr mae'r aroh hon, A'm oymmydogion hefyd. Pb. oxxn. Rhif. XIJ. Cyf. I. MAL 1874. Pris 2g. CYNNWYSIAD. Crynodeb.......................... 177 Uadioaliaid Cymru yn Brif Noddwyr Pabyddiaeth 179 1) ryllio Muriau y Gwahaniaeth ............ 180 ìthydd-feddylwyr (Pree thinkerB) yn Wasanaeth- wyr Llygredigaeth .................. 180 Arian drwg yn y Drysorfa o Abermenrig ...... 181 Mr. Spnrgeon yn oan ei gapel ar Wener y Crogüth 182 Ësgob Manchester a'r Gweithwyr Amaethyddol... 183 Ceidwadaeth Crefyddol................ 183 Wardeiniaid Eglwysig .................. 183 Golygiadau Plwyfol..................... 184 Crefydd Taloen y Capel .................. 186 DadgyBsylltiad y Dadgyssylltwyr............ 188 Pererindod y " Paner " i Paray-le-raonial ..... 189 Adnewyddiad Eglwys Gadeiriol Worcester...... 191 Dadsefydliad yr Eglwys yn Ffraingo ......... 191 Amrywion.......................... 191 GBYNODEB. YN ngholofnau y Tyst a'r Dydd dyddiedig Ebrill 17, y mae rhyw ohebydd yn adolygu gwaith y Gymdeithas er Lleáaeniad yr Eglwys yn Esgobaeth Lìandaf, ac yn datgan ei dosturi dros y Curadiaid hynny sydd yn derbyn cyflogau isel. Ceisia gan ei ddarllenwyr gredu mai £80 yw cyflog cyffredin pob Curad, tra mewn gwirionedd ychydig iawn o Gurad- ìaid mewn Uawn urddau yn Esgobaeth Llandaf sydd yn cael llai na £120. A phan ystyrir fod y personiaid plwyfol yn talu treth tlodion ar y degwm, ac yn ddarostyngedig i alwadau arianol o bob math, y mae ÿn hyspys i bob dyn deallus fod sefyllfa llawer Curad leuangc yn fwy cysurus nag amgylchiadau llawer Picer. Ond mewn gwirionedd nid cynnorthwyo y Curadiaid ond drygu ac enllibio yr Eglwys oedd diben gohebydd y Tyst a'r Dydd yn ol natur ei rywog- aeth. Yn ei lythyr y mae yn hyspysu ei ddarllenwyr fod íncwm flynyddol yr Eglwys yn werth £90,000,000. ÌJeth yw y gwir P Nid ydyw yr arian blynyddol Sydd yn tarddu oddiwrth nen waddoliadau yr Eglwys 4dim yn ugeinfed ran o £90.000,000. Yn ol tystiol- fteth y rhai sydd yn gwybod, nid ydyw Çwerth holl gorph yr hen waddoliadau, ddim Ond yn cyrhaedd y swm a enwir gan y gau dyst h-wn fel y cynnyrch blynyddol. Nid ydyw cyfanswm " Bevenue " y Llywodraeth fawr yn ych- waneg na £70,000,000. Yn ol tystiolaeth y gwrhwn y raae cyllid yr Eglwys yn fwy na'r holl gyllid gwlad- ol!! Y mae taenu anwireddau fel hyn, i gamarwain y werin, a'u cynhyrfu yn erbyn yr Eglwys, yn waith gwaradwyddus. Os yn fwriadol y cyhoeddodd y " Golygydd " y fath haeriad, dylai fod arno gywilydd; ac os mewn anwybodaeth, dylai íyned i'r ysgol i ddysgu yn lle cynimeryd arno y swydd o fod yn ar- weinydd dall i dywys y deillion i ffos cyssegryspeiliad. GWR enwog oedd Dr. Livingstone. Fel cenhadAvr ac ymdeithydd, ennillodd glod anfarwol. Teith- iodd i gyrau tywyllaf cyfandir mawr Affrica, gyd â'r bwriad o agor ífordd i oleuni yr efengyl lewyrchu ar- nynt yn y dyfodol. Bu farw mewn unigedd yn yr anialdir pellenig, ymhell o olwg ei gyfeillion a thŷ ei dad daearol, heb neb yn agos cnd y gweision duon oedd yn ei ganlyn ynei daith. Cludwydei weddillion marwol i Loegr a dodwyd hwynt i orwedd ym Mon- achlog Westminster, o fewn pa un y mae lliaws raawr o brif wroniaid y genhedl Br}rdoinig yn gorphwys. Dywedir yn hanes Livingstone ei iod ef yn golygu mai melldith drymmaf Aff'rica oedd ymranniadau di- ddiwedd y llwythau barbaraidd Yr oedd ef yn haeru nad oedd dim modd goleuo, derchafu. gwareiddio, a chyfoethogi trigolion y Cyfandir tywyll, heb yn gyn- taf eu dwyn hwynt i ryw fath o undeb à'u gilyod. \n eu cyflwr yrarannedig. prif waith y llwythau ydyw gwanhau a dinystrio eu gilydd. Os ydyw ymramnoau gwladol yn drj'gu pobl Àffrica, y mae yn ymddangos i ni fod amlbleidiaeth grefyddol, raewn ystyr ysprÿdol, yn cynhyrchu yr un effeithiau yn Nghymru. Tlodi, gwendid, gwaeledd, ac iselder ysprydol sydu yn tarddu o ymranniadau diddiwedd. Y mae y 140 sectau sjrdd yn Mhrydain, dan eu " Chieftains'' duon yn ddigon tebyg i'r man lwythau Affricanaidd, ag oedd Livingstone yn ymdrechu i ddwyn yn agosach at eu gilydd mewn rhyw fath o undeb. Yr un ydyw natur y gwaith s}rdd yn angenrheidiol er dyrchaíiad crefyddol a chymdeithasol y Cyrary. Y mae yn rhaid eu bail «yssylltu mewn undeb crefyddol. Pafodd y cyflawnir y diben gogoneddus ? Ÿn ei amser da ei hunan, Duw a rydd atteb i'r cwestiwn. YMAE Bwrdd Ysgol Llundain yn cydnabod eu rhwymedigaeth i gyfrannu addysg ysgrythyrol i blant y tlodion dan eu gofal. Ond yn ol trefniadau y Ddeddf Addysg nid ydyw y Llywodraeth ddim yn trefnu arholiad yn yr addysg honno nac yn rhoddi uu- rhyw fath o gefnogaeth i sicrhau ei heffeithioldeb. 0