Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

V. " Duw yn ei phalasau a adwaenir yn amddiŷynfa."—Ps. xlviii. 3. **r T gloch treigla uchod,—ei wyg hen I wasnnai I h Duwdod ; Cana ei hen dinc hynod, LUn, Llan, Llan yw'r í'ani fod. Ebhw Fabdu. O fown dy gaerau heddwch hood, I'lh lyaoedd deued hajcd«lfyd : Kr mwyn fy mrodyr raae'r arch hon, A'm eymmydojçion hefyd. Ps. OXXII. Rhif. VIII. Cyf. I. IONAWR, 1874. Pris 2g. CYNNWYSIAD. 4t ein darllenwyr ... ... ... ... 113 Crynodeb ... ... ... ... ... 113 badgyssylltiad yn ddrws i ddychweliad Pabydd- iaeth ... ... ... ... ... 115 Cost ymneillduaeth i Gymru ... ... ... 117 «radwyr anfeddylgar yr Eglwys .. ... 119 ■«loniadau ffug Olyniaeth Apostolaidd ... ... 120 ■Oirgelwch y cyfarthiadau politicaidd ... ... 124 ímladd dros egwyddorion, nid enllibio porsonau 120 Camnoliaeth i'r Eglwys gan ymneilldnwr American- aidd ... ... ... ... ... 127 Methiant y gyfundrefn ddiwaddol inewn ardal dlawd ... ... ... ... ... 127 Amrywion... ... ... ... ... 128 AT EIN DAJlILENWYli. YR ydym yn dymuno "blwyddyn newydd dda i chwi oll, yn ystyr uchaf a chyflawuaf yr ymadrodd. Er nad ydyw " Amddiffýnydd yr ■üglwys' ond yn yr wythfed fìs d'ì oedran, ymae gennym le i gredu ei fod eisoes wedi gadael ôl ei waith ar filoedd lawer o feddyliau a chalonau J^n Nghymru. Y mae yr egwyddorion aruchel, ^nsigladwy, ag sydd yn amgylchu yr Eglwys, ftl V mynyddoedd o amgylch Jerusalem, yn parliâu * ymddangos yn fwy eglur o ddydd i ddydd. ■öros flynyddoedd maith yr oedd cymmylau tywyll rhagfarn ac anwybodaeth, wedi bod yn ^ü gorchuddio ; ond, fel y mae goleuni yn cyn- llyddu, y mae yr hên uehelderau yn ail ddat- güddio i lygaid y genhedl gadernid caerog eu ^ylfeini oesol. Mewn llawer dull a modd y mae y wlad yn y ^lisoedd diweddar wedi datgan ei barn yn erbyn tynllwynion y cynhyrfwyr digrefydd diorphwys ^g ydynt yn terfysgu, ac yn myfyrio peth ofer ^ewn gelyniaeth i'r Eglwys. Y mac yn llawen gennym hyppysu fod cylch- r^diad yr " Amddiffynydd " eisoes yn helaetb, *l fod yn parhâu i ennill tir o fis i fis. Wrth ^dechreu yr flwyddyn 1874 yr ydym yn attolwg Arglwydd Dduw yr amseroedd a'r prydiau ein jtoleuo a'n nerthu â'i Yspryd, atheilyngu o hono gadw, rheoli, a Llywodraethu ei Lân Eglwys ^yfiredinol yn y flbrdd union." ÖRYNODEB. HYSPYS ydyw i'n darllenwyr fod Eglwyswyr Llundam wedi ennill buddugoliaeth nodedig yn etholiad y " School Board." Y mae ganddynt fwyaf- rif 0 Eglwyswyr ymhlith yr aelodau, a phe buasent yn dewis, gallasent roddi eu traed ar warrau eu gwrth- wynebwyr, droi yr YmneiLlduwyr allan o bob swydd, a. marchogaeth ar gefnau eu ceffylau mewn goruchafiaeth am dair blynedd. Ond pa fodd y ìnae Eglwyswyr Llundain wedi ymddwyn tuagateugw rth- wynebwyr ? Y maent wedi dangos yr yspryd mwyaf cariadus, hunan-ymwadol, a boneddigaidd. Yr codd Mr. Charles lîeed, A.S., wedi bod yn aelod o'r Bwrdd blaenorol, yn llenwi yr Is-gadair, ac yn hyddysg i:;wn yn y gweithrediadau. O ganlyniad yr oedd ganddo lawer o gymmwysderau i fod yn üadeirydd da. Yn rhinwedd ei deilyngdod, cafodd ei etholgan y mwyaf- rif Eglwysig, heb un llais yn ei erbyrn, er ei fod yn Ymneillduwr selog. A fuasai mwyafrif Ymneillduol y;i dangos cymmaintoryddfrydigrwydd boneddigaidd ? Y mao gennym le i ammheu. Y mae yn digwydd fod yr Ymneillduwyr wedi cael inwyafrif o un aelod yn " Scliool Board " Birmingham. Pa fodd y maent wedi yniddwyn ? Fel y cardottyn diarhebol ar gefn ei geffyl. Y maent yn sathru yr Eglwyswyr dan eu t-aed, yn ceisio difetha yr ysgolion Eglwysig, yn diystyru barn oddeutu hanner y boblogaeth, ac yn alltudio pob crefydd allan o gyfundrefn addysg plant y dref. Y mae yspryd yr Eglwys. ac yspryd Ym- neillduaeth boliticaidd Badicalaidd yn ymddangos yn eglur iawn yn ngweithrçdiadau gwahanol y ddau "Board " ymn. Ar un ochf gwelir tegwch, boneddig- eiddrwydd, hynawsedd a chyfiawnder; ar yr ochr arall gwelir pleidgarwch gulfarn, chwerw, ddigrefydd, anhawdd ei thrin. Da gennym fod y " Birmingham League " wedi cael cylleustra i ymddangos yn ei liw a'i yspryd ei hunan. YMAE yr Herald Cymiaeg yn hoff o sôn am John Stuart Mill, ac y mae yn arfer proíFesu ei fod yn hyddysg yn ngweitliiau yr awdwr galluog ond anffyddol hwnnw. Er ei fod yn Saducead, yr oedd Mi Mill yn deall rheolau rhesymmeg, a rhoddem gynghor i ysgrifenwyr yr Herald ddarllen tippyn o'i waith ef ar ' Logic' Y mae yr llcrald yn difrio Capten Hampton Lewis—y Cymro brodorol sydd yn ymgynnyg fel ymgeisydd Ceidwadol ym mwrdeisdrefi Mon—oherwydd nad all ef ddim siarad y Gymraegyn llithrig iawn. Ond ar yr un tudalen y mae yr ymresymmwr Radicalaidd yn clodfori Mr. Osborn