Welsh Journals

"Dwo yn ei phàlasau a adwaenir yn amddijfynfa»~-Pa. xItìü. 8. Itòiffpìjîínjr fglip. "*r y glooh troigla uohod,—ei wy§ hen I WIMBMtb Dnwdod; Cuna t>i hen dinc hynod, Llan, Lilan, I.lan y w'r tun i fod. Ebbh Fahdd. 0 fewn dy gaerau heddwch boed, I'th lysocdd deued hairddfyd: Er mwyu fy mrodyr mae'r aroh hon, A'm cymmydogion hefyd. Ps. CZXII. Rhif. VI. Ctf. I. TACHWEDD, 1873. Pris 2g. CYNNWYSIAD. Crynodeb ... ... ... ... ... 81 A.thrawiaeth Cyffos a goUyngdod yn Egplwys Loegp 83 Amaor ac Árian Cyssegredig ... ... ... 85 Adolygiad ... ... .. ... ... 86 ^waatraff Ffug-grefyddol ... ... ... 88 ^gwyddor Aberth Moliant ... ... ... 90 *r Olew diweddaf a Llyfrau y Capel ... ... 91 í'ont droa yr Agendor ... ... ... 93 íohn Stuart MiU ... ... ... ... 95 Amrywion ... ... ... ... ... 96 CBYNODEB. NID âg un ymruthriad y mae llanw y môr yn dyfod i mewn ì orchuddio'r tywod a chymmeryd medd- j&nt o'r cilfachau gweigion. Wrth edrych oddiar y *n, gellid meddwl ambell dro wai myned allan, ac ^id dyfod i mewn y mae. Ond wrth sylwi yn fanwl Jj chydmaru ei gyrhaeddiau presennol a'r terfynau a *lfwyd ganddo ddeng munud o'r blaen, hawdd ydyw (Jweíed mai ymddangosiadol yn unig ydyw yr enciliad, *c mai yn ei fiaen y mae yn dyfod. Y mae fel ambelí freadur yn rhedeg yn ei ol, er mwyn casglu nerth i roddi lîwell naid yn ei flaen wedi hynny. Felly y mae dyfroedd ^Hanw Ceidwadolyn awr yndyfodimewn ynraddol. * mae ei donnau eisoes wedi gorchuddio dros ugain o Jjisteddleoedd. Yn ail etholiad Bath, ac yn etholiad Taunton dewiswyd dau Ryddfrydwr gan fwyafrifoedd Ued fychain, i lenwi lleoedd a lanwyd gan Ryddfryd- ^Jt o'r blaen. Nis darfu i'r Rhyddfrydwyr ennill cymmaiut ag un eisteddle. Cadw yr eiddo eu hunain ^n unig oedd y cwbl a wnaethant trwy ymdrech mawr. ^* ganlyniad y maent yn gorfoleddu ac yn gwadu fod * llanw Ceidwadol yn dyfod i mewn. Arhosent ^chydig amser, a chânt weled ei ddyfroedd wedi llifo SfOg fannau sydd wedi bod yn sychion dan draed y ^adicaliaid ers blynyddoedd, a'r tonnau mawr yn ^Tnnal ar ddwyfron yr uchelfor arch y cyfansoddiad 'glwysig a gwladol yn ei nerth a'i fri. y MAE Mr. James Baird wedi newydd roddi £500,000 o fel gwaddol ychwanegol i Eglwys Sefydledig Jgotland. Y mae y swm ardderchog yna wedi ei 0(ìdi dan drefniad Ymddiriedolwyr appwyntiedig, i gaelei ddefnyddio er helaethiad yr Eglwys, a lledaeniad addysg grefyddol. Y mae y rhoddwr haelionnus wedi hyspysu yn ei weithred mai yr hyn a'i cymheUodd i gyfrannu oedd " ymsyniad dwys fod anghen mawr am ychwaneg o foddion gras ymhlith y tíodion a'r dos- parth gweithiol yn Ysgotland, a bod y diffyg yn cyfodi o eisieu ychwaneg o waddoliadau plwyfol a threfn- iadau setydlog." Y mae hefyd yn ychwanegu fel hyn, " Yr ydwyf yn credu fod tueddiad yn cynnyddu i gefnu ar y gwirionedd, ac i aUtudio crefydd allan o ysgolion yr ieuengctid; ac nad ydyw y moddion a ddarparwyd gan y wladwriaeth ddim yn ddigonol i sicrhâu pregethiad ffyddlon Gair Duw, gwrthbrofiad cyfeiliornadau, cynnaliaeth yr Eglwys, a lledaeniad addysg a dylanwad crefydd.' ' Pan y mae Mr. Miall a'i frodyr yn ceisio creu newyn am foadion gras yn y wlad trwy yspeilio yr Eglwys, y mae yr Ysgottyn duwiol ac hunan-ymwadol yn rhoddi hanner miliwn o arian atanghenion yr Eglwys, a chynnaliaeth crefydd. Y mae Mr. Miall wedi gwaddoli ei hunan à £ 10,000, sef gwobr ei elyniaeth yn erbyn yr Eglwys. Onid gwelí fuasai iddo aros yn ddiwaddol, er mwyn cael ei gynhyrfu gan anghen i fod yn fwy gweithgar P Pa un ydyw y Cristion goreu, a'i y Cyssegr Yspeiliwr a'r hunan-waddolwr Miall, neu'r Cyssegr waddolwr a'r hunan-ymwadwr BairdP Barned y darllenydd di- frifol a diduedd. Grwyddom beth fydd ei ddedfryd. YN y Cylchgrawn misol Eglwysig a elwir y " Lich- field Diocesan Churchman," y mae "Pregethwr Ymneillduol" yn trin pwngc y gwerthua'rprynu byw- iolaethau Eglwysig. Y mae gelynion yr Eglwys yn ei weled yn bechod ffiaidd fod cyfeillion ambell Offeir- iad yn prynu degymmau plwyf, er mwyn sicrhâu cynhaliaeth iddo yn nghyflawniad ei swydd.^ Pe bai hawl i weinyddu yn y weinidogaeth yn cael ei werthu, byddai hynny yn bechod atgas. Ond yn rhâd ac yn rhinwedd dysg a doniau ysprydol y mae yr hawl hwnnw yn cael ei drosglwyddo gan yr Esgobion oddi- wrlh Grist at y sawl a elwir i swyddogaeth y Cyssegr. Un peth ydyw gwerthu hawliau urddau sanctaidd y weinidogaeth, peth arall yn hollol ydyw gwerthu y meddiannau a'r maesdrefi i gynnal dyn yn ngwaith y weinidogaeth honno. Y mae y " Pregethwr Ymneill- duol" yn profi íbd mwy o brynu a gwerthu yn y capeli o lawer nag yn yr Eglwys. Pan fydd Pulpud Capel yn wâg, medd efe, y mae y blaenoriaid yn gwahodd cynnygion gan Bregethwyr. Y mae awdurdodau y Capel yn prynu pregethwr am y pris isaf a allant. Os bydd un yn cynnyg ei hunan am £150, y maeync íai eraill yn wingcio ar " Auctioneers" yr aohos, a& Yn