Welsh Journals

Y TYST APOSTOLAIDD. ÌUIAGFYR, 1850. P R E G_E T II. <8Jan p?cn Beltcan. '•P»vy o lionoch a wrendy hyn! pwy a ystyr, ac a glyw erbyn yr amseî a dda^ f'—Esaì. xlii. 43. Mae ymresymiadau pwysig ein test'yn wedi ei sylfaenu ar y darluniad grymus a wnaed gan y prophwyd yn j'radnod.au cysylltiedig, o anystyriaeth a chalon gal- edwch ei genedl; yn ei natnr, ei eff'eith- iau, a'i ganlyniadau. (adn. 17—22). Pwy o honoch a wrendy hun? Pwy? Ych- ytlig mewn cymhariaeth, canys yr oedd- ynt yn y eyffredin mor ddideimlad, fel nad oedd y tystiolaethau cryfaf, yr add- ewidion melusaf, y gwahoddiadau taeraf', yr annogaethau grymusaf, y rhybuddion (Iwysaí', na'r bygythion tryniaf, yn cael «u effaith ddaionus ar eu meddyliau ; a phan ddisgynodd y gafod farnol arnynt, nid ystyriasant y wialen, na'r hwn a'i hordeiniasai! 0 herwydd paham gofynir yn mhellach, Pwy a ystyr ac a glyw ì Pwy a gymera rybudd ac addysg, pwy ymbarotoa, ac a wellhâ ei galon a'i fuch- edd? erbynyr amser a di/aw, pan dyw- ftlltai Dnw ei ddigofaint ar ddirmygwyr ei ddeddfan. Trwm oedd meddwl nad oedd fawr gohaith am ond ychydig iawn o honynt, i roddi un derbyniad i alwadau ynefoedd! Oddiwrth ein testj'n sylwn ary ddau osodiad caniynol er ein hadd- ysg:— Yngyntaf, Fod amser ó hwys dirfawr yii aros holl drigolion y byd hwn. An- ystyriaeth yn nnig a'n darbwylla i feddwl yn amgen. Fel creaduriaid rhesynml, yr ydym oll yn gyfrifol i Dduw; mae ein personau a'n holl weithrediadau yn gwbl hysbys iddo ef; a chan ei fod yr un yn ei ffyddlondeb i gyflawni ei fyg- ythíon yn erbyn ei elynion, ag ydyw i jjwblhau ei addewidion i'w bobh diau yw, y gosodir terfyn ar ddull presenol pethau, ac y sefydlir pob peth dros byth mewn iawn di efn yn y diwedd. " Oni wna Barnydd yr holl ddaear farn?" Mae dydd marwolaeth o bwys neill- duol i ddynion. Mae marw yn sicr a chyffredinoì i bawb : nid oes dim a ddy- ogela un dyn rhagddo. Mae cyfoeth, anrhydedd, defnyddioldeb, cyfrwysdra, glendid, serch, swydd, neu oedran, yn gwbl annigonol i'w attal yn ei weithred- iadau. Cyinera y brenin ymaith oddiar ei orsedd, y boneddwr cyí'oethog o'i balas, y tlawd digyfrif o'i fwthyn, y wraig rin- weddo'l ofynwes ei pliriod, y fam äyner oddiwrth ei phlant, y baban tlws o af- aelion yr hon a'i hymddyg, " A'r íraeail defnyddiol sydd farwol, Fel pobl si ofal i tfyd." Ani hyny byddwn ninau barod, ob- legyd yn yr awr ni thybiom y daw Mab y dyn. ü ! gynifer o frodyr a chwiorydd, o gyfeillion a chymydogion o bob oed- ran a graddau, y rhai a gerais fel fy enaid fy hun, pa rai a'm diddanent ìnewn tristwch, a'm hamddiffynent rhag niweidiau, a'm eynnorthwyent mewn cyfyngder, sydd heddyw yn cydgymysgu a!r llwch, yn y distaw fedd; mae íÿ nghalon yn hiraethlon am danynt, ond er hytiy, ni chyfodant hyd oni byddo heb nefoedd, ni ddihunant, ac ni ddeff- roant o'u cwsg. Mae y darluniadnatur- iaethol o farw, yn profi mai nid amgylch- iad ysgafn a dibwys ydyw. Marw, mcdd yr athronydd, yw attaliad gweithrediad- auygalon, a chylchrediad y gwaed, a dilifia<l yr ysbrydoedd anif'eilaidd yn cael ei aL'hlysuro trwy ryw ddiflyg yn mheirianau a llifnodd y corph. Mae yn dra phoenus, ac annymunol i natur, a'i efteithinu yn nodedig rhyfeddol; canys y mae yu cyfnewid y wedd, yn rhewi y gwaed,) n sythu jrr aelodau, ac yn gwneyd y corph mwyaf cryf, heinif, a phrj'dferth yn gwbl anaddas i bob peth ond i'w osod yn y ddaear. Mae y darluniad ysgryth- yrol o farw yn dangos ei fod yn dra dwys aphwysig. Marw, yn ol iaith y Beibl, yw ysgariaeth corph ag enaid ; myned i ffordd yr holl ddaear; rhodio llwybr ar hyd yr hwn ni ddychwelir; datod y dae- arol dŷ ; ymadawiad a'r byd hwiíifyd arall; cj'f'newid amser am dragywyddol- deb. 1. Mae angeu yn datod yr undeb mwyaf agos ac anwyl mewn natur o bob 35