Welsh Journals

Y DRYSORFA, Rhif. 6.] MEHEFIN, 1825. [Llyfr IV. tìANES EGLWŸS CRISÎ. Y GANRIF GYNTAF. (Purhud o du duU 134) , Óed Crist 59. ) Er fod yn byspys Ÿ 5ed» Nerẁí'fodIlawerofle,wygi Cristionogol wedi cael eu plannu trwy lafur a gweinidogaeth yr apostoliôn tnewn amryw barthau o'r byd o flaen y flwyddyn ooed Crist 59, ýn neiliduol ganPaula'igymdeithion, yn AsiaLeiaf a gwledydd Gíoeg, y rhai, gan inwy- af, a gyhnwysir yn yr holl daleithiau 0 Jerusalem i llyricum, gwlad yn taraw ar y cwrr uchaf o Fôr Adria. Yr oedd saith eglwys Asia, eglwysi Galatia, a'r rhai ä gäsglodd Petr ò blith yr enẃaediad yn Pontus^ Asia, Bithynia, a'r taleithiau cymmydog- aethol yn Asia Leiafj wedi cael eu corpholi cyn byn, ynghyd âg aneirif eraillj mewn amrywiol barthau o'r byd, trwy lafur yr apostolion eraill. Yr oedd Petr^ cyn y flwyddyn bon, wedi teithio i'r dwyrain gyda Marc a Silfanus, i bregethu yr efengyl i'r Iuddewòn ag oedd ar ẃasgar ỳn Bgwledydd Babilonia, Ue yr oedd y corph mwyaf lluosog o honynt o un íhan o'r byd, ond gwlad Canaan, wedi «lewis aros yno ar ol eu hamrywiol faetbgludiadau, yn hytrach na dy- Llyfr V. chwelyd yn ol i'w gwläd éu hunaírí; 0 un o'r gwledydd byn, a elwir lia- bilon (l Petr 5. 13.) yr ysgrifenodd Petr ei epistol cyntaf gyda Silfaous, neu Silas, at yr eglwysi o luddewon dychweledig yn Asia Leiaf, nid o'r ddinas Babilon, tybygid, yr hón oedd y pryd hynhy ẃedi myned i änghyfan- nedd-dfa, nac ychwaith o Rufain, fel y mae rhai wedi dychymmygu ar seil- iau rhy wan, trwy roddi ystyrcyfriniol j'r enw Babilon: ac o'r on wlad, fel y bernir, yr ỳsgrifenòdd ei ail epistol ỳn Hed fuan ẅedi hynny; ond gyda phwy nid yw hyspys. Y mae yn rhaid cyfaddef nâd oes dim. harresioií credadwý am Eglwys Crist yn yr oes apostolaidd, ond cymmaint a dros- glwyddwyd i ni yn Actau yr Apostol- iòn, ac a eìlir eu casglu o'r Êpistolau a'r Datguddiad. Gan hynny, nid oes gennym fawr fwy i ẃneuthur ond dilyn cyfarwyddyd Ltìc yn yr Actan cyn belled ag y mae yn myned. Páûl, wedi cann yn iäch i'r brodyf yn Troas,* a hwyltodd ëi gymdeith- ion i fyned ym mlaen òddi yno i • Cýttuhir yn gyffrediriol fod Troas yn nghymrnydoeaeth ý fan He safai Caer Droia, yr hon a ddifethwyd gan y Groegiaid, ar ol rbyfel a gwardíae a barhaodd 10 rulynediL