Welsh Journals

Y DRYSORFA. Rhif. 2.] GORPHENAF, 1823. [Llÿfr iv. HANÈS EGLẂYS CRIST, Ý GANRIF GYNTAF* (Parhad o du dal. 4») ™ id ydynì yn bwriadu, gan nad yw ein terfynau cynnwys yn caniattau, ihoddi hanes manwl ain Èglwys Crist. Cymmaint a ellir ddisgẅyl gennym, Vw rhoddi golygíad byrr o'r pethau tnwyaf nodedig, a mwyaf teilwng o sylw. Ar ol i Grist roi terfyn ar or- uchwyüaeth y cysgodau, trwy farw ar y groes dros ei wir eglwys o ddechreu- ad hyd ddiŵedd y byd, yr hyn a ar- wyddöccaẅyd mewn rhan trwy y llais gorfoleddus, «' Gorphenwyd," yr hwn â ddolefodd efe pan oedd ar roddi i *ynu yr yspryd, disgynwyd ef oddiar y groes, claddwyd ef ym medd newydd Joseph o Arimathea, ac adgyfododd yn fore y trydydd dydd, fel y dywed- asai, yn flaenffrwyth yr adgyfodiad, Uiegis ysgub cyhwfan, a gwystl y cyn^ hauaf mawr a fydd yn yr adgyfodiad cyffredinol yn y dydd olaf. Llawer o gyrph y saint hefyd a adgyfodasant 0 f beddau a agorwyd trwy y ddaear- §ryn» pan oedd efe ar y groes, ac a aethant i Jerusalem, ac ymddangos- ssant i lawer. Pwy, a pha nifer oedd- ynt, ac ym mha ddull yr ymddangos- asant, rhyfyg a fyddai ceisio pender- v«iu, gan had yw yr Yspryd Glâh í-Lyfr IV. wedi gweled yn dda hyspysu i ní. Gellir sylwi i Grist gael peth o werth. ei waed yn nychweliad y canwriad. Rhufeinig Paganaidd ag oedd yn flaenor ar y fyddin ag oêdd yn gwar- chawd Crist tra bu yn ddioddef y ddedfryd farnol, fel y gellir casglu oddiwrth y dystiolaeth hynod a ddyg- odd am Grist ar ol gweled yr holl ar- , wyddion arswydus a rhyfeddol agoedd yn cyd-fyned â'i ddioddefiadau a'i farwolaeth, a cblywed y Uef uchel, megis gwaedd buddugoliaeth, cyn iddo foddi i fynu yr yspryd; canys efe a dystiodd, " Yn wir, Mab Duw oedd y dyn hwn." Bu Crist ddeu- gain niwrnod ar y ddaear yn weledìg gan ei apostolion, a Uawer o'i ddis- gyblion, trwy lawer o arwyddion sicr, gan ddywedyd wrthynt «' y pethaü a berthynent i deyrnas Dduw." Ym mhlith y gorchymynion a roddes efe i*w apostolion o flaen ei esgyniad, hwn oedd y pennaf, '« Ewch i'r holl fyd, a phregethwch yr efengyl i bob cre- adur;—gan ddechreu yn Jerusalem, ac aros yno hyd oni wisger chwi â nerth o'r uchelder;" gan chwanegu yr addewid gysurus, *' Ac wele yr ydwyf fi gyda chwi bob ainser hyd ddiwedd y byd," sef gyda hwy a'u dilynẅyí* yn y gwâith'o bregethü yr