Welsh Journals

GWYLIEDYDD; SEr, CYLCHÍIRAWN CYMREIG. GORPHJÌNA F, 1824. BUCHEDDAU ENWOGION YR EGLWYS. HANES TORWERTH VI. (Purhaii o du dal. 164.,), Ahwydd arall o wir dduwioldeb y Brenhin ieuangc Iorwerth, oedd ei barch difluant a gwastadol i'r Ys- grythyrau Sanctaidd. Ar ddydd ei goroniad dygwyd o'i flaen dii chledd- yf, tnegis arwyddion o'i lywodraeth ar dair teyrnas; yr liyn, pan welodd, efe a ddywedodd, fod un cleddyf yn eis- iau. Gofynodd y pendefigion iddo, pa gleddyf a feddyliai, ac attebodd yntau, Y Bibl. " Y ilyfr hwnnw," «b efe, " yw cleddyf yr Yspryd, a dylid ei barchu o flaen y cleddyiau hyn i gyd. Dylai hwn yn gwbl gyf- iawn ein llywodraeîhu uinnau heí'yd, y rhai ydym yn arferyd y lleill trwy oenderfyniad Duw, er lleshad y bobl. Heb y cleddyf hwn nid ydym ond tnegis dim, ac ni's gallwn ni wneuth- ur dim. Ni feddwn ni ddim gallu. Hwn a'n gwnaeth ni yr hyn ydym y dydd heddyw. Dan hwn y dylem fyw, ac ymladd â'n gelynion, a llyw- odraethu ein pobl, a threfnu holl hel- ynt y deyrnas. Oddiwrth hwn yn tinig y deillía i ni allu, rhinwedd, gras, iechydwriaeth, a'r cwbl a fedd- Wn o nerth dwyfol." A phan di!y- ■wedodd y Brenhin hyn, archodd idd- ynt ddwyn y Bibl allan, a'i gludo o'i flaen-------Drachefn, pan oedd cyfaill fioaPHENAr, J824. ieuangc iddo yn ymdeithió mewu gwledydd tramor, anfonai y Brenhin atto lythyrau yn fynych, gan roddí iddo lawer o gyughorion da; eithr ei 'ryboddio uwch ben pob dim nad es- geulusai ddarllen y IJibl Sanctaìdd yn nghanol ei holl ddifyrrwch tramor. ------Uywedir hefyd i un o'i gyd- chwareuyddion ieuaingc estyn iddo Fibl un diwrnod, fel y safai arno, ac y cyrhaeddai rywbeth oedd heb hynny tu hwnt i'w gyrhaeddiad ; eithr gom- meddodd Iorwerth sefyll ar y llyfr, a rheryddodd hefyd ei gyfaill, gan farnu mai anweddus oedd iddo sathru dan draed y Llyfr Sanclaidd, yr hwn a dybiai yn ddytedswydd arno ei drysori yn ei ben a'i galon. Da y sylwa hea hanesydd ar y chwedl hon :—" Mor wrthwyneb»! yw byn i arfer llawer- oedd, y rhai yn ein dyddiau ni a wnant air Duw yn droedfaingc, fel trwy sef- yìl aino y gallant fod nid yn sanct- eiddiach, eithr yn uwch, ac y caffont gyfleusdra amgenach i gyflawni eu harncanion bydol eu hunain." Barn- ed ein darllenyddion oedrannus, a ell- id cyfaddasu y sylwad hwn at neb yn ein gwlad a'n dyddiau ni, a dysged pob oedran oddiwrth y chwedl, gyin- inaint parch sy ddyledus i Iyfr Duw. Hyspysodd yr Hollalluog i ni, nad yw ei feddyliau a'i flyrdd ef fel yr eiddom ni, a hyn a welir yn amlwg yri' B b