Welsh Journals

GWYLIEDYDD; SEF, CYLCHGRAWN CYMREIG, MEDI, 1823. BUCHEDDAD ENWOGION YR EGLWYS. PAÎIHAD IÍAISIES Y DIWYGIAD. W edi marw Luther, gwaith y Di- wygiad yn yr Allmaen a ddygwyd ym mlaen yn llwyddiannus gan ei ddis- gyblion, o r rhai Phylip Melanc- thon a eryfrifìr yn bennaf a dysged? iccaf. Gwr oedd hwn a oedd yn rhag- oiol iawn mewn pob golygiad arno— rnewn dysgeidiaeth, purdeb ymar- weddiad, a mwyneidd-dra. Atto ef y danfonai amryw ddiwygwyr niewn gwledydd eraill, am gynghor ac addysg; ac mor fawr oedd ei ddeall a chywirdeb ei farn, fel y byddid yn gyffredin yn dra gofalus i ddilyn ei hyfí'orddiant. Trwy fendith Duw ar ei ymgeisiadau ef ac eraill o'i gyd- lafurwyr, trowyd miloedd fawer iawn oddiwrth eu cyfeiliorni hygoelws o'r blaen, crefydd bur a dihalogedig yr efengyl a broffesid gan wledydd ehang a galluog, ac nid oedd cywilydd mwy gan frenhinoedd a phendefìgion fod yn dadmaethod i'r eglwýs, ac ymladd yn wrol o'i phlaid yn erbyn y Pabyddioii erlidgar a gortbrymus. Hanes y tyslion arddercbog hyn, y rhai a roisant eu beneidiau dros euw a chrefydd ein Harglwydd ni lesu Grist, sy f'aith iawn, a chyflawn o> addysg; ac ni a gynghoretn y sawl sÿ ganddynt amser a chyfìeusdra, ddarllain eu hel* ynt' a myfyno ar eu hymddygiad, medi, 1823. Yno y gweîir, yn fwyaf gyffredin, mo,r gadarn oedd e« ihagfarn dechreuol a'u hanwybodaetb, mor hwyrfrydig oedd- ynt i ddeall y gwirionedd; eithr wedi ei ddeall a'i gredu, mor ffyddlon a gwrol a diysgog y safasant wrtho, yn wyneb erlidigaethau a charcharau, ie, a'r pawl marwol ei hun. Gosodwyd hwynt yn esamplau i ni, fel y dilynom eu glanaf lwybrau, a'u diysgogrwydd mewn daioni hyd y diwedd. Ni char? odd y rhai hyn eu heinioes hyd angati, ac a fydd ychydig o chwerthin yr yn- fydion, neu ddifenwaddygaseion cref- ydd, yn ddigon i beri i ni wneuthur llong-ddrylliad o'n ffydd a chydwybod dda ì Yn eu hanes hwy y gwelwn annrhaetbol werth ein rhagorfreintiau presennol: a cbaled yn wir a dideiml- ad i bob daioni yw y sawl a ddarlleno eu buch-draethiad hwytit heb ddiolch- gaíweh i Dduw am ei drugareddau presennol, heb gyd-ymdeimlo â'r gwledydd truain sydd hyd ettoy trwy eu hanwybodaetb o'r efengyl, yn gor- wedd mewn tyẅyllwch a chysgod ang- au, ae heb ddymuno cyfrannu i'w prinder a'u newyn ysprydol hwynt, o'i heîaethrwydd ei hun. Bydded i hi gymharu zel danbaid a diwydrwydd. diftin y Prif Ddiwygwyr, yn taenu gwybodaeth grefyddol^ gyd âg oerfel- garwch Haẃeroedd sydd yn fawr eu hymífrostoherwyddeu bod (raeddant) 3 C