Welsh Journals

ÖWYLÍEDYDD* SE7, CYIiCHGRAWN CYMRÈIG MÈDt, 18-2«. IIPISTOX.AU ST. M»iU0tá. (Parhad o du dal. 232J teoNiASOM yn y Rhifyn o'r blaen am fawr addasrwydd St. Pauli osod allan yn ysgrifenedig brifbyngciau y grefydd Cristionogol., Rhag-gryb- wyllwn yn awr, cyn traethu ar bob Eptstol yn wahanol, y defnydd a wnai yr eglwysydd o lythyrau yr apostol, a'r moddioB trwy ba rai y cyhoedd. wyd bwynt ar y cyntaf, ac y cadwyd hwynt yn dddwgr byd yr amser presennol. , , Yn ýr oesoedd gynt ýr oedd llyfrau mor werthfawr, fel nad allai heb ond y cyfoethogion eu prynu. Anaml y dýsgid i'r werih, p unrbyw wlad ddarilen ysgrifeniadau; ac yn gym- maiùt ag nad oedd ga.nddynt ddysg- awdwyr cyhoedd» gosodedig gan y Ìlyẃodraeth, pyddent yn dra auwyb- ódüs o wirioneddau. moesoí a,chref- yddol. Rhaid addef yn.wir y byddid yn addysgu y werin luddewaidd yn llawer lawn arngenach, nág eraill; cahys gorcbymynasa.i Moses ddarllen ei gyfraitb ar osteg i'r bobl yn náwedd pob saith mlynedd, ar Wyl y Pebyll, ac íelly aeth éj ddéddfa-u ef yn hyspys i'r l.uddewon bob atiiser, pan nad es« geulusai y pennaethiaid y gosodiad parchus hwnnw. Oddiwrth y ddefod lesol hon y tarddodd yn araf dêg yr arfer o ddarllen y gyfraith a'r pro- phwydi yn y synagogau; canys pa gwrr bynnag o'r byd y preswyliai ludd MEDl, 1626. ewon ynddo, arferent ymgynnull bah Sabboth i addoli Duw, ac i ddarllerç yr Ysgrythyr Lân. Yn awr, gan fod eglwysydd Cnstipnogol wedi eu sef- ydlu er yr un achos o addoli Duw, a thaenu gwybodaeth grefyddol ym mhlith y bobl, cyuheínd oedd ì'r prif ddisgyblion ddilyn, byd y galleot, gynlíun a rheolau y synagog. Garí fpd darlieniad yr ysgrythyrau Iudd- ewaidd yn rhah o wasanaeth y syna- gog, ni's, gellir ammau na ddarllenid hẅynt o'r dechreuad yn yreglwys, ya gymmaint a bod disgyhlìon Crist, nid llai rça'r luddewon angbred, yn cyf- addef ỳsprydòliaeth yr Hen Desta- mení, ac wedi gorchýmyn iddynt gan. eu hathraw eu çhwilio hwynt, megis llyfrau a dystiolàethent.am dano ef. Heblaw hyn, byd oni chyhoeddodd yr apostolion eU Hefengylau a'u Hepis- tolau, nj feddai ỳ pri( ddisgyblion ddim hyífprddianî ysgrifenedig oddi- geríh ýr ysgrythyrai^ íuddewaidd. OÍnd pan ysprydolodd Yspryd yr Ar- glwydd ei weision í ýsgrifennu Ef- engylau a thraethodab athrawiaethol, cafodd yr eglwys amgenach rheoiálì athrawiaethol ac ymarferol nag hyd yn oed yr ysgrythyrau luddewaidd eu hunain: o herwydd hynnỳ cymmwys oedd eu darllën yn y cynnulleidfaon cyhoedd, er dysgu i'r brodyr yn fanylach y pethàu a glywseht. Fel y dygid i mewn yr arfef hon, y dywed- odd St. Paul wr'th y Thessaloniaid (l Thes, 5.,27. 'ýic hwn debygir èi