Welsh Journals

TYLIE. SEF, ÝLCH&RAWN GỲMREÌGr, EBRILL, 1826. BUCHEDDAU ENWOGION ŸR EGLWYS. COF-HANES Y GWIR BARCHEDIG THOMAS, YN DDIWEDDAR ESGOB TY DDEWI, OND YN AWR ESGOB SALSBRI, \lRTH ystyried ymgais diflin yr Esgob clodlawa a arweddai yn tídiw- eddar Fagl Dewi, nid yn unig i dreínu ac i wella y Llywodraeth eglwysig o fewn ei esgobaetb, ond hefyd i helaethu ÿr arferiad o dafodiaith gynhenid yr holl Dywysogaeth, gallai plantGomer ryfeddu at yr yspryd gwladgarawl a'i èynhyrfai. Yr oedd pwysfawredd ei alwedigaeth, a theitnlad o'r cyfiif oedd ofynawl ganddo i Benaeth yr Eglwys gyffredinawl, yn ddigonawl, trwy fendith oddi uchod, i annog un o'i gyuneddfau crefyddol ef—" i fod yn wyliadwrus—yn athrawaidd—yn iawn gyfrannu gair y gwirionedd —•roewh addfŵynder i ddysgu y rhai gwrthwÿnebus—ac i argyhoeddi y *hai sy yn gwrth-ddywedyd." Ond gan ei fod o enw a genedigaeth yn Sais, paham ÿ dangosai fwy o ymdrech i barhau i'r Cymry eu dewis-iaith, öac eraill o'i gyd-raddoliön ?-—Efe a deimlai y dylai paẃb gaeí eu dysgu, luewu petbau o bwys tragywyddawl ìddynt, yn yr iaith a ddeallent orau. Ni feiddiwn ddywedyd bod gwaed Cymreig yn ei wythi ,yn effeithiaw ärno; ond hyn a wyddom, ei fod o waedoliaeth Cymreig Uedryw. Yn ËBRILL, 182C. nheyrnasiad y frenhines Elisabeth, o gylch y fl. 1565, yroedd y Dr. Nicolas Robinson yn Esgob Bangor fawr yn Ngwynedd. Yr oedd yr Esgob hwn yn Gymro cyfarwydd yn ei famiaitb, canys y mae hanes iddo ef, ar rìdym- uniad Mörus Wynno Wydir, gyfieithu 44 Buchedd Grutìydd ab Cynan," o Gymraeg i Ladin. A Syr J. Wynn, Baroniad, mab y Morus ẄynU uchod, oedd gydnabyddüs â'r Esgob Robin- son, ac a ddywed am dano yn un o'i ysgrifau, fel hyn:—" Y swydd hon. '• o Arfon, a fu yn faethle i chwech o " ddysgedigion, a fuont esgobion " mewn amryw fanau, yn nheyrn- " asiad y í'reòhines Elisabeth. 0 " flaen y Dr. Risiart Fychan y bu " y Dr. Nicolás Robinson yn Esgob " Bangor. Gwr oedd efeo enedigaeth *' o dref Aber Conwy, o r'ieni parchus a " goludog. Yr oedd ei dad yn ben- " swyddog y dref honno, yn cynnal " llysoedd drwy awdurdod y llywodr- " aeth, a swyddogion dano. Yr oedd " yr esgob ýn ysgolbaig godidawg, " ac yn bregethwr hyawdl, yn enw- " edig os pregethai yn ddifyfyr; " cariys yn y modd bynoy yr oedd yn " rhagon arno ei hun. Ond yo iy "marn i, nid oedd ei ddawn mor