Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Y GWYLIEDYDD. IONAWU, 1828. RHIP. V. AR GYFIEITHIAD WILIAM SALSDHI. Jte rhoddid enw un o'r pedwar mesur ar hugain cerdd dafawd ar waith Wiliam Salsbri yn llythyr- enu geiriau Cymraeg-t-C%ÿniac/t a fyddai yr enw cymmwysaf; o herwydd nad yw efe ond ambell waith yn lleddfu geiriau, trwy new- id y llythyrenau gwreiddiol i'w deilliaid perthynol, megis c wreidd- iol i y, ngh, ac ch; p wreiddioi i b, mh, á ph; ynoì y gair digỳfrwng a fyddo yn blaenori—itiegis caws, ei'cfnŵs,fy %<yhaws, ei c/taws; a hyn oll ỳn ol teithi cynhenid y Gyjn- raeg, ac arferìad cỳííre<lin. Pa beth a allai gynhyrfu yr " Ysgol- haig mawr ó'r Plas Isa"^—i arferyd y fath Gymreigiad, y mae yn ílra anhawdd dyfalu. Ef allai mai ew- yllys i ddilÿn cynlíun yr ysgrif- lÿfrau hýnaf, megis Llyfr Eglwys Teilaw (Liber Landavensis) yr hwn à ÿsgrifwyd yii barhäol, o oes i oes, o'r chweched hyd y dtleuddcgfecl ganrif o oed Crist; a rhan ehelaeth o hono yn y ddull anystwyth a eth- olawdd W. S. i gyhoeddi ei Des- tament Newydd ynddi. Y ntae yn rhàid addef mai dull gymmwys ydyw i gynnal ar gof a chadw dad- ógaeth geiriaü unsili, a tharddiad rhai cyfansawdd: ond ar yr un pryd, dull dra anaddas oedd i gy- hoeddi newyddion da yr efengyl IONAWR, 1828. ym mhlith y werin auliyddysg yn nghystrawen y grammadegau. Yr ystyriaeth o hyn a arvyeiniodd y Dysgawdwyr lìlorgan, Davies, a Parry, i ystwytho y clogyrnaidd eiriau yn ol priodoliaèthau yr iaith, yn eu J3iblau yn y íl. lôíYò, a 1(320. Heb helaethu yn bellach ar hyn, rhoddîr yma, megis anghreifFtiau, rai dyfyniadau alian o Destament W. S. i ddangos ei ddull, i gynnifer o ddarllenwyr y Gwylietîydd na welsant mono erioed, gan ei anaml- ed yn yr oes hon. •; Mat. 17.27.—"Y pyscótyn cynt- af a ddel i vynydd*ŵ*ác wedy yt agory ei enau, ti a gei ddarn o ugein ceiniog." loan 20. 25;—" Any weîáf yn ei ddwylo ol y cethri, a dodi vy bys yn ol y cethri." Act. 5. Cynnwysiad.—" A alw- esont y cygcor y-cyt." Act. 5. i).—" X temto yspryt yr Arglwydd." Act. 28. 20.—" Ac y gytgym- pwyll a chwi." 1 Cor. 15. 8.—" Ac yn ddyweth- af oll e welspwyt geny vine hefyt, vegis gan un antempic." llhai ereill allan o'i lyfr Psalm- au. jSáìm 40. 2.—" Ac ef am cyfodes o'r pytew anhýgyrch, allan o'r pridd tomlyd, ac a osẅtós vy-traet ar y graic, ac a hwyliodd vy-cerdd- et." Salm 43. 1.—" Barn vi Dew, a